Welke richtlijnen moet u volgen bij de registratie van archeologische artefacten?

Het belang van contextinformatie en opgravingsarchief

Archeologie baseert zich op materiële bronnen om het menselijk verleden te onderzoeken en het te proberen begrijpen. Archeologische voorwerpen zijn onlosmakelijk verbonden met de sporen van bewoning waarin ze gevonden worden. Deze 'in context'-informatie geeft de mogelijkheid om tot ruimere interpretaties te komen dan alleen informatie over de techniek en het materiaal op zich.

Archeologische voorwerpen kunnen zich door omstandigheden ook 'buiten context' bevinden, bv. door verplaatsing door later bodemgebruik. Hierdoor ontbreekt die contextuele informatie dikwijls, net zoals voor toevalsvondsten of sommige voorwerpen uit oude opgravingen of oude collecties.

Structuren, voorwerpen en hun vondstomstandigheden documenteren zorgt voor een opgravingsarchief dat in ideale omstandigheden bij de voorwerpen zelf wordt bewaard, om consultatie te vergemakkelijken. Wanneer archeologische voorwerpen in een museum of depot terechtkomen, is het belangrijk de artefacten zelf zo goed mogelijk te bewaren, maar ook oog te hebben voor de band van de voorwerpen met de archeologische context en de vindplaats. Zorg daarom voor een duidelijke link tussen de standplaats van de archeologische vondsten en die van het opgravingsarchief om de toegang, consultatie en bewaring van het archeologisch archief in zijn geheel te garanderen.

Standaarden

• Voor de registratie van archeologische collecties in musea werden in 2001 Standaarden voor de registratie van archeologische objecten in museale context ontwikkeld door ARON bvba (Driesen & Wesemael). Ze maken een onderscheid tussen de Minimale Standaard, de Aanvullende Standaard en de Uitgebreide Standaard.

• Daarbij is er ook de mogelijkheid om zowel object- als bulkregistratie te implementeren. Onder één vondstnummer (dus afkomstig uit één context) kunnen verschillende objecten vallen, meestal grote hoeveelheden schervenmateriaal of vuursteen, die als 'bulk' worden geregistreerd.

• De Minimale en Aanvullende Standaard zijn geïntegreerd in het Invulboek Objecten, een online registratiehandleiding die u kunt gebruiken voor verschillende registratieprojecten met een eigen software. Het Invulboek is gebaseerd op internationale standaarden (SPECTRUM) en voorziet ook in de registratie van onder andere standplaats- en toestandscontrole. Daardoor is de handleiding ook bruikbaar voor het registratieplan van depots.

Thesauri

• In Nederland werd voor de registratie van archeologische structuren en objecten het Archeologisch Basis Register (ABR) ontwikkeld.

• In Vlaanderen is er geen eenduidige standaardthesaurus. Het Agentschap Onroerend Erfgoed gebruikt voor de Inventaris Onroerend Erfgoed, waar archeologie deel van uitmaakt, een eigen thesaurus. Ook het Gallo-Romeins Museum in Tongeren ontwikkelde een eigen thesaurus, gebaseerd op het ABR, die in Erfgoedplus.be werd geïntegreerd.

Deze pagina werd uitgewerkt door Lien Lombaert voor Depotwijzer.be.