Het was van 30 november 2018 geleden dat we de piloottrajecten Erfgoedcollecties, gezondheid en welzijn nog eens hadden samengebracht voor een netwerkmoment. Hoog tijd dus voor een nieuwe bijeenkomst, op 24 juni in het Erfgoedhuis | Zusters van Liefde in Gent. Een verslag.

Sinds de vorige bijeenkomst groeide het aantal piloottrajecten gestaag aan. Bovendien werd met het programma Archief om de hoek een extra buurtgerichte laag toegevoegd.

Omdat het praktisch moeilijk haalbaar is om alle pilots aan het woord te laten, kozen we ervoor om twee nieuwe piloottrajecten uitgebreider aan bod te laten komen. Daarna bogen we ons over de vraag hoe cultureel-erfgoedorganisaties kunnen meehelpen bij het aanpakken van eenzaamheid en sociale isolatie.

Nuggets

In zijn presentatie over het piloottraject Multisenso-rail legde Kris Vlaeminck van Train World de nadruk op de methodiek die we ontwikkelden voor het vertalen van museumverhalen naar multisensoriële prikkels. Daarbij gaan we elk element in een verhaal vertalen naar één zintuigelijke prikkel of nugget.

Een nugget is een goudklompje, iets van waarde, dat onderdeel is van iets groter maar dat ook op zichzelf kan staan. Hierdoor kan de begeleidster tijdens een museumbezoek zelf kiezen welke route ze wil lopen met de groep, welke nuggets ze wil oprapen, of dat ze eerder wil gaan voor een bepaald type van prikkels. In het dagcentrum kan de begeleidster kiezen uit de nuggets op maat van een cliënt of de groep. We zullen ook kant-en-klare thema’s of activiteiten voorzien waarbij nuggets worden gecombineerd, bijvoorbeeld: geuren of een rollenspel.

Rouwen in het museum

Lara Hardeman en Els Decroo van het Wijkgezondheidscentrum De Kaai, Griet Van Dessel van het OCMW Lokaal Dienstencentrum De Boei en Kristine Timperman van Museum Dr. Guislain presenteerden samen de achterliggende doelstellingen en sessies van de piloot Museum als zorgplaats. De focus van deze pilot lag op het ondersteunen en troosten van mensen in een rouwproces. Het verhaal werd ook gebracht vanuit het perspectief van de sociale werkers en zorgverleners wat zeer verrijkend was voor de erfgoedprofessionals die soms worstelen met de vraag of ze wel genoeg kennis en expertise hebben om te werken met mensen in een kwetsbare situatie. De zeer positieve ervaringen van De Boei en De Kaai en van de deelnemers aan de sessies waren een pleidooi voor een duurzame buurtgerichte samenwerking tussen de cultureel-erfgoed-, zorg- en sociale sector.

Eenzaamheid

We eindigden de voormiddag met een reflectie over de rol die cultureel-erfgoedorganisaties kunnen opnemen bij het aanpakken van eenzaamheid en sociale isolatie. Dat deden we door hen te laten nadenken over tips voor erfgoedorganisaties om met hun aanbod meer impact te hebben op het verminderen van eenzaamheid. Daarbij ging het niet over wat erfgoedorganisaties doen maar wel over hoe een project wordt uitgevoerd of vorm krijgt. Denk bijvoorbeeld aan de noodzakelijke voorwaarden, welke benaderingen, en dergelijke meer. Collega Alexander Vander Stichele sloot het netwerkmoment af met een presentatie over het meten van sociale cohesie en in het bijzonder de manier waarop FARO de uitkomsten van de piloottrajecten van Archief om de hoek wil benchmarken aan de Vlaamse stadsmonitor.

Een overzicht van de presentaties: