Kunstenerfgoed in de kijker

Collectie Steve Wante © CEMPER

Hoe gaan kunstenaars en kunstenorganisaties om met hun archieven, collecties en praktijken? Ontdek welke Nederlandse en Vlaamse initiatieven hierop inzoomen dit najaar.

Nalatenschappen kunstenerfgoed in Vlaanderen

Het Vlaamse cultuurbeleid stimuleert de zorg voor archieven in de kunstensector. Maar er zijn nog veel uitdagingen op het vlak van borging van en omgang met archieven, collecties en praktijken van hedendaagse kunstenaars en kunstenorganisaties. De bijzondere nalatenschappen van kunstenaars uit de 20e eeuw verdienen speciale aandacht en begeleiding, aangezien de eerste generatie hedendaagse kunstenaars nu hun oeuvre afsluit. Minister van Cultuur Jambon startte daarom een traject rond kunstenerfgoed, dat loopt tot 2024.

Veldanalyse dienstverlening kunstenerfgoed

© FOMU

Momenteel krijgen een aantal cultureel-erfgoedorganisaties die zich bezighouden met kunstenerfgoed structurele steun van Vlaanderen. Die organisaties richten zich tot specifieke disciplines binnen de kunsten en ontwikkelden een dienstverlening volgens eigen accenten. 

Op dit ogenblik komt die dienstverlening nog niet volledig tegemoet aan de vele noden van de kunstensector rond erfgoed. De kunstenaars en kunstorganisaties vinden ook nog niet altijd de weg naar de juiste hulp. Daarom liet het Departement CJM in samenwerking met de relevante actoren een onderzoek uitvoeren om de bestaande dienstverlening te analyseren. 


Op 5 oktober 2023 organiseren het Departement Cultuur, Jeugd en Media, FARO en Kunstenpunt een masterclass waarin de resultaten van die veldanalyse worden voorgesteld. Ontdek op de veldkaart waar u terecht kunt met vragen over kunstenerfgoed en wat de aanbevelingen zijn om de dienstverlening in de toekomst te verbeteren. Informatie over inschrijvingen en het volledige programma vindt u hier.

Pilootprojecten nalatenschappen hedendaagse kunstenaars

Daarnaast kende de minister ook projectsubsidies toe aan twaalf pilootprojecten die de archieven en praktijken van kunstenaars op een goede manier voor de toekomst willen bewaren. Het gaat onder andere om het werk van Jan Decorte, Dirk Braeckman en Circus Ronaldo. Het volledige overzicht vindt u hier.

Het Departement Cultuur, Jeugd en Media, FARO en Kunstenpunt organiseren een intervisietraject waarbij de uitvoerders en projectpartners van de verschillende pilootprojecten elkaar ontmoeten. Het doel is kennisdeling en uitwisseling van ervaringen over het beheren en borgen van een nalatenschap.

Documenteren voor dummies © Podiumkunst.net

Kunstenerfgoed documenteren en archiveren in Nederland

Ook in Nederland is er aandacht voor de praktijken van kunstenaars en makers. Hoe bewaart u een maakproces? Wat wordt er vastgelegd? Waarom wilt u iets bewaren? Op 21 september organiseert Podiumkunst.net hierover een eerste webinar, als onderdeel van de reeks Documenteren voor Dummies. Dit is een aanvulling van de bestaande reeks Archiveren voor Dummies. Herbekijk hier de webinars van beide reeksen.

Meer praktische tips en inspirerende verhalen vindt u in de reeks ‘De schatbewaarders’. Daarin interviewt Podiumkunst.net archivarissen die aan de slag zijn bij gezelschappen, orkesten en festivals. Wie zijn ze, wat doen ze en waarom zijn ze zo belangrijk? Ontdek het hier.

Het Netwerk Archieven Design en Digitale Cultuur denkt dan weer na over erfgoed en archieven van grafische ontwerpers. Wat moet daarvan bewaard worden? En door wie? Als de ontwerper zelf niet voor het archief kan zorgen, wat gebeurt er dan mee? In de podcast Archives at risk spreekt Annemartine van Kesteren erover met ontwerpers en erven.

Meer lezen?

TRACKS is de Tooltox en Richtlijnen voor Archief- en Collectiezorg in de Kunstensector. Ontdek er de tools die u als kunstenaar of kunstenorganisatie kan gebruiken om zorg te dragen voor uw archief en/of collectie en duik in de praktijkvoorbeelden.

Foto’s: Collectie Steve Wante © CEMPER - © FOMU - Documenteren voor dummies © Podiumkunst.net

Jelena Dobbels