Het Groot Onderhoud 2023

Het Groot Onderhoud 2023. De klimateditie

Een gezellige drukte was het op dinsdag 16 mei in Mechelen, met de voltallige cultureel-erfgoedsector die opnieuw verzamelen blies op het Groot Onderhoud 2023: de klimaateditie. Een thema dat qua urgentie en relevantie zijn gelijke niet kent: de beelden van de watersnood in Wallonië in juli 2021 zijn nog steeds op ieders netvlies gebrand. Woorden schieten tekort om de enorme ravage, het menselijk leed en de schade aan zowel het roerend als onroerend erfgoed te beschrijven. 

Deze calamiteit is vast niet de laatste die ons land zal treffen. De opeenvolgende rapporten van het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) laten weinig aan de verbeelding over: de klimaatverandering is reëel en wordt veroorzaakt door de mens, punt. Ze vormt een bedreiging voor de hele planeet en snelle actie is nodig. Nú.

“Niets doen heeft grote consequenties. Wat we nu doen of niet zal bepalend zijn voor hoe mensen in de toekomst kunnen leven met de klimaatverandering en hoe de natuur zich zal aanpassen”, aldus IPCC-voorzitter Hoesung Lee. 

Ook de cultureel-erfgoedsector kan en mag dus niet achterblijven, wel integendeel. Wat kunnen we zelf doen? In welke aspecten van de erfgoedwerking kunnen we gauw winst boeken en wat heeft meer tijd nodig? En hoe gaan we die plannen en voornemens omzetten in concrete daden? De tijd dringt. Precies daarover wilden we het hebben, samen met u.

De verslagbundel van het Groot Onderhoud 2023 kunt u hier downloaden. Op deze pagina vindt u een verslag van een boeiende en goedgevulde dag, in woord en beeld. 

Ochtendgedeelte: plenair

In de voormiddag waren er lezingen van Valerie Trouet, de directeur van het nieuwe, federale Klimaatcentrum en Tine Hens, historica en journaliste. En live gebrachte gedichten van klimaatdichter Maud Vanhauwaert, videoreportages en een introductie door Olga Van Oost, algemeen directeur van FARO, die de context van het thema schetste. Afscheidnemend secretaris-generaal van het Departement Cultuur, Jeugd & Media Luc Delrue onderstreepte de relevantie van het thema en stelde een aantal beleidsinstrumenten voor waarvan de cultureel-erfgoedsector gebruik kan maken.

Presentaties:

Reportages:

Hoe het Groot Onderhoud er doorheen de lens van onze huisfotograaf Dries Theuwissen uitzag, kunt u bekijken in onze fotogalerij.

Parallelsessies

Klimaatverandering en paraatheid bij calamiteiten

  • Presentatie Estelle De Bruyn (Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium) en Anne-Cathérine Olbrechts (FARO)

Training – Put an eco-lens on your collection!

Immaterieel erfgoed als hefboom voor een klimaatrobuuste samenleving

  • Introductie (Elien Doesselaere, FARO) en presentaties Laura Danckaert (CAG), Riet Meijer (Molenstichting Noord-Brabant), Jeroen Rappé (Tree-Hive) en Chantal Bisschop (CAG)

Collectiezorg als motor van duurzaamheid?!

  • Presentatie Benedicte Dierickx (M Leuven)
  • Presentatie Livia Snauwaert / Sarah Verplancke (Erfgoedcel Brugge)

Duurzamer tentoonstellen. Hoe pakt u dat aan? 

  • Presentatie Monique Verelst (FARO)
  • Presentatie Hanne Jakubiak (Musea Hasselt)
  • Presentatie Evelyne Demey (Handmade in Brugge) / Livia Snauwaert (Erfgoedcel Brugge)
  • Presentatie Marjan Doom / Alexander Jonckheere (GUM) en Sophie De Somere (Onbetaalbaar)

De kracht van verbeelding: inspirerende praktijken uit het Pulse Transitienetwerk  

  • Presentatie: introductie Pulse Transitienetwerk en praktijken Ecolect – De Veerman, Breekijzer vzw, Greentrack Gent

Klimaatuitdagingen voor musea: van goede intenties naar een echt duurzaamheidsbeleid?