Metalen bestaan uit positieve metaalionen (metaalrooster) en negatieve vrije elektronen (metaalbinding). De metaalbinding verschilt van metaal tot metaal en is afhankelijk van de lading en de grootte van de metaalionen.

Zilverlegeringen

• Fijn of zuiver zilver: 999,9/000
• Om te emailleren: 950/000
• Eerste gehalte, eerste keur of sterling zilver: 925/000
• Tweede gehalte, tweede keur: 835/000
• Eutectisch gehalte: 720/000

Koperlegeringen

• Brons: koper + tin, koper + lood, koper + tin + lood of koper + tin + zink
• Messing: koper + zink (meer dan 15%)
• Tombak: koper + zink (minder dan 15%)
• Alpacca of witkoper: koper + zink + nikkel
• 'Natuurlijke legeringen' zoals arseen + koper

Tinlegeringen

• Fijn tin (1e kwaliteit): meer dan 90%, met lood
• Onfijn tin, keurtin of pottin (2de kwaliteit), 70%-90%
• Derde kwaliteit: minder dan 70% tin, rest lood voor bv. speelgoed e.d. (tot 50/50)
• Triviale namen voor tinlegering: zilvertin, edeltin, reliëftin, roostin, engeltjestin ...
• Andere tinlegeringen kunnen met antimoon, koper, bismuth en fosfor

Loodlegeringen

• Vaak gelegeerd met tin, bv. orgelpijpen
• Gelegeerd met kleine hoeveelheden andere metalen zoals bismuth, antimoon, zink, koper en titanium
• Triviale namen zijn: lettermetaal, zetterslood, theelood of telluurlood
• Zuiver vaak gebruikt voor het vastzetten van ijzeren doken in steen

IJzerlegeringen

• Met koolstof = staal (0,3 - 1,7% koolstof) en gietijzer (2,5% - 7% koolstof)
• Met chroom en nikkel = roestvrij staal (RVS)
• Met vanadium = voor gereedschap

• Een metaalsmelt wordt in een vorm gegoten.
• Metaal smelten gebeurt met behulp van een kroes en boraxpoeder. Elk metaal heeft een ander smeltpunt. Bv. aluminium 760°C, zilver 960°C, brons 1.065°C, platina 1.650°C.
• Bij het toevoegen van een ander metaal (een legering) wordt het smeltpunt verlaagd.
• De drie grootste groepen bij gieten zijn de verlorenwastechniek, het zandgieten en de stuc-moule.

Draad gemaakt met behulp van trekijzers met trekgangen. Per trekgang wordt de draad iets dunner en langer. Door gebruik te maken van gaten in verschillende vormen kan er ronde, maar ook vierkante of halfronde draad worden getrokken. In dit filmpje verneemt u meer over deze techniek.

Deze techniek kan onderverdeeld worden in twee groepen:

• uit een plaat vormen;
• 'op'ciseleren van geut (door middel van ponsen en een hamer wordt het metaal plaatselijk vervormd).

Meer uitleg over ciseleren vindt u in dit filmpje van ETWIE.

Is het smelten van glasemail op een metalen ondergrond of in metaal gevat. De meest gekende vormen van emailleren zijn champlevé, cloisonné en enfoncé. 

• Niëllo is een laagsmeltende metaallegering (440°C-560°C) die bestaat uit zilver, koper en lood en wordt aangemaakt met zwavel, wat de zwarte kleur geeft.
• De techniek kan toegepast worden op goud, zilver, brons en staal. Zilver komt het vaakst voor. Het wordt aangebracht in groeven of ingediepte vlakken zoals bij metaalinlegwerk of emailwerk. Hierna wordt het gepolijst en gelijkgemaakt met het zilveroppervlak. Het resultaat is een grijszwarte tekening die contrasteert met het glanzende witte zilver.
• Niëllo is niet slijtvast en vaak brokkelig. Bij zwaar bevuilde zilveren voorwerpen is het soms moeilijk te herkennen. Het gevaar bestaat dat u het gewoon wegpoetst. Vraag dus steeds raad aan een metaalrestaurator wanneer u vermoedt dat deze techniek is toegepast.

• Technische bewerking waarbij door de inwerking van bijtende vloeistoffen of de damp ervan het oppervlak van een materiaal wordt veranderd. Bij metaal wordt er tot een bepaalde diepte materiaal weggevreten, denk bv. aan de gravure.
• Etsen ontstond tussen 1450 en 1500. Lang daarvoor al pasten wapensmeden het als hulpmiddel toe in hun ambacht. Door de hardheid van de klingen, lemmeten en platen konden zwaarden en sabels, messen en harnassen zeer moeilijk gegraveerd worden. Op het metaal werd daarom een waslaag aangebracht waarin een decoratief motief was uitgetekend. Daarna werd er een zuur over gegoten. 
• De etstechniek bleef lange tijd in zwang als goedkope vervanger van het manueel graveren. Toch heeft etsen een heel ander karakter dan een manuele gravure. De techniek wordt als minderwaardig beschouwd.

• Met chemische producten (meestal in oxiden of in sulfiden) kleuren of 'beitsen' van metalen. Door het uitlokken van een chemische reactie verandert het metaaloppervlak van kleur.
• Vooral het patineren van bronzen is een zeer complex en uitgebreid proces. Iedere beeldhouwer had zo z'n eigen geheime recept. Patineren was specialistenwerk: in Parijs kende men lange tijd de zogenaamde 'patineurs' of mensen die de bronzen uit de gieterij hun gewenste patine meegaven.  
• Nog een gekend voorbeeld is het bruineren of blauwen van wapens. Door deze techniek verhoogt de corrosieweerstand van het object. Soms wordt het ook 'passiveren' genoemd.

• Het kleuren van het metaaloppervlak door middel van galvanische baden (oplossingen) en elektrische stroom. Meestal wordt een metaal met een ander meer edeler metaal bedekt.
• Het te galvaniseren voorwerp wordt als kathode in een bad gehangen dat gevuld is met een oplossing van een zoute van het metaal dat men wil neerslaan. De anode bestaat meestal geheel uit metaal. Behalve zuivere metalen (bv. verzinken, verkoperen, vernikkelen, verchromen, verzilveren, vergulden, enz.) kan men bij een speciale techniek ook een legering neerslaan, zoals messing en brons.

• Hier kennen we vooral het verzinken, vertinnen en verloden. (Deze kunnen ook galvanisch zijn aangebracht.) Denk bv. aan verzinkte dakgoten.
• Een metalen object wordt neergelaten in een bad met een gesmolten metalen zoals tin, zink of lood.
• Vertinnen heeft als voordeel dat het object beter bestand wordt tegen corrosie. Bij een beschadiging zal eerst de zinklaag worden aangetast, en pas daarna het onderliggende metaal.

• Bladgoud: op een ondergrond van bolus (voor hout bv.), of met een 'mixtion' aangebracht. Ook organische lijmen, een 'lijm'laag van kwik of mechanische hechting zijn mogelijk.
• Plaque of pleet: een plaatje goud wordt rond een andere kern getrokken of gewalst. Vrij stevig (afhankelijk van de dikte).
• Kwikvergulding of vuurvergulding: door goudamalgaam aangebracht, en na verdamping van de kwik blijft het zuivere goud achter op het oppervlak.
• Galvanisch vergulden: langs elektrolytische weg slaat de oplossing in een bad goud neer op het werkstuk. Niet geschikt voor slijtende stukken.
• Volledigheidshalve vermelden we dat er naast deze vier grote groepen nog vele varianten op deze methode bestaan. We laten ze hier buiten beschouwing.

Ter bescherming tegen corrosie werden metalen objecten met lakverf bedekt. Denk bv. aan gietijzeren hekwerk in de tuin of op begraafplaatsen, de verwarmingselementen in huis, enz.

• Deze methode werd vooral in het Verre Oosten veelvuldig gebruikt.
• De methode bestaat erin groeven in het metaal te ciseleren, te steken of te kappen en in die groeven een zachter metaal vast te zetten. Na het effenen van het oppervlak ziet men dan de verschillenden kleuren van de gebruikte metalen.

• De naam is afkomstig van het Italiaanse filigrana = filum (draad) + granum (korreltjes).
• Deze techniek werd vooral toegepast in Mesopotamië, Egypte, Griekenland en Byzantium. In combinatie met email vooral in het antieke Griekenland, Hongarije en Rusland. Tot vandaag is het een veelgebruikte techniek in Noord-Afrikaanse landen en het Verre Oosten. 
• Originele filigraan is meestal opgebouwd uit drie dunne draden die rond elkaar getorst worden en daarna platgewalst. Dit resulteert in een opeenvolging van fijne bolletjes aan de bovenkant van de rechtopstaande platte draad.
• Imitaties: 'Mexicaanse' filigraan bestaat uit slechts één enkele draad waar met een draadsnij-ijzer schroefdraad in gesneden is, en vervolgens gewalst. 'Rouletje' bij ons is een wieltje waarin kleine holtes zitten. Bij het rijden met dit wieltje over de meskantdraad ontstaat er een ragfijn parelrandje dat enige gelijkenis heeft met de bovenzijde van filigraandraad.

• Een groot aantal kleine perfect ronde bolletjes goud worden door een zeer specifiek procedé vastgezet op een gouden ondergrond. Befaamde meesters hierin waren de Etrusken. 
• Het procede bestaat erin om door hitte een verbinding te laten ontstaan tussen de bolletjes en het oppervlak door toevoeging van een kopersulfaat, -acetaat, of -chloride en zo een zeer plaatselijke legering te laten ontstaan (=geen soldering). 
• Dit heeft als gevolg dat de verbinding tussen het oppervlak en het bolletje bijzonder klein is en het verschil met solderen pas met behulp van een loep duidelijk wordt.

• In tegenstelling tot inlegwerk gaat het hier om een door en door veelkleurige metaalsamenstelling.
• Lagenmetaal bestaat erin verschillende lagen (2, 3, 4, ...) ferro- of non-ferrometalen samen te fusioneren en daarmee een plaat, staaf of draad te vormen waarin de verschillende kleuren van de elementen afzonderlijk in een bepaald patroon zichtbaar zijn.
• Naast de zuivere decoratieve functie in non-ferrosamenstellingen wordt bij de zwaardbladen in damaststaal of in de Japanse composietlegering de hardste soort staal gebruikt voor de snee en het zachtere staal voor de kern van het lemmet.
• Bij damaststaal zijn er twee soorten, namelijk de gesmede vorm en de gegoten vorm (Wootz). 

• Deze techniek werd kort gebruikt tussen de 11e en de 13e eeuw.
• Een plaat van koper of van een koperlegering met een hoog kopergehalte wordt bedekt met een dunne laag lijnolie. Nadat deze is gedroogd, wordt de olielaag ingebrand.
• De kleur is diep roodbruin tot donkerbruin (afhankelijk van het aantal lagen dat werd aangebracht). 
• De techniek werd meestal voor achterzijden of onderkanten van religieuze voorwerpen gebruikt en geldt als bijkomende versieringstechniek, bv. bij het graveren.