Ontsluiting Vlaams hedendaagse muzikaal erfgoed: pro-actief erfgoedbeleid en valorisatie hedendaagse Vlaamse muziek (fase 3)

Binnen het project werd gewerkt volgens vijf actielijnen:

1. De conservatie en ontsluiting van het totale oeuvre van 10 componisten
In 2010 werkte MATRIX aan het verwerven, catalogeren en onsluiten van de oeuvres van Frank Agsteribbe, Dirk Blockeel, Roland Coryn, Kris Defoort, Rafaël D'Haene, Frederik Neyrinck, Stefan Prins, Marcel Poot, Godfried-Willem Raes en Eric Sleichim.

2. De actualisering van de in de voorbije periode reeds geconserveerde en ontsloten oeuvres
In 2010 konden we van volgende componisten aanvullingen noteren op hun oeuvre, tijdens vorige projectfases verzameld en ontsloten: Annelies Van Parys, Alain Craens, Joris De Laet, Louis De Meester
Voor componisten die in een vorig project aan bod kwamen, mochten we recent volgende aanvullingen op de plank zetten: Wim Henderickx, Piet Swerts, Vic Nees, Raymond Schroyens, Frits Celis, Kurt Bikkembergs, Petra Vermote

3. Publicatiereeks hedendaagse Vlaamse muziek na 1950
Sinds 2002 geeft MATRIX de reeks Contemporary Music in Flanders  uit, waarin telkens een bepaald genre centraal staat. De publicaties zijn opgebouwd volgens een vast stramien:
- een uitgebreid essay waarin de belangrijkste stijlkenmerken en evoluties van het genre in Vlaanderen na 1950 worden beschreven
- enkele korte, doch vrij concrete werkbesprekingen van representatieve werken uit het genre
- een zo exhaustief mogelijke lijst van Vlaamse composities na 1950 binnen het welbepaalde genre
- gegevens over de uitgevers en labels die deze muziek verspreiden
- CD met luistervoorbeelden

In 2010 werd het zesde volume in de reeks, Flemish Tape Music since 1950 afgewerkt en verspreid en werd begonnen met de voorbereiding van het zevende volume, Flemish Chamber Music since 1950, dat in 2011 verschijnt. We besteedden daarnaast ook aandacht aan het beter toegankelijk maken van de digitale versie van de publicatiereeks via onze website en aan een verdere verspreiding van de reeks in Vlaanderen.

4. Actualisering van de publicatiereeks
In 2010 ondernam MATRIX een nieuwe actie om de reeks Contemporary Music in Flanders verder te verspreiden in Vlaanderen, gericht op openbare en muziekbibliotheken. Verschillende bibliotheken hebben inmiddels de hele reeks in het rek staan.
Daarnaast boden we, via het netwerk van VerDi (vereniging van directeurs van muziekacademies), aan muziekacademies uit heel Vlaanderen de mogelijkheid op kostenloos de hele reeks te bestellen, en in te tekenen voor komende volumes. Inmiddels reageerden ruim 25 academies positief op ons aanbod, en de actie krijgt zeker nog een vervolg.
Ten slotte besteedden we ook aandacht aan het beter toegankelijk maken van de digitale versie van de publicatiereeks.

5. Presentatie van hedendaags Vlaams muzikaal erfgoed aan een groot publiek & binnen het ruimere veld van Vlaams muzikaal erfgoed.
- Voor het grote publiek:

  • Om hedendaags Vlaams muzikaal erfgoed, en in het bijzonder (de resultaten van) onze erfgoedprojecten voor te stellen aan het brede publiek, probeert MATRIX zoveel mogelijk in te spelen op bestaande initiatieven die een ruim publiek aantrekken. Erfgoeddag, dat als evenement erg sterk staat in Leuven, is zo'n mooie gelegenheid. In 2010, met het thema 'FAKE!', stelden we een luistertentoonstelling samen rond sampling en de vroege wortels daarvan in de zogeheten Musique Concrète. In die context zoomden we onder meer in op het werk van Louis De Meester.
  • Ook in 2011 speelden we in op de centrale thematiek van Erfgoeddag, 'Armoe troef', dit keer met een tentoonstelling rond nieuwe muziek en sociaal engagement. Eén van de hoogtepunten uit de tentoonstelling waren drie promotie-animatiefilmpjes uit 1978-79, waarvoor Godfried-Willem Raes de muziek schreef, rond erg actueel gebleven thema's zoals vervuiling, verkeersveiligheid en monumentenzorg.

- Binnen het ruimere veld van muzikaal erfgoed:

  • We vinden het bijzonder belangrijk om, binnen het veld van muzikaal erfgoed, het hedendaagse Vlaamse muzikaal erfgoed te verdedigen en de eigenheden ervan onder de aandacht te brengen. MATRIX schrijft zich daarom in in een netwerk van actoren binnen het (muzikaal) erfgoedveld, en onderhoudt nauwe contacten met Resonant (o.a. met betrekking tot Muziekbank). MATRIX woont ook regelmatig studiedagen bij, volgt de relevante erfgoedactualiteit zo goed mogelijk op en is lid van verschillende raden en werkgroepen.
  • Naar aanleiding van het afronden van dit project, zat MATRIX regelmatig rond de tafel met Resonant. In het bijzonder onze ervaringen met componisten en hun vragen en verzuchtingen omtrent archiefzorg, kwamen hierin aan bod. Ook Resonant gaf aan regelmatig vragen te krijgen van componisten en musici van vandaag omtrent hun archief. Dit zette ons ertoe aan vanaf 2011een samenwerking aan te gaan met Resonant om deze problematiek verder te analyseren en te proberen een passend antwoord te bieden op (een deel van) de vele vragen. Nog in 2010 verzorgen MATRIX en Resonant samen een korte presentatie over deze ervaringen tijdens de Staten-Generaal van de Klassieke Muziek (Muziekcentrum Vlaanderen).
  • Concreet werkt MATRIX sinds begin 2011 mee aan een project van Resonant dat moet leiden tot een "handleiding" voor componisten omtrent archiefzorg.
  • In de loop van dit project kwamen wij geregeld in aanraking met uitdagingen waar wij op dat moment geen passend antwoord konden bieden. Meer bepaald gaat het hier om het catalogeren en ontsluiten van composities waarvan de partituur op één of andere manier buiten het "gewone" valt: multimediale werken, sommige interactieve composities, werken waarin improvisatie een grote rol speelt, composities waarvan de partituur enkel bestaat onder de vorm van software, etc. Tijdens de eindfase van dit project, brachten wij deze problematiek duidelijker in kaart en namen contact op met verschillende collega's - zowel binnen als buiten het veld van muzikaal erfgoed - om de specifieke uitdagingen die deze werken ons stellen, verder te contextualiseren.

 

Projectresultaten

Binnen het project werd gewerkt volgens vijf actielijnen

1. De conservatie en ontsluiting van het totale oeuvre van 10 componisten
In 2010 werkte MATRIX aan het verwerven, catalogeren en onsluiten van de oeuvres van Frank Agsteribbe, Dirk Blockeel, Roland Coryn, Kris Defoort, Rafaël D'Haene, Frederik Neyrinck, Stefan Prins, Marcel Poot, Godfried-Willem Raes en Eric Sleichim.
In totaal verwierf MATRIX 220 nieuwe partituren (voor het grootste deel onuitgegeven werken) , 104 nieuwe opnames en 3 filmpjes, samen goed voor 327 nieuwe beschrijvingen.

2. De actualisering van de in de voorbije periode reeds geconserveerde en ontsloten oeuvres
In 2010 konden we van volgende componisten aanvullingen noteren op hun oeuvre, tijdens vorige projectfases verzameld en ontsloten: Annelies Van Parys, Alain Craens, Joris De Laet, Louis De Meester
Voor componisten die in een vorig project aan bod kwamen, mochten we recent volgende aanvullingen op de plank zetten: Wim Henderickx, Piet Swerts, Vic Nees, Raymond Schroyens, Frits Celis, Kurt Bikkembergs, Petra Vermote

3. Publicatiereeks hedendaagse Vlaamse muziek na 1950

Volume 6: Flemish Tape Music since 1950

In 2010 verscheen Flemish Tape Music in Flanders. De publicatie werd gedrukt op 1.000 ex. en werd ruim verspreid in binnen- en buitenland. Ze werd in het bijzonder door de wereld van de elektronische muziek erg positief onthaald als "venster" op een muzikaal domein dat vaak als moeilijk toegankelijk wordt ervaren.

De verspreiding gebeurde deels door MATRIX (ruim 300 adressen in binnen- en buitenland, zowel (muziek)bibliotheken als concertorganisatoren, ensembles, festivals en onderwijsinstellingen), deels door Muziekcentrum Vlaanderen, dat 275 exemplaren aankocht voor verspreiding op internationale evenmenten. Daarnaast werd de publicatie ook verspreid op de Staten-Generaal van de Klassieke Muziek, studiedagen (in binnen- en buitenland), via het Muziek Instrumenten Museum Brussel, en andere gerichte acties (cf. infra).

Volume 7: Flemish Chamber Music since 1950

Tegelijk met de afwerking van het zesde volume, werd een begin gemaakt met de voorbereidingen voor het zevende volume in de reeks, dat gewijd is aan Vlaamse kamermuziek sinds 1950. In de inventaris zijn meer dan 2.000 werken opgenomen met een bezetting van 2 tot 5 instrumenten, zonder electronica, en met uitzondering van strijkkwartetten (aangezien aan dit erg specifieke genre eerder reeds een volume werd gewijd).

De publicatie omvat een uitgebreid inleidend essay over het genre en 10 artikels gewijd aan een staalkaart van Vlaamse kamermuziekwerken en is voorzien van een CD met (fragmenten van) de besproken werken. Net als vorig jaar konden we een beroep doen op sterke auteurs.

Deze publicatie is momenteel in druk en zal, net als de vorige volumes, verspreid worden in binnen- en buitenland. Gezien het besproken genre, maken we werk van een gerichte verspreiding van de publicatie naar (kamer)ensembles met een specialisatie in nieuwe muziek.


4. Actualisering van de publicatiereeks
In 2010 ondernam MATRIX een nieuwe actie om de reeks Contemporary Music in Flanders verder te verspreiden in Vlaanderen, gericht op openbare en muziekbibliotheken. Verschillende bibliotheken hebben inmiddels de hele reeks in het rek staan.
Daarnaast boden we, via het netwerk van VerDi (vereniging van directeurs van muziekacademies), aan muziekacademies uit heel Vlaanderen de mogelijkheid op kostenloos de hele reeks te bestellen, en in te tekenen voor komende volumes. Inmiddels reageerden ruim 25 academies positief op ons aanbod, en de actie krijgt zeker nog een vervolg.
Ten slotte besteedden we ook aandacht aan het beter toegankelijk maken van de digitale versie van de publicatiereeks. Een belangrijk element daarin was de volledige verniewing van de website www.matrix-new-music.be  in het voorjaar van 2010. De publicatiereeks is eenvoudig terug te vinden onder de knop 'documentatie', waar men elk gepubliceerd volume kan downloaden of in gedrukte vorm bestellen (voor zover nog voorradig). Van het vijfde en zesde volume is ook een Nederlandstalige versie te vinden op de website; en ook van het zevende volume bereiden we een Nederlandstalige digitale versie voor.


5. Presentatie van hedendaags Vlaams muzikaal erfgoed aan een groot publiek & binnen het ruimere veld van Vlaams muzikaal erfgoed.
- Voor het grote publiek:

  • Om hedendaags Vlaams muzikaal erfgoed, en in het bijzonder (de resultaten van) onze erfgoedprojecten voor te stellen aan het brede publiek, probeert MATRIX zoveel mogelijk in te spelen op bestaande initiatieven die een ruim publiek aantrekken. Erfgoeddag, dat als evenement erg sterk staat in Leuven, is zo'n mooie gelegenheid. In 2010, met het thema 'FAKE!', stelden we een luistertentoonstelling samen rond sampling en de vroege wortels daarvan in de zogeheten Musique Concrète. In die context zoomden we onder meer in op het werk van Louis De Meester. De tentoonstelling op zondag 26 april lokte zo'n 125 bezoekers.
  • Ook in 2011 speelden we in op de centrale thematiek van Erfgoeddag, 'Armoe troef', dit keer met een tentoonstelling rond nieuwe muziek en sociaal engagement. Eén van de hoogtepunten uit de tentoonstelling waren drie promotie-animatiefilmpjes uit 1978-79, waarvoor Godfried-Willem Raes de muziek schreef, rond erg actueel gebleven thema's zoals vervuiling, verkeersveiligheid en monumentenzorg. We telden 230 bezoekers tijdens de tentoonstemming op 1 mei.

- Binnen het ruimere veld van muzikaal erfgoed:

  • We vinden het bijzonder belangrijk om, binnen het veld van muzikaal erfgoed, het hedendaagse Vlaamse muzikaal erfgoed te verdedigen en de eigenheden ervan onder de aandacht te brengen. MATRIX schrijft zich daarom in in een netwerk van actoren binnen het (muzikaal) erfgoedveld, en onderhoudt nauwe contacten met Resonant (o.a. met betrekking tot Muziekbank). MATRIX woont ook regelmatig studiedagen bij, volgt de relevante erfgoedactualiteit zo goed mogelijk op en is lid van verschillende raden en werkgroepen.
  • Naar aanleiding van het afronden van dit project, zat MATRIX regelmatig rond de tafel met Resonant. In het bijzonder onze ervaringen met componisten en hun vragen en verzuchtingen omtrent archiefzorg, kwamen hierin aan bod. Ook Resonant gaf aan regelmatig vragen te krijgen van componisten en musici van vandaag omtrent hun archief. Dit zette ons ertoe aan vanaf 2011een samenwerking aan te gaan met Resonant om deze problematiek verder te analyseren en te proberen een passend antwoord te bieden op (een deel van) de vele vragen. Nog in 2010 verzorgen MATRIX en Resonant samen een korte presentatie over deze ervaringen tijdens de Staten-Generaal van de Klassieke Muziek (Muziekcentrum Vlaanderen).
  • Concreet werkt MATRIX sinds begin 2011 mee aan een project van Resonant dat moet leiden tot een "handleiding" voor componisten omtrent archiefzorg.
  • In de loop van dit project kwamen wij geregeld in aanraking met uitdagingen waar wij op dat moment geen passend antwoord konden bieden. Meer bepaald gaat het hier om het catalogeren en ontsluiten van composities waarvan de partituur op één of andere manier buiten het "gewone" valt: multimediale werken, sommige interactieve composities, werken waarin improvisatie een grote rol speelt, composities waarvan de partituur enkel bestaat onder de vorm van software, etc. Tijdens de eindfase van dit project, brachten wij deze problematiek duidelijker in kaart en namen contact op met verschillende collega's - zowel binnen als buiten het veld van muzikaal erfgoed - om de specifieke uitdagingen die deze werken ons stellen, verder te contextualiseren. In september 2011 startte MATRIX met een project dat specifiek op deze problematiek gericht is.
Leden stuurgroep

Veronique Verspeurt

Rebecca Diependaele

Marie De Cannière

Praktische info

Looptijd van
Organisatienaam
MATRIX - Centrum voor Nieuwe Muziek
Contactpersoon
Rebecca Diependaele
Adres
Minderbroedersstraat 48 - 3000 Leuven
Telefoon
016 33 20 42
Financieringsbron(nen)

Dit erfgoedproject werd ondersteund door de Vlaamse Gemeenschap (Ministerie van Cultuur, afdeling Kunsten en Erfgoed), de provincie Vlaams-Brabant en de stad Leuven.