Erfgoedhuis Zusters van Liefde innoveert met verhalenmuseum
Vijf dinsdagnamiddagen op rij kwamen cliënten van het Psychiatrisch Centrum Gent-Sleidinge en het ontmoetingscentrum De Klik met hun begeleiders naar het Erfgoedhuis Zusters van Liefde in Gent. Ze namen er deel aan het piloottraject Op verhaal komen met kloosterspullen. Geïnspireerd door objecten uit de collectie, maakten ze verhalen die ze tijdens een verhalenmuseum presenteerden aan een geïnteresseerd publiek.
Van een kogelvis tot oude munten
Hoewel de deelnemers toewerkten naar een publiek toonmoment was het parcours dat ze tijdens die vijf weken aflegden veel belangrijker. Om mensen in een hersteltraject op een gestructureerde manier te inspireren hun verhaal te brengen voor een publiek, maakten we gebruik van de methodiek van object storytelling. De kloosterobjecten fungeren dan als een intermediair voor mensen die hun stem zoeken. Ze dienen als katalysator voor verschillende thema's en zorgen ervoor dat mensen vertellen over hun persoonlijke ervaringen.
De objecten die de deelnemers in de depots uitkozen waren zeer uiteenlopend: een opgezette kogelvis, een hindoebeeldje, een Afrikaanse dolk, een metronoom, medische instrumenten en oude munten. De verhalen en de wijze waarop ze werden gebracht in een van de ruimtes van het Erfgoedhuis waren al even divers als de objecten. Sommige deelnemers gaven als volleerde museumgidsen meer informatie over de objecten terwijl anderen de objecten gebruikten om een creatief persoonlijk verhaal te vertellen. De verschillende perspectieven bleken ook voor de medewerkers van het Erfgoedhuis eyeopeners.
(Lees verder onder de foto)
“Dit project gaf mij terug moed”
Om iets significant te kunnen zeggen over de impact van dit project op de deelnemers moeten we de feedback van de begeleiders en de kwalitatieve evaluaties evalueren. Maar de onmiddellijke positieve reacties na elke sessie en na afloop van het verhalenmuseum zijn zéér bemoedigend.
Sommige deelnemers polsten al naar een volgende editie of een gelijkaardig project. De begeleiders keken verbaasd toe hoe een mevrouw die amper participeerde aan activiteiten in de instelling, helemaal open bloeide dankzij het object dat ze had uitgekozen in het Erfgoedhuis. Of wat gedacht van deze getuigenis: “Dit project gaf mij de moed om terug actief te participeren aan de maatschappij. Ik heb goesting om als vrijwilliger te gaan werken.” Het is daarvoor dat we het doen.
En wat volgt er nu?
Op verhaal komen met kloosterspullen is het zoveelste bewijs dat size doesn't matter. Het volstaat om de intrinsieke overtuiging dat het opnemen van een maatschappelijke rol essentieel is voor een erfgoedinstelling te koppelen aan de passie en werkkracht van een klein team. En dan krijg je een uniek project dat niet enkel op papier maar ook op het terrein bakens verzet.
Een volgende editie komt er zeker. Hier en daar moet het traject worden aangepast op basis van de opgedane ervaringen. Ook zal er nog meer aandacht zijn voor het evalueren van deze interventies op het welzijn van de deelnemers.
Meer details over Op verhaal komen met kloosterspullen leest u in Cultureel erfgoed voor welzijn, een publicatie die we op 28 november voorstellen of hoort u uit eerste hand van Kaat Leeman, coördinator van het Erfgoedhuis, tijdens de internationale conferentie Participation in cultural heritage for mental recovery op 29 en 30 november in Museum Dr. Guislain in Gent.
Bekijk de sfeerbeelden van het piloottraject Op verhaal komen met kloosterspullen, dat kadert in een reeks piloottrajecten van FARO rond erfgoedcollecties, gezondheid en welzijn.
Foto's: (c) FARO
