Frankrijk start onderzoek naar restitutie Afrikaans erfgoed
Bénédicte Savoy en Felwine Sarr, dat zijn de namen van de twee experten die in opdracht van Frans president Macron een studie zullen ondernemen over de voorwaarden tot restitutie van Afrikaans erfgoed. Savoy, een Franse kunsthistorica, en Sarr, een Senegalese schrijver, economist en muzikant, zullen tegen november 2018 een rapport afwerken. De opdracht volgt op de Verklaring van Ouagadougou van 28 november 2017 toen Macron verklaarde bereid te zijn tot een radicale verandering in de culturele relaties met het Zuiden.
Macron kondigde het onderzoek aan in gezelschap van de president van Benin, Patrice Talon. Benin is al langer vragende partij voor de terugkeer van objecten die door Frankrijk verzameld werden na de invasie in 1892. "Ons interesseert het dat we het erfgoed dat van ons is kunnen tonen, niet in een sfeer van conflict maar in samenwerking met Frankrijk", legde Talon uit.
Internationale experten zoals Andrew Reid, hoofddocent Oost-Afrikaanse Archeologie aan het University College London, ziet in de maatregel een poging tot het creëren van goede verstandhoudingen, in een regio waar de invloed van China aan het toenemen is. Simon Njami, hoofdcurator van de Dakar Biënnale 2016, is sceptisch. Hij vraagt zich af of er werkelijk wel iets zal veranderen, vooral dan met betrekking tot objecten die dateren uit de periode voor de Conferentie van Berlijn van 1884-85, waarbij Europa grenzen aftekende in Afrika. Specifiek voor objecten voor en rond die periode werd er geen rekening gehouden met de specifieke afkomst. Objecten tentoonstellen in Afrika is één zaak, maar restitutie zal wellicht niet gebeuren, vreest Njami.
Hoe zit het nu met restitutie van etnografica in België en Nederland? Het tijdschrift Volkskunde probeert een antwoord te geven op die vraag met een themanummer in 2019. Momenteel peilt een call naar mogelijke artikels. Nog tot 1 oktober 2018 kunnen auteurs een abstract insturen.
Verder komt een werkgroep van experten uit België en Nederland sinds 2017 samen om dit thema op te volgen en het tijdschriftnummer voor te bereiden.
Bronnen:
Foto: Masker uit Ivoorkust, Vassil - CC0 via Wikimedia Commons
