“Wees goedmoeds! Na boze en droeve dagen komt een gelukkiger uur van zoete vreugde toegesneld” (Sextus Propertius, 1e eeuw v.C.). In FARO’s nieuwjaarsbrief leest u waarop uw steunpunt dit jaar zal inzetten. 2022: we zijn er klaar voor!

Een organisatie is maar zo goed als het team

Laat ons een kat een kat noemen: de pandemie is kl*te. Al bijna twee jaar worden we op de proef gesteld, moeten we noodgedwongen ons sociale leven in de wachtstand zetten, geduldig en voorzichtig zijn en leren omgaan met de stress van de onzekerheid. Maar al even lang blijven we hoopvol en ‘goedmoeds’, tegen wil en dank. Voor FARO als organisatie was (en is) de pandemie een periode waarin we – hoewel digitaal en dus op afstand – meer dan ooit hebben ingezet op welzijn en verbondenheid. En dat zullen we blijven doen.

Persoonlijke groei en professionele ontwikkeling van elke FARO-medewerker dragen we hoog in het vaandel. We geloven er sterk in dat élk individu vanuit zijn/haar eigen leiderschap een verantwoordelijkheid kan opnemen en zo kan bijdragen aan de ontwikkeling van het team en de organisatie. Dit zijn geen loze woorden: een verbeterde interne communicatie, inspraak en participatie, een intensieve cursus ‘inspirerend coachen’ voor het team, timmeren aan een open-feedbackcultuur, de onderscheiding van 'Baanbrekende Werkgever' … We zetten deze koers onvervaard voort in 2022. Met als motto: hoe gelukkiger, efficiënter en krachtiger FARO is, hoe beter onze dienstverlening is.

Het jaar van de beleidsplannen

Op die goede dienstverlening mag u trouwens blijven rekenen. Zéker tijdens dit belangrijke jaar van de beleidsplanning 2024-2028. We rollen initiatieven uit om u te ondersteunen: cursussen beleidsplanning, sectorale collegagroepen, webinars met (internationale) sprekers, een trendboekje en individuele vragenuurtjes. FARO dient zelf ook een nieuw aanvraagdossier in, en dit reeds op 1 april 2022, met dank aan de recente wijziging van het Cultureelerfgoeddecreet. Op basis van de uitgebreide nodenbevraging die we in de sector afnamen, gesprekken met talrijke stakeholders en een internationale verkenning van literatuur en goede praktijken, werken we aan een stevig en ambitieus dossier. Het doel is duidelijk: de cultureel-erfgoedsector, u dus, de komende jaren nog beter bedienen.

Projectmedewerker internationalisering

2022 nemen we ook te baat om grondig te exploreren hoe FARO kan bijdragen aan een duurzame, internationale werking van de cultureel-erfgoedsector. Dit is een vraag die het steunpunt overstijgt. Ze zou dus parallel – en in een netwerk – ook door de sector zelf, het beleid en andere bovenbouworganisaties moeten opgenomen worden. Met de aanwerving van een ‘projectmedewerker internationalisering’ wil FARO hier alvast een beduidende inspanning voor doen. We komen hiermee trouwens meteen ook tegemoet aan een verzuchting die in de nodenbevraging meermaals door de sector werd geformuleerd.

Meer digitaal

Uit diezelfde nodenbevraging én uit het onderzoek Erfgoed en corona: een balans bleek overduidelijk dat de sector – en FARO zelf – het digitale heeft omarmd, maar dat er nog een enorme werf openligt. De ‘digitale transformatie’ is overigens een speerpunt van de minister van Cultuur zelf. Ook hiermee gaan we als steunpunt aan de slag: waar zitten de pijnpunten, wat zijn de kansen, hoe kunnen we hier als sector transparant en efficiënt rond samenwerken, en de komende jaren stappen (liefst) met zevenmijlslaarzen zetten?

Van de ene crisis naar de andere? 

“FARO is het aanspreekpunt van crisissen geworden”, liet een collega zich enkele maanden geleden ontvallen. Hoe goedbedoeld ook, dit blijft een twijfelachtige eer. Het confronteert ons met de huidige realiteit van grote onvoorspelbaarheid waarin de ene crisis op de andere lijkt te volgen. Van pandemie tot verwoestende overstromingen zoals in de zomer van 2021, die mensenlevens op hun kop zetten, en ook een directe impact hebben op de zorg voor erfgoed. Dus ja, met de steun van gedreven mensen uit de sector, en steeds in dialoog met andere bovenbouworganisaties en het beleid, zullen we de crisissen blijven opvolgen, en onze verantwoordelijkheid blijven nemen.

De overstromingen in Oost-België en de impact op het cultureel erfgoed doen ons ook beseffen dat we tóch, hoe moeilijk ook, moeten proberen om vooruit te zien en om ons voor te bereiden. In Vlaanderen en Brussel bleven we dit keer enigszins gespaard van de ellende, maar de kans dat dit soort rampen zich in de toekomst ook in deze regio zal voordoen, is meer dan reëel. Vandaar dat we in 2022 opnieuw sterker zullen inzetten op het thema duurzaamheid. Bovendien zullen we de vraag hoe onze sector zich tot het grote klimaatvraagstuk kan/dient te verhouden, grondig exploreren, met bijzondere aandacht voor het collectief omgaan met calamiteiten van deze schaal.

Groot Onderhoud: erfgoed en onderwijs op 31 mei

Natuurlijk verkennen we dit jaar niet alleen nieuwe thema’s. We zoeken tegelijkertijd naar continuïteit en verduurzaming van bestaande inhoudelijke lijnen en trajecten. Vandaar dat we ook in 2022 volop inzetten op de samenwerking tussen erfgoed en onderwijs. Het is een nagel waar we op blijven kloppen. Want hoe jonger je op een inspirerende manier in contact komt met erfgoed, hoe groter de kans dat je een ‘erfgoedreflex’ aankweekt waarop je ook in je latere leven terugvalt. Het Groot Onderhoud moesten we door de pandemie annuleren in 2021. Maar noteer 31 mei 2022 in Lamot, Mechelen, alvast in uw agenda. Dan zal het ons hopelijk wél lukken om samen te komen, bij te praten, en inzichten en ervaringen uit te wisselen over dit belangrijke thema.

Erfgoeddag maakt school: word Erfgoedklasbak!  

Ook Erfgoeddag, het jaarlijkse grote publieke event voor de cultureel-erfgoedsector, dat plaatsvindt op zondag 24 april, staat in het teken van onderwijs en school. We wensen u nu al veel succes en plezier bij het voorbereiden van activiteiten. Maar er is meer. Heel bijzonder is dat we in 2022 een hele Erfgoeddag-week laten volgen op de Erfgoeddag. Tijdens de week van 25 tot en met 29 april slaan scholen en erfgoedorganisaties de handen in elkaar.

Bijzondere aandacht is er voor de Erfgoedklasbak. We moedigen u, erfgoedwerker, aan om tijdens deze week naar een basis- of secundaire school te trekken en met de leerlingen in een lesuur (50 minuten) uw passie over erfgoed te delen. En opnieuw: u staat er niet alleen voor, wel integendeel. FARO is samen met partners in het veld ‘matchmaker’: samen zoeken we een gepaste school (er zijn veel geïnteresseerden!), én voorzien we een uitgebreid vormingsaanbod zodat u vrij van plankenkoorts de klas binnenstapt.

Onderzoek en datamonitoring

Tot slot sta ik nog even stil bij het belang van onderzoek en kennisontwikkeling voor de duurzame ontwikkeling van een veld en sector. FARO zet hier de laatste jaren sterker op in, door het onderzoeksteam te versterken en de lancering van het kennisplatform Erfgoedwijzer. In 2022 gaan we verder op dit elan en krijgt het Afsprakenkader Onderzoek een doorstart. Dit is een traject rond de verzameling en monitoring van data over de cultureel-erfgoedsector en het -veld dat samen met het departement CJM wordt afgelegd. FARO zal dit onderzoeksluik in overleg met de sector opnemen.

En avant la musique

Zo, ik hoop u hiermee een inzicht te hebben gegeven in onze prioriteiten van 2022 waarmee we, uiteraard naast onze vele andere activiteiten, aan de slag gaan. Namens het hele FARO-team wil ik u nogmaals bedanken voor de samenwerking en het vertrouwen. Maak er een prachtig jaar van, en weet ons te vinden: we zijn er voor u.