Kort gezegd is keramiek gebakken klei, maar meer specifiek refereert de term keramiek aan alle niet-metallische, anorganische materialen die een permanente hardheid ontwikkelen na blootstelling aan temperaturen boven 573°C. De term keramiek komt van het Griekse woord ‘Keramos’ en beschrijft 'een gebakken product'.

Zie ook: meer over het behoud van archeologische keramiek leest u in het hoofdstuk Archeologische materialen.

Vormen en toepassingen

Keramische materialen worden zeer breed toegepast en variëren van bouwkundig over decoratief tot functioneel keramiek.

Voorbeelden van bouwkundig keramiek:

• bakstenen
• tegels
• sanitair
• dakpannen
• elektrische isolatoren en warmte-isolatoren
• rioolpijpen
• …

Voorbeelden van decoratief keramiek:

• kralen
• beeldjes (figurines)
• …

Voorbeelden van functioneel keramiek

• keuken- en tafelgerei
• olielampjes
• kwispedoors
• kamerpotten (urinoirs)
• …

Keramiekcollecties

Uit de brede waaier aan toepassingen kunt u al afleiden dat keramiek in veel erfgoedcollecties voorkomt.

Interessante keramiekcollecties of expertisecentra in België:

• Keramiekmuseum Andenne, Andenne
• Koninklijk Museum voor Kunst en Geschiedenis, Brussel
• Keramis (keramiekcentrum), La Louvière

Kleinere of hybride verzamelingen

• Clockarium Museum, Schaarbeek (zo’n 300 klokken gemaakt uit faience-aardewerk)
• Erfgoed KBS, Collectie Catteau
• Museum Torhouts Aardewerk, Torhout
• Het Stadsmus, Hasselt (tegels van tegelfabriek Hasselt 19e-20e eeuw)
• Gilliot & Roelants Tegelmuseum, Hemiksem
• Speelgoedmuseum, Mechelen (porseleinen poppen)

Dit hoofdstuk kwam tot stand met medewerking van Melissa Vandevijvere, Hugo Rabaey en Kelly Witteveen.