Wat met het erfgoed van stripmaker Didier Comès?

cover boek Comès

Vorige week werd tijdens twee veilingen in Brussel en Parijs net geen twee miljoen euro opgehoest voor origineel werk van Hergé, Willy Vandersteen en de privécollectie van de Franse tekenaar Marcel Gotlib. Striperfgoed blijft gegeerd op de markt, want met grote regelmaat brengen de media nieuws over de hoge bedragen die dit ‘oud papier’ haalt. Eveneens vorige week verscheen ‘Didier Comès. De schittering van diep zwart’, een publicatie van het Erfgoedfonds van de Koning Boudewijnstichting. Het boek illustreert een heel andere bestemming van – eveneens bijzonder waardevol – striperfgoed.

Toen Didier Comès op 7 maart 2013 overleed, gold hij als een van de belangrijkste 20e-eeuwse Belgische stripauteurs. Hij speelde een grote rol in de emancipatie van het beeldverhaal. Met zijn gelaagde (en dus allesbehalve licht verteerbare strips) sprak Comès immers een volwassen publiek aan. Ook stilistisch verlegde Comès de grenzen: zijn zwart-wittekenstijl was ’s mans visitekaartje. Die kwam tot volle ontplooiing in het beroemde album De dorpsgek van Schoonvergeten (1980). Comès voerde in zijn verhalen vaak de allerzwaksten op, mensen die ‘anders’ zijn. Dikwijls vreemde personages, uitgeslotenen, zoals mensen met een beperking, dwergen en figuren in de marge.

Toen Comès stierf erfden zijn broer en zussen verschillende originele platen, onuitgegeven documenten, foto’s en andere artistieke getuigenissen. Om het werk van hun broer veilig te stellen en te voorkomen dat het in de toekomst verspreid zou raken,  beslisten ze, in navolging van François Schuiten, om een groot deel van dit erfgoed aan de Koning Boudewijnstichting te schenken. Die bracht het onder in het Musée en Piconrue, in Bastogne, in de streek die Comès na aan het hart lag. In het zomernummer van 2014 van faro | tijdschrift over cultureel erfgoed berichtten we met ‘De schitterende schatkamer’ uitgebreid over de problematiek van het striperfgoed in ons land, met interviews met verschillende stripmakers (zoals de hierboven genoemde François Schuiten, maar ook Merho, Judith Vanistendael, enz.) en andere spelers van betekenis in dit dossier.

Deze publicatie van de Koning Boudewijnstichting is een eerste, mooi initiatief om de artistieke nalatenschap van Didier Comès levend te houden. Deze publicatie laat u kennismaken met de leefwereld, het artistieke parcours en het oeuvre van deze grote auteur. Thierry Bellefroid, journalist en stripkenner, gidst de lezer binnen in de tot de verbeelding sprekende wereld van Didier Comès. Didier Platteau, Comès’ uitgever, brengt zijn persoonlijk verhaal, dat van het ontstaan van De Dorpsgek van Schoonvergeten – Comès’ grote doorbraak. En dan is er nog de bijdrage van de Belgische stripmaker Olivier Grenson. Die bekijkt Comès’ oeuvre vanuit een grafisch perspectief en introduceert ons in diens tekentechnieken, schriftuur en beeldregie. Grensons bijdrage nodigt uit om opnieuw te lezen, en traag Comès’ werk te smaken:

“Het ontbreekt Comès niet aan gevoel voor kadrering en beeldsequentie. Zijn frames zonder tekst vertellen het meest. Net zoals leegte belangrijker is dan overvloed snijdt het onuitgesprokene dieper dan woorden. Comès doet de lezer eerder kijken dan lezen. Door de afwezigheid van tekst krijgt de tekening het woord. Het zijn de vakjes zonder tekstballonnen die het irrationele tot in het hart van het rationele binnenloodsen. Het is met die gevoelige, subtiele en efficiënte montage van strak en trefzeker gekadreerde frames, soms in close-up, dat Comès het mysterie, het bovennatuurlijke opbouwt. Het naderende noodlot kondigt de storm aan. Maar in de duisternis laat Comès niet de sterksten schitteren.”

Om af te sluiten is er het artistieke eerbetoon van de Franse tekenaar Christophe Chabouté.

Thierry Bellefroid, Olivier Grenson en Didier Platteau, Didier Comès. De schittering van diep zwart, Koning Boudewijnstichting, Erfgoedfonds, 2015, 56 p. Deze publicatie kost 5 euro en kan besteld worden: online, per mail naar publi@kbs-frb.be of telefonisch bij het contactcentrum van de Koning Boudewijnstichting: 070 23 37 28.

Roel Daenen
Koning Boudewijnstichting
striperfgoed
Comès