Stakeholders of ‘belanghebbenden’ zijn personen of groepen die een bijzondere waarde hechten aan het erfgoed, er een (actuele of historische) band mee hebben of er een bepaald belang bij hebben. Deze mensen moeten dus op ee of andere manier betrokken worden bij het waarderingsproces. 

Het gaat om iedereen die: 

• een belang, nood of zorg ten aanzien van dat erfgoed heeft of vertegenwoordigt;
• geraakt wordt door de uitkomst van het waarderingsproces;
• invloed kan uitoefenen op het uitvoeren van de beslissingen;
• ervaring, kennis of informatie heeft die nodig is voor het bepalen van de kenmerken of de waarden van het erfgoed;
• het proces kan ondermijnen als ze niet betrokken zouden zijn (bijvoorbeeld door naar de media te stappen of een proces aan te spannen);
• middelen heeft om bij te dragen tot het proces of de implementatie van de acties.

Op deze pagina vindt u een methodiek om de belanghebbenden in kaart te brengen en na te denken over hun de mate van zeggenschap.  

A. Maak een longlist 

• Wie beslist over (alles wat te maken heeft met) het erfgoed? Denk aan directies, raden van bestuur, leden van adviesgroepen, maar ook bijvoorbeeld programmatoren van tentoonstellingen, subsidiegevers … 
• Wie bezoekt het erfgoed? Voor wie is het erfgoed nu toegankelijk? (En voor wie zou het toegankelijk moeten zijn?)
• Wie gebruikt het of is geïnteresseerd om het te gebruiken? Denk aan leerkrachten die het als didactisch materiaal gebruiken, maar evengoed aan gebruik bij feesten, tradities, rituelen, volkssporten, onderzoekers, studenten ...  
• Wie heeft kennis / expertise over dit erfgoed? Denk aan inhoudelijke experten, familie, vorige eigenaars, onderzoekers, vroegere werknemers van de erfgoedorganisatie … 
• Wie communiceert erover? Denk aan de pers, influencers, organisatoren van events als Erfgoeddag, de erfgoedcel, de stad of gemeente, de communicatiedienst van uw organisatie …
• Wie levert en installeert? Denk aan scenografen, tentoonstellingsbouwers, net als restauratoren en andere freelancers die bij de werking betrokken zijn …?
• Wie heeft belang bij het behoud van dit erfgoed en de probleemstelling van het waarderingstraject? 
• Wie ondervindt mogelijk negatieve gevolgen van het behoud van dit erfgoed of van de beslissing die wordt genomen? Wie is tegen? 

Andere vragen nodig? Kijk dan ook eens: 

• naar de gedetailleerde vragenlijst voor religieus erfgoed:  
• naar het item over stakeholderanalyse uit het dossier 'Beleidsplanning'.

B. Deel de stakeholders in drie groepen in

U kan onmogelijk alle belanghebbenden betrekken, zeker niet als de lijst heel uitgebreid is. Verdeel ze in drie groepen: 

• Belanghebbenden die onmisbaar zijn bij de waardering, omdat ze zeer emotioneel betrokken zijn en over cruciale informatie beschikken, worden best opgenomen in het kernteam.
• Belanghebbenden die inhoudelijk belangrijk zijn voor de waardering worden doorgaans betrokken bij de klankbordgroep.
• Belanghebbenden die eerder zijdelings betrokken zijn moeten goed op de hoogte kunnen blijven van de waardering en de uitkomsten: er moet een helder communicatieplan zijn. 

Andere voorbeelden van de manier waarop stakeholders ingedeeld worden, vindt u op deze pagina in het dossier 'Beleidsplanning'. 

C. Bepaal de mate van zeggenschap in het traject

Het is belangrijk dat deelnemers aan een waarderingstraject van bij de start weten in hoeverre hun stem zal meetellen. Een organisatie moet hier dus een bewuste keuze in maken. Er zijn drie mogelijkheden, zoals u in dit schema kan zien: