Op stap in Birmingham | Studietrip

Community Launch Day

Het veelzijdige Birmingham biedt ook voor onze groep een waaier aan ervaringen. Er was al het zeer gesmaakte bezoek aan de Birmingham Museum & Art Gallery, nu gevolgd door een bezoek, in kleine groepjes, aan enkele van de maar liefst negen locaties van Birmingham Museums.

Anna Van Waeg (educatieve en culturele dienst, Jubelparkmuseum) en Greet Wuyts (educatieve dienst, MIM) verdiepen zich in het wellbeingprogramma. Marieke Vangheluwe (erfgoedcoördinatie, STAM) trekt naar Soho House dat op dit moment volledig ten dienste staat van de Afro-Caribische gemeenschap in Birmingham. Er wordt erfgoed uit deze gemeenschap verzameld en getoond. Persoonlijke verhalen krijgen hierdoor werkelijk een plek in de geschiedenis van Birmingham. Hieronder lezen we hun indrukken.

Collecting Birmingham
Collecting Birmingham

Marieke Van Gheluwe: “In Soho House bezoeken we met een kleine groep de tentoonstelling ‘Collecting Birmingham’, die hoort bij het gelijknamige project. Projectmedewerkster Charlotte Holmes is onze gastvrouw. Het uitgangspunt van ‘Collecting Birmingham’ is het verzamelen van objecten en verhalen van inwoners uit buurten met een diverse migratieachtergrond. Zo helpen zij mee beslissen welke objecten kunnen worden toegevoegd aan de collectie van Birmingham Museum and Art Gallery.

Onder de slogan ‘Our city, your story’ ging Charlotte op zoek. Ze tekende onder meer present op ‘Tinglings Marcus Garvey Celebration’, een belangrijk evenement in de Afro-Caribische gemeenschap in Birmingham, waar ze in contact kwam met verschillende mensen en organisaties. Via de actiegroep ‘Shades of black’ leerde ze Eunice McGhie-Belgrave kennen, een vrouw die in de jaren 50 van Jamaica naar het Verenigd Koninkrijk migreerde. Zij leverde persoonlijke documenten (brieven en paspoorten), objecten en foto’s aan die gelinkt konden worden aan haar migratieverhaal en haar activistisch werk tegen racisme. Verder maakte Charlotte kennis met Vanley Burke, een fotograaf die het leven van de Caribische gemeenschap in Birmingham van de laatste 50 jaar op een prachtige manier vastlegde. Ook Aliyah Hasinah, mede-organisator van de Black Lives Matter-protestactie in Birmingham in 2016, nam contact op. Ze leverde hen enkele spandoeken aan met slogans die waren gebruikt bij de protestacties. Deze objecten werden verwerkt in een tentoonstelling in Soho House.

Daarnaast werd nog op een andere manier beroep gedaan op de Caribische gemeenschap. Er werd hen gevraagd om een selectie te maken uit de meer dan 100 foto’s van de collectie van Vanley Burke. De gemeenschap kon zelf haar vijftien favoriete foto’s kiezen. Dat bleken heel andere foto’s te zijn dan de foto’s die de curatoren zouden uitkiezen, vooral omdat bepaalde foto’s gebeurtenissen afbeeldden die niet gekend waren door de curatoren.

De expo is op een heel participatieve manier opgevat. Bezoekers kunnen opschrijven welk gevoel bepaalde foto’s oproepen, of kunnen ideeën kwijt over de strijd tegen racisme en over migratie.

Expo Collecting Birmingham

Dit driejarig project loopt volgend jaar af. Ondertussen proberen de medewerkers nog steeds meer objecten te verwerven. Het aantal bezoekers aan de tentoonstelling is niet heel groot, en het zijn voornamelijk  mensen uit de gemeenschap zelf die naar de tentoonstelling komen kijken. Het project wordt positief ervaren bij de gemeenschap. Charlotte geeft ons als tips mee dat dit soort projecten genoeg tijd moet krijgen om te groeien en dat persoonlijke contacten leggen en het opbouwen van vertrouwen essentieel is. Verder merkt ze op dat de expo een goed uitgangspunt zou kunnen zijn voor de mensen van deze gemeenschappen om over racisme te spreken, maar dat het jammer genoeg toch nog steeds een moeilijk en gevoelig onderwerp blijft om over te spreken.”

Wellbeing in het museum

Anna Van Waeg en Greet Wuyts: “Rosie Barker, Community Engagement Team Leader van BMAG, houdt een gepassioneerd en goed onderbouwd pleidooi voor wellbeing, of welzijn in het museum. Wat is 'wellbeing' dan precies? Als introductie op dit onderwerp laat Rosie ons een post-itopdracht doen rond de centrale vraag: wat maakt jou gelukkig?

Take Notice

'Wellbeing' of welzijn verschilt van toegankelijkheid. Een project dat drempels wil slechten voor bijvoorbeeld mensen met autisme, gaat eigenlijk over toegankelijkheid. Maar uiteindelijk kan het wel het gevoel van tevredenheid verhogen, en dus ook het welzijn van die persoon. ‘Wellbeing’ gaat uiteindelijk over alles wat de kwaliteit van beleven verhoogt. Rosie verwijst in dit verband naar 'The Five Ways to Wellbeing', een model dat in de UK gebruikt wordt als referentiekader door hulpverleners en welzijnsorganisaties.

Waarom zou het museum zich bezighouden met welzijn? Rosie beschouwt dit als een morele plicht: het museum behoort immers de gemeenschap toe. Het museum is meer dan 'erfgoed, kunst en wetenschap', het heeft duidelijk ook een maatschappelijke rol. Kijk daarom naar wat de noden zijn van de mensen in jouw stad. Raadpleeg de onderzoeken naar welzijn, en ga na wat de factoren zijn die mensen ongelukkig maken. Kies vervolgens een problematiek die je aankan. Je kan niet altijd zelf deze noden lenigen (het museum is tenslotte geen dokter of hulpverlener), maar zoek wel partners die daarin gespecialiseerd zijn en werk met hen samen. Bepaal vooraf ook wat je als resultaat beoogt, wees daarin realistisch en spreek dat duidelijk af met je partners. Blijf evalueren en bijstellen. Wees eerlijk tegenover jezelf en erken als het niet werkt. Ook 'zonder' budget kan je trouwens al heel wat doen rond welzijn.

Zo is er bijvoorbeeld het ‘Creative Carers Program’, dat wellbeingactiviteiten omvat voor mensen die voor andere mensen zorgen (mantelzorgers), en daardoor niet aan activiteiten voor zichzelf toekomen. Zij voelen zich vaak geïsoleerd, financieel beperkt, en vinden moeilijk iemand die hen voor even kan vervangen in hun verzorgende rol. Dit programma wordt op verschillende dagen en op verschillende plaatsen aangeboden. Deze activiteiten zijn gratis, en worden altijd vergezeld van tea and cake. Het programma wordt maanden vooraf gepland, zodat mantelzorgers ruim de tijd hebben om vervanging te zoeken. Voorbeelden van activiteiten: een spel met de 'school handling box', pizza bakken in een speciale oven ...

Het ‘Dementia café’ is dan weer een specifiek moment voor mensen met dementie, samen met hun verzorger. Deelname aan het café is gratis, en er is eveneens altijd tea and cake. De activiteiten volgens steeds eenzelfde structuur, en zijn niet georiënteerd op herinneren, maar op het heden en de toekomst. Het komt er vooral op aan er een fijne uitstap van te maken. Want herinneringen verdwijnen weer, maar emoties blijven …”

Foto's:

  • Museummedewerkers en inwoners van Birmingham in gesprek tijdens Community Launch Day. Birmingham Museums
  • Alle andere foto's werden genomen tijdens het werkbezoek.

Meer informatie over de studietrip naar het Verenigd Koninkrijk vindt u op deze pagina, waar u meteen ook een overzicht vindt van alle blogberichten in het kader van de reis.

Katrijn Dhamers