Hoe kunt u immaterieel-erfgoedgemeenschappen ondersteunen?
Borgen is zorgen. Het is bewust actie ondernemen zodat immaterieel-erfgoedpraktijken blijven bestaan en de volgende generaties er ook mee kunnen kennismaken. Dat kan gaan van het werven van nieuwe vrijwilligers over het uitdenken van een communicatiecampagne om nieuwe doelgroepen te bereiken tot een samenwerking aangaan met een lokale jeugdbeweging. Borgen is de verantwoordelijkheid van de immaterieel-erfgoedgemeenschap die de praktijk erkent als erfgoed. Als erfgoedwerker kunt u gemeenschappen hierin ondersteunen.
FARO en Werkplaats immaterieel erfgoed maakten, in samenwerking met immaterieel-erfgoedgemeenschappen, erfgoedcellen en dienstverlenende organisaties een (niet-exhaustief) overzicht van acht verschillende rollen die belangrijk zijn bij borgen van immaterieel erfgoed.
Opzet
Dit overzicht is in de eerste plaats bedoeld als achtergronddocument voor erfgoedprofessionals. Gebruik het naar eigen inzicht wanneer u uw immaterieel-erfgoedwerking analyseert of toekomstplannen maakt, wanneer u een samenwerking met een immaterieel-erfgoedgemeenschap opstart, wanneer u een workshop rond immaterieel erfgoed wil organiseren ...
Elke rol past binnen een specifiek facet van het borgingsproces en kent eigen taken en vaardigheden die belangrijk (kunnen) zijn voor het doorgeven van immaterieel erfgoed.
Dit rollenoverzicht kan een hulpmiddel zijn om (bestaande of nieuwe) acties rond het immaterieel erfgoed verder vorm te geven. Als erfgoedprofessional kunt u het bijvoorbeeld gebruiken:
- om bewust na te denken over de rol die u als persoon of organisatie wil spelen op verschillende momenten in het borgingsproces.
- om een breed spectrum van mogelijke borgingsacties in beeld te krijgen.
- als een takenoverzicht om in het borgingsproces niks uit het oog te verliezen of om taken en verantwoordelijkheden te verdelen of verduidelijken.
- om specifieke acties, vormingen, workshops, faciliteiten te ontwerpen om diverse facetten van borgen te ondersteunen.
- om voor een immaterieel-erfgoedpraktijk in kaart te brengen voor welke taken vorming, workshops, etc. nuttig kunnen zijn.
- ...
Onthou dat ...
- rollen zelden één op één met een persoon verbonden zijn. Vaak wordt een rol door verschillende mensen opgenomen. En één persoon kan meerdere rollen combineren. Of mensen kunnen nu eens de ene rol opnemen en dan weer de andere.
- niet alle rollen in elk borgingsproces aanwezig zijn of moeten zijn.
- er geen ideaal recept voor het borgen van immaterieel erfgoed bestaat: elke immaterieel-erfgoedpraktijk kent zijn eigen context met een eigen mix van rollen.
- borgen een proces is waarbij sommige rollen op bepaalde momenten meer nodig zijn dan andere. Vergelijk het met het harder of zachter indrukken van een gaspedaal. Vaak gaat het over het meer of minder opnemen van een rol, afhankelijk van de situatie.
- deze acht rollen een momentopname zijn en net als immaterieel erfgoed zelf kunnen evolueren.
