De voorbije twee jaar maakte ik deel uit van een internationale groep experten. Op vraag van de Europese Commissie namen we de toekomst van erfgoedberoepen onder de loep. Er was reden tot bezorgdheid, want de komende jaren zwaait een hele generatie erfgoedwerkers af, en dreigt heel wat kennis verloren te gaan. Bovendien is hun opvolging niet verzekerd. Een hele belangrijke vraag daarbij is de volgende: hoe overtuigen we een jong en steeds diverser publiek om voor een job in de erfgoedsector te kiezen?

De Europese Commissie vroeg een strategische blik op deze kwestie en bracht 23 landen samen rond deze vraag. Het bleek een hele klus om samen een antwoord te formuleren. Gelukkig kregen we twee jaar de tijd om een rapport te schrijven. Lees hier de managementsamenvatting.

Een rapport met vier persona

We besloten om te beginnen met een SWOT per land. Vervolgens bekeken we welke rode draden er uit die verschillende landen naar voren kwamen. Het bleek al snel dat we heel wat gemeen hadden. We clusterden onze bezorgdheden rond vier persona:

• Tom en zijn familie bezoeken erfgoedorganisaties tijdens hun vakanties, maar hebben geen idee van al het werk dat daar achter de schermen gebeurt. Hoe kunnen we hen laten zien dat er interessante carrièremogelijkheden zijn in onze sector?
• Myriem en haar vrienden zijn studenten vol innovatieve ideeën en op zoek naar mogelijkheden om zich verder te ontwikkelen. Hoe zetten we hen op het spoor van erfgoed?
• David en zijn collega’s hebben al enkele jaren praktijkervaring achter de rug en zoeken naar manieren om ervaringen te delen en hun kennis verder bij te spijkeren.
• Laura en haar netwerk hebben naam gemaakt op het gebied van conservatie-restauratie. Zij hebben wel zin om jonge mensen op weg te helpen. Hoe kunnen we hen daarbij ondersteunen?

Vier subgroepen

Vervolgens werkten we in subgroepjes de verschillende posities verder uit. We bekeken internationale literatuur, verzamelden goede voorbeelden en discussieerden over aanbevelingen die ons personage alle kansen zou geven. Zelf maakte ik deel uit van de vierde groep, en onze suggesties zijn gebaseerd op een enquête onder 90 ervaren rotten. Daaruit leerden we welke hindernissen ze tegenkomen als ze hun kennis willen doorgeven en wat hun verwachtingen zijn.

Het resultaat

Na heel veel discussie, gezwoeg en ge-skype is ons eindrapport klaar. Het bevat een schat aan informatie. Naast concrete aanbevelingen per doelgroep vindt u er fijne voorbeelden en een mooie inventaris van literatuur rond dit thema.

Maar bovenal is het een warm pleidooi om verder werk te maken van vorming, zowel naast als op de werkvloer. We hebben immers aangeraden om stevig te investeren in het doorgeven van traditionele vaardigheden én het ontwikkelen van nieuwe competenties.

Het volledige rapport kunt u hier downloaden.

Wat doet Europa hier verder mee?

Onze aanbevelingen zijn meegenomen in het nieuwe European Framework for Action on Cultural Heritage, dat de Europese Commissie eind 2018 lanceerde om de energie van het Erfgoedjaar voort te kunnen zetten. 

Recent werd er ruimte gemaakt in de projectoproep Pilot Project ‘Finance, Learning, Innovation and Patenting for Cultural and Creative Industries’ om projecten in te dienen die het doorgeven en ontwikkelen van vaardigheden voor erfgoedberoepen een impuls geven. Deze oproep loopt nog tot 12 augustus 2019.

Foto: met dank aan Aoife Hurley