O Lab: een buurt is geen project

Verhaleninstallatie O Lab

Doordeweeks leven mensen in een buurt in hun eigen wereldje. De dag in een rust- en verzorgingstehuis, school of dagcentrum verloopt volgens een vast stramien. Gepensioneerden zien elkaar op vaste dagen in het parochiaal centrum of op de wekelijkse markt, de jeugddienst zorgt voor een jongerenaanbod en ’s avonds trekken sommige buurtbewoners naar een vergadering of training van hun sport- of socio-culturele vereniging. Het zijn eilandjes die alleen op uitzonderlijke momenten, zoals een buurtfeest, met elkaar in contact komen.

Erfgoed als grondstof

Het grassroots erfgoedproject O Lab wil die werelden meer met elkaar verbinden door het vertellen van verhalen. Hiervoor hebben we de handen in elkaar geslagen met De Loft, het Habbekrats trefpunt in Overbeke waar jongeren en buurtbewoners oude en nieuwe verhalen delen én maken. De eerste resultaten hiervan werden op 23 augustus getoond tijdens Overbeke Vertelt. Een impressie van dat moment ontdekt u hier.

Het erfgoed van alledag in een buurt die zijn wortels heeft in de industrialisering tijdens de negentiende eeuw vormt het uitgangspunt. Met de tools in onze gereedschapskoffer tonen we aan de buurtbewoners hoe ze met hun erfgoed nieuwe verhalen kunnen maken. Wat we niet doen is er projectjes met een begin- en einddatum van maken. De initiatieven, het vertrouwen tussen mensen en de resultaten die daaruit voortvloeien moeten organisch kunnen groeien. En dat kost nu eenmaal tijd.

Resultaten

In De Loft maakten verschillende jongeren een stopmotionfilmpje over een legendarische fabrieksstaking in 1907 (zie filmpje hieronder), anderen zijn er op uit getrokken om bewoners van een rust- en verzorgingstehuis of mensen in hun straat te interviewen. Er is ook een plan gemaakt voor een groepsgesprek met jongeren en buurtbewoners die als kind de Tweede Wereldoorlog hebben meegemaakt. Al deze verhalen worden ‘zichtbaar’ dankzij een installatie waarin de verhalen worden gekoppeld aan persoonlijke, alledaagse objecten (zie foto). Daarnaast hebben we andere organisaties zoals een dagcentrum voor mensen met een mentale beperking, en buurtbewoners warm gemaakt om mee te werken aan het verbinden door middel van verhalen en objecten.

Op 5 oktober kan u tijdens Veerkrachtig met cultureel erfgoed in het Letterenhuis in Antwerpen enkele verhalen beluisteren. De begeleiders en jongeren van Habbekrats zullen u er dan graag meer over vertellen.

Bart De Nil