FARO in Ierland: publieke consultatie voor Erfgoed 2030
Deze week loop ik, met dank aan Erasmus+, stage op het Ierse ministerie van Cultuur, Erfgoed en de Gaeltacht (= de Ierse taal). Ik wil er ontdekken hoe Ierland inzet op de Conventie van Faro en welke rol is weggelegd voor participatie van erfgoedgemeenschappen. Ik kom op een goed moment, want de afdeling legt net de laatste hand aan een ambitieus nieuw actieplan voor Erfgoed 2030. En dat plan is tot stand gekomen op basis van een uitgebreide publieke consultatie.
Participatie is een recht
Lokale gemeenschappen aan zet
Consultatieronde: een vraag om nieuwe vaardigheden
Ingezonden voorstellen: een bredere visie op erfgoed
Naast de workshops kon ieder die dat wenste een 'submission' indienen, en zo een visie op het erfgoedbeleid formuleren. Een goeie 2.133 mensen gingen daarop in, en bezorgden een tekst. Bijzonder is ook dat een aantal kinderen tekeningen inzonden waarin ze duidelijk maakten wat erfgoed volgens hen betekent. De overheid zette ook heel expliciet in op het betrekken van de Ierse diaspora in dit proces: ook zij werden heel expliciet uitgenodigd om mee te denken. Alle voorstellen zijn gebundeld in een helder document.
Opvallend is dat de consultationronde vooral een vraag opleverde naar een verbreding van de definitie van erfgoed. Een aantal voorstellen wees expliciet op de noodzaak om ook meerstemmig te zijn en het erfgoed van nieuwe gemeenschappen mee te nemen in de definitie. Migrantengemeenschappen moeten hun eigen erfgoed kunnen koesteren en delen en tegelijkertijd het erfgoed van Ierland leren kennen. Er is daarom vraag naar een betere ondersteuning van een open en interculturele dialoog.
Wat participatie betreft las ik een sterke oproep om niet te vertrekken vanuit een 'expert-led'-model, maar wel vanuit een 'expert-fed'-aanpak, waarbij de gemeenschap de leiding heeft, maar wel een beroep kan doen op experten (en middelen) vanuit de overheid. Een dynamisch en open plan is daarbij aangewezen, zodat gemeenschappen speelruimte krijgen. Het zou ook goed zijn als gemeenschappen de uitvoering van het nieuwe plan kunnen opvolgen en evalueren, bijvoorbeeld in een soort van Erfgoedraad.
The proof of the pudding?
Het document dat voor me ligt moet de kroon op het werk worden. Alle inspraak zou hierin verwerkt moeten zijn, zodat er een gedragen actieplan ontstaat, dat inspireert voor de toekomst. Ik lees het met de Faro-conventie in mijn achterhoofd en leg er de Vlaamse ervaring naast.
Waar ik vooral nieuwsgierig naar ben, is of die publieke consultatie echt iets heeft opgeleverd. Zijn de oorspronkelijke plannen sterk gewijzigd? Hebben de communities echt kunnen wegen op dit proces?
Helaas heb ik zwijgplicht (ik heb heel indrukwekkende formulieren moeten ondertekenen dat ik niets zou delen en voelde me daarbij een beetje James Bond). Zodoende kan ik dit bericht alleen maar eindigen met het raadselachtige wordt vervolgd ...
Deze week liep FARO-medewerker Jacqueline van Leeuwen, met dank aan Erasmus+, stage op het Ierse ministerie van Cultuur, Erfgoed en de Gaeltacht (= de Ierse taal). Ze ontdekte er hoe Ierland inzet op de Conventie van Faro en welke rol is weggelegd voor participatie van erfgoedgemeenschappen.
Lees hier meer over FARO in Ierland:
Foto: Robert Anasch via Unsplash