Week van de begraafplaatsen

Begraafplaats van de Landloperskolonie in Merksplas

Tussen 28 mei en 5 juni 2011 vindt in meer dan twintig Europese lidstaten de negende editie van de Week van de begraafplaatsen plaats. Dit evenement is een initiatief van Asce, de 'Association of Significant Cemeteries in Europe', die zo’n 130 Europese begraafplaatsen verenigt, tesamen met een aantal andere organisaties die het funerair erfgoed koesteren. Ook in ons land krijgt deze week haar beslag, dankzij de inzet van twee funeraire verenigingen, Epitaaf vzw en vzw Grafzerkje.

Een uitspraak van Boeddha luidt: “Zoals een stroom onstuimig voortgaat en niet wederkeert, zo gaat het leven van de mens voorbij en komt niet terug. Zelfs hij die duizend jaren leeft zal sterven en vergaan.” Begraafplaatsen zijn plekken waar mensen hun aardse aanwezigheid proberen te verlengen, middels een opvallend grafmonument. De Week van de begraafplaatsen wil vooral sensibiliseren voor de rijkdom en verscheidenheid van dit erfgoed. Zo kan u uw licht opsteken op de prachtige kerkhoven van Laken, Ukkel, Elsene en Sint-Joost.

In Laken kan u heel wat funeraire topstukken bewonderen. Ze weerspiegelen de ontwikkelingen op het vlak van architectuur en beeldende kunsten. De grote variatie in stijlen, typologieën en materialen maken een bezoek aan het kerkhof van Laken tot een boeiende ervaring. De graven melden namen van talrijke prominenten, zoals Fernand Khnopff en vele anderen. Bijzonder zijn de ondergrondse galerijen, waar onder andere Joseph Poelaert en Emile Bockstael rusten.

In Elsene krijgt u een onverwachte blik achter de schermen, met de nadruk op de administratieve en technische aspecten die bij het beheer van een begraafplaats horen. Kunsthistorica Bénédicte Verschaeren voerde hierover een grondig onderzoek en heeft een duidelijk zicht op het historische, architecturale en artistieke aspect van deze boeiende begraafplaats. Het kerkhof, zoals u het nog nooit zag!

Sint-Joost is de kleinste gemeente van Brussel en geldt als de armste gemeente van het land. Maar dat neemt niet weg dat de gemeentelijke begraafplaats enkele pareltjes te bieden heeft. Goudsmid Wolfers ligt er begraven, evenals kunstschilders als Antoine Courtens, Guillaume Charlier en Madou. Verschillende ‘Congolese helden’ vonden hier een laatste rustplaats, naast enkele schrijvers en zelfs... de vader des vaderlands, Charles Rogier.

De begraafplaats aan de Dieweg, Ukkel, ontstond in de tweede helft van de 19e eeuw. Het ontlokte de nodige commotie in België, doordat de begraafplaats opengesteld werd voor andere godsdiensten, zoals het protestantisme en het jodendom. Op deze begraafplaats, die sinds een kleine 50 jaar buiten gebruik werd gesteld, liggen een aantal merkwaardige personen. Verschillende bankiers, waaronder de barons Lambert, vonden hier hun laatste rustplaats. Maar evengoed liggen hier Paul Hankar en Jan Pieter Cluysenaar, twee van onze meest bekende architecten. En Georges Remi, aka Hergé. Of Charles Woeste, de koppige tegenstander van pastoor Daens. Ook vrijmetselaarsgraven vind je hier, en een mooi werk van Victor Horta. En wie vond ook alweer het V-teken uit?

Raadpleeg het volledige programma van Vlaanderen en Brussel - te downloaden als pdf.

Roel Daenen