Groepsdynamica: hoe herken je de levensfases van een groep?

Waar mensen samen leren en werken, ontstaat een groepsgevoel of een groepsproces. Dat is natuurlijk voor elke groep anders. En toch doorloopt elke groep een aantal grote fasen. Soms gaat het snel, soms blijft een groep in een bepaalde fase steken, en soms zet een groep een stap terug.
Als begeleider van groepen is het handig om die fasen te kennen en te herkennen. Zo kan je er ook op inspelen. Vandaar: een kort overzicht van het groepsfasenmodel van Tuckman.

1. Forming: de groep komt tot stand
2. Storming: de verschillen vallen op
De begeleider heeft in deze fase ook de opdracht om de groep te behoeden voor te sterke polarisering. Zoek dus altijd opnieuw naar bruggen tussen verschillende meningen en blijf focussen op het gezamenlijke doel. Heb dus aandacht voor verschillen, maar ondersteun ook de gedeelde focus.
3. Norming: afspreken hoe we te werk gaan
In deze fase moet je de groep vooral behoeden voor een te sterk eenheidsdenken. Het wij-gevoel kan in deze fase overheersen, waardoor andere stemmen in de verdrukking kunnen komen. Blijf alle groepsleden dus uitnodigen om hun zeg te doen. Het is nu niet meer de taak van de moderator om structuur te brengen, want die moet eigenlijk uit de groep komen. Je ondersteunt de groep bij het formuleren van afspraken. Zorg dus dat ze ergens genoteerd staan en help om de randvoorwaarden te vervullen.
4. Performing: de handen uit de mouwen
5. En dan: speuren naar groei, terugval, ontbinding?
Meer over dit thema op de Erfgoedwijzer
- Op zoek naar werkvormen?
- Hoe komt het dat groepen de alternatieve stem soms niet horen?
- Concrete tips over de rol van de moderator.