Dag der Toorn: Turnhouts project valoriseert muzikaal archief

Partituur uit de collectie van het Stadsarchief Turnhout (c)

Vanavond zendt radiozender Klara het op 26 september in de Turnhoutse Sint-Pieterskerk gecapteerde concert 'Dag der Toorn' uit. Dat concert was het eindresultaat van de samenwerking tussen een resem partners: het Stadsarchief Turnhout, de Erfgoedcel Noorderkempen, het Festival van Vlaanderen Mechelen, Resonant, de Geschiedkundige Kring Taxandria en vele anderen. 'Dag der Toorn' liet het publiek kennismaken met dodenmissen, requia, waarvan de handschriften bijna drie eeuwen lang onaangeroerd waren gebleven.

Het project ging goed anderhalf jaar geleden van start. Toen werd er in het Stadsarchief Turnhout een bijzondere en grote verzameling partituren ontdekt, vermoedelijk het muziekarchief van de Sint-Pieterskerk. Deze kerk droeg tot de komst van de Franse revolutionaire legers de prestigieuze titel van decanale kapittelkerk. Dit betekende dat de kerk over een kapittel van kanunniken beschikte die instonden voor het koorofficie. Voor hun muzikale diensten ontvingen zij een prebende. Doorgaans beschikten kapittelkerken over een zeker prestige en voldoende geldelijke middelen die ook het muziekleven ten goede kwamen. De (her)ontdekking van een collectie als deze is echter vrij uniek.

Turnhout 2012
De timing was bovendien erg gunstig: de partituren kwamen tevoorschijn aan de vooravond van het feestjaar 2012, waarin Turnhout de titel van ‘Culturele Hoofdstad van Vlaanderen’ voerde. En toeval of niet, ook de viering rond het 350-jarig bestaan van het Le Royer orgel van de Sint-Pieterskerk stond voor de deur. Voor het laatste concert uit die reeks zouden vier requia, waarvan de handschriften wellicht dienden voor herdenkingsmissen van overleden Turnhoutenaren, op hun oorspronkelijke plek worden heruitgevoerd.

Vele handen maken het werk licht. Zo sprong concertorganisator Festival van Vlaanderen Mechelen mee op de kar en zocht en vond uitvoerders: het barokorkest B'Rock en vocaal ensemble cantoXL. Inhoudelijk zorgden Resonant en een onderzoekster van de Universiteit Antwerpen voor de musicologische en historische research en context. Geschiedkundige Kring Taxandria en concertvereniging Octave organiseerden met de kerkfabriek drie lezingen die tijdens de voorbije Open Monumentendag de achtergronden van het muzikaal materiaal toelichtten. De Erfgoedcel Noorderkempen ten slotte coördineerde het geheel en zette een tentoonstelling op die de bezoekers van de Sint-Pieterskerk door middel van tekstpanelen en een touchscreen kennis en inzicht over het project bijbrachten. Een mooi voorbeeld dus van hoe collecties kunnen gevaloriseerd worden.
 
Het concert zelf was snel uitverkocht. Mede door het unieke karakter van het project besloot Klara het concert op te nemen. Dankzij de uitzending vanavond kunt u het herbeluisteren.

Klara, 2 oktober, In de loge, tussen 19.00 en 22.00 uur.

Meer info:

 
 

Roel Daenen