Tentoonstellen in vijf vragen en antwoorden
Een tentoonstelling voorbereiden is allesbehalve een sinecure, vooral als u in een kleine instelling het manusje-van-alles bent. Een kant-en-klare handleiding bestaat jammer genoeg (nog) niet. Toch zult u merken dat de Erfgoedwijzer ook hier een trouwe raadgever is: leest u mee?
Hoe bepaal ik het concept van mijn tentoonstelling?
Denk ook na over de doelgroepen die u wilt bereiken. Zij bepalen in grote mate uw visie en de manier waarop de tentoonstelling later zal vormgegeven worden. Waak er vanaf het begin over dat uw project voldoende meerstemmig is: tips en scans om uw project te toetsen vindt u op de pagina ‘Hoe maakt u een diversiteitsplan?’. Om tot een gedragen resultaat te komen, laat u relevante stakeholders of gemeenschappen best van bij het begin participeren aan de visieontwikkeling.
Hoe richt ik de tentoonstelling in?
Vertaal het concept, al dan niet met hulp van een storyteller en een ontwerper, in concrete verhaallijnen en sprekende objecten.
- Stel bv. een ruime selectie samen en bepaal door middel van een waarderingsoefening welke objecten het meest geschikt zijn. Deze oefening, waar ook het nodige onderzoek bij komt kijken, kan later input verschaffen voor de zaalteksten.
- Kunt u linken leggen met een immaterieel-erfgoedpraktijk? Neem dan zeker een kijkje op de pagina ‘Immaterieel erfgoed borgen’.
- Zijn er objecten die u wenst te verwerven in het kader van deze tentoonstelling? Dan vindt u een houvast op de pagina ‘Hoe verzamelt u erfgoed?’.
- Wilt u objecten van andere instellingen in bruikleen nemen? Volg dan uw interne procedure voor inkomende bruiklenen of werk die uit op basis van SPECTRUM. Ga na welke voorwaarden hieraan verbonden zijn.
Naast de aantrekkelijkheid en budgetvriendelijkheid van het ontwerp, is ook de veiligheid van mensen en objecten een belangrijk aandachtspunt:
- beperk schade door licht en uv;
- waak over de keuze van materialen en de droogtijd van verven en vernissen om chemische schade te voorkomen;
- stuur het binnenklimaat bij nadat u zich geïnformeerd hebt over alle organisatorische, bouwkundige en technische opties;
- analyseer de veiligheidsrisico’s en neem indien nodig extra beveiligingsmaatregelen.
Hoe bereid ik de gekozen objecten voor op de tentoonstelling?
Voer zo vroeg mogelijk in het proces een standplaats- en conditiecontrole uit, zodat u niet voor onaangename verrassingen komt te staan.
Ga op basis van het hoofdstuk ‘Materialen en soorten collecties’ na hoe gevoelig de gekozen objecten zijn voor bepaalde omgevingsfactoren. U vindt hierin ook beschreven wat een conservator-restaurator voor u kan betekenen als de conditie van een object te wensen overlaat. Is het object aangetast door insecten of schimmel? Kies dan de meest geschikte bestrijdingsmethode.
Neem extra foto’s, voor de opvolging van de conditie, voor de tentoonstellingscatalogus en/of een digitale ontsluiting (bv. van een interessant detail). Ook al bent u geen professional, met onze tips komt u al een heel eind.
Organiseer tot slot in 8 stappen een veilig transport van het depot en van externe bruikleengevers naar de tentoonstellingsruimte. Vergeet niet om de inkomende bruiklenen te registreren en alle standplaatsen aan te passen in het collectie-informatiesysteem.
Hoe zorg ik ervoor dat mijn publiek de tentoonstelling smaakt?
Een groeiend deel van het erfgoedpubliek wil zelf zijn parcours kunnen bepalen en verrast worden met extra informatie, audio- en videofragmenten. Voor die groep kunt u een digitale tour uitwerken met de ErfgoedApp. Allerlei tips om hier creatief mee aan de slag te gaan en een échte meerwaarde te bieden, vindt u in het hoofdstuk ‘ErfgoedApp DIY’.
Hoe promoot ik mijn tentoonstelling?
Vandaag is ‘communicatie’ meer dan een fraai glimmende promotionele strik rond uw product. Veel meer zelfs. Want de manier waarop u communiceert – met woorden, beelden én de vorm waarin die worden gepresenteerd, net als de waaier van kanalen waarmee u zich aan de buitenwacht presenteert – vertelt iets over uw instelling. Denk daarom niet enkel aan een goed persbericht, maar ook aan andere manieren om meer media-aandacht te genereren. Stel dit dus niet uit tot de laatste fase, maar begin tijdig met uw communicatiestrategie.
Foto's: © FARO / You X Ventures via Unsplash / Artur Matosyan via Unsplash / © Anne-Cathérine Olbrechts / © Caroline Boudry – VBJK in Museum voor Schone Kunsten Gent.