Een regelmatige controle van de schelpen en objecten waar schelpen in verwerkt zijn is noodzakelijk om beginnende vormen van aantasting te ontdekken. Hoe vroeger de aantasting ontdekt wordt, hoe sneller er kan ingegrepen worden en hoe minder restschade er zal optreden. Zeker in het geval van zuurschade en schimmelvorming is een snelle interventie en het advies van een expert noodzakelijk.

Fysieke controle van het materiaal

Een gedetailleerd conditieverslag aangevuld met foto's kan als referentie dienen bij het opvolgen of constateren van nieuwe schade en/of aantasting.

Controle op zuren en zouten

Zuren

• Controleer de schelp of het schelpmateriaal op de aanwezigheid van wit poeder en kristallen. Deze kunnen discreet, verspreid of het totale schelpoppervlak bedekken. Bij aanraking blijft het wit poeder vaak aan de vingers kleven. Laat zo nodig een chemische analyse uitvoeren op de kristallen of het poeder om zo uitsluitsel te geven over de substantie. Raadpleeg hiervoor een expert.
• Let op tekenen van afschilferen van de bovenste schelplaag.
• Controleer op doffe plekken op van nature glanzende schelpen en parelmoer.
• Wees extra waakzaam wanneer u bij het openen van een doos, lade of kast een zure geur waarneemt.

Zouten

• Zoek op het schelpoppervlak naar duidelijk waarneembare kristallen. Deze zitten vaak in groepjes bij elkaar. Ook in groeven, randen en depressies in de schelp of het schelpmateriaal zijn ze zichtbaar. Lange dunne naaldvormige kristallen kunnen afkomstig zijn van schimmels. (Zie ook: controle op schimmels en ongedierte)
• Let op zoutuitbloei en afschilferen van het schelpoppervlak.
• Let op lichte verkleuringen aan het schelpoppervlak.

Controle van de luchtvochtigheid en temperatuur

• Controleer regelmatig de omgeving en bewaarplaats van de objecten.
• Doe geen algemene kamercontrole maar meet de temperatuur en luchtvochtigheid op meerdere plaatsen en meerdere niveaus. In een ruimte kunnen microklimaten ontstaan waardoor de kamertemperatuur en luchtvochtigheid op een welbepaalde plaats normaal of perfect ogen, terwijl ze op een hogere of lagere plaats schadelijk kunnen zijn. Ook binnenin en onderaan een kast kunnen er grote verschillen zijn door slechte luchtcirculatie of lokale condensatie.

Controle op schimmels en ongedierte

Schimmels

• Controleer eerst, indien aanwezig, het organisch gedeelte van een schelp. Ook bij objecten waar schelpmateriaal in verwerkt is, kijkt u best eerst naar de materialen die van organische oorsprong zijn, zoals hout, leer, been, ivoor ... Een schimmel zal altijd eerst voor een organische bodem kiezen.
• Let vooral op zwarte, grijze of donkere vlekken alsook op andere morfologische kenmerken eigen aan schimmels zoals sporen, draden en donzige afzettingen.
• Het gebruik van een loep of een binoculaire stereomicroscoop kan de identificatie vergemakkelijken en uitsluitsel geven of het wel degelijk om een schimmel gaat, al dan niet een andere vorm van aantasting of vervuiling.
• Kijk of er geen naaldvormige kristallen aanwezig zijn. Deze kunnen duiden op calciumoxalaat, geproduceerd door bepaald soorten schimmels. De aanwezigheid van kristallen kan voor verwarring zorgen omdat ook door de inwerking van zure dampen, kristallen kunnen ontstaan.
• Voor een juiste diagnose is het aangewezen om een expert te raadplegen.

Ongedierte

• Controleer op gaatjes en vraatsporen. Deze zijn vooral te vinden op of in de buurt van organisch en verpakkingsmateriaal.
• Het aantreffen van bruin poeder, vervellingen van larven en dode insecten kan wijzen op de activiteit van kleine kevers zoals de tapijtkever en de museumkever.
• Stofluizen en stofmijten (geen insect) kunt u aantreffen tussen het bewaar- en verpakkingsmateriaal. Ze richten geen schade aan aan de schelpen of het schelpmateriaal zelf maar hun aanwezigheid is een signaal dat de luchtvochtigheid op die plaats te hoog is en dat er hoogstwaarschijnlijk ook schimmels te vinden zijn. Beide hebben een hogere vochtigheid nodig en het hoofdvoedsel van stofluizen zijn schimmeldraden. Een extra controle van de klimatologische omstandigheden in de ruimte is dus noodzakelijk.
• De aanwezigheid van knaagdieren bij schelpen en schelpmateriaal is onwaarschijnlijk tenzij er andere meer organische materialen mee geassocieerd zijn.