De jongste editie van het tijdschrift rekto:verso brengt u een special over dekoloniseren. In het redactioneel klinkt het: "Wat voor witte mensen ‘diversiteit’ of ‘interculturalisering’ heet, is voor mensen van kleur allesbehalve een kwestie van tijd, een artistieke hype, een subsidievakje. Het gaat om een dagelijks ervaren vorm van geweld en racisme, een structureel ingebakken ongelijkheid in macht, middelen, stem, erkenning, zichtbaarheid, beeldvorming."

Verschillende auteurs werkten mee aan het nummer. Zo staat er ook een artikel in over de omgang met etnografische collecties in musea.

"Diversiteit, sommigen zitten er oprecht mee in hun maag. Anderen zeggen dat het gewoon een kwestie van tijd is. Er zijn er ook die het ‘politiek correct’ of ‘activistisch’ vinden. [...] En dan heb je nog diegenen die gewoon hun schouders ophalen, alsof het wel zal overwaaien", zo schrijft de redactie van rekto:verso in de inleiding van het nummer over dekoloniseren. White privilege wordt met steeds meer klem en stem aangeduid als een kernprobleem. Voor velen is dat wennen. Witte mensen zijn het allerminst gewend om een spiegel voorgehouden te worden. En dus is er vandaag wellicht geen andere kwestie die zoveel felle emoties oproept als het debat over racisme en discriminatie.

Spiegel

Reden te meer voor rekto:verso om dit thema in te vullen, met een verruimde redactie van auteurs die het thema belichten vanuit een persoonlijk doorleefde expertise en reflectie. De artikels geven een kritische blik op de werking van cultuurinstellingen, en houden in die zin ook een spiegel voor aan erfgoedorganisaties.

Zo presenteert Tunde Adefioye een tienstappenplan over hoe de kunstensector beter de samenleving kan weerspiegelen. Vernieuw, verjong, ondersteun, geef kansen, laat je organisatie bezetten en breek de canon open: breekpunten die ook in de erfgoedsector niet zouden misstaan.

Denkbeelden van vroeger blijven het denken bepalen, schrijft Bambi Ceuppens. En Nadia Fadil stelt dat witheid nog steeds als norm fungeert voor wie volwaardig kan participeren in onze samenlevingen.

Etnografische collecties

In een artikel over etnografische collecties stelt auteur Hugo DeBlock dat in veel tentoonstellingen de context en de stem van source communities bij etnografische objecten ontbreken.

Naast repatriëring, het teruggeven in bepaalde gevallen van objecten of menselijke resten aan degenen die ze terugvragen, kan ook propatriëring, een term geïntroduceerd door kunsthistorica Emily Moore, worden overwogen. Propatriëring is het vervangen van oude objecten door nieuwgemaakte. Een voorbeeld hiervan zijn de beroemde totempalen van de Noordwestkust van Amerika. Verschillende Noordwestkust-groepen beeldhouwen vandaag nieuwe totempalen in een soort van ruilhandel met musea om zo hun oude palen, die doordrenkt zijn met geschiedenis en betekenis, terug te krijgen. Het museum krijgt dan een mooie, meer recente, maar minder belangrijke totempaal in ruil. De oude totempaal kan terug naar zijn oorspronkelijke plaats. DeBlock legt met zijn artikel de vinger op de zere wonde van het tentoonstellen van etnografica, de nood aan contextualiseren, maar vooral ook op de relaties met source communities.

En er is nog meer: op zaterdag 31 maart gaat rekto:verso in Brussel tijdens The Big Conversation in dialoog met vijftien persoonlijkheden over racisme in sport en media, witte culturele instellingen, internationale culturele uitwisseling, Zwarte Piet, en noem maar op.