Corona versnelt online tentoonstellingskoorts
Wie in tijden van #blijfinuwkot en #staysafe de verveling voelt toeslaan, hoeft niet te wanhopen: diverse media en organisaties reiken u de dag van vandaag aan de lopende band lijstjes aan van allerlei digitale activiteiten. Mensen met cultuurhonger worden vlotjes tot bij overzichten van virtuele musea en tentoonstellingen geloodst.
Wat een kans, want voor een keer lijkt het alsof onze erfgoedinstellingen haast geen moeite moeten doen om opgepikt te worden door kranten en nieuwsbrieven. Erfgoedcollecties worden daarom meer dan ooit in sneltreinvaart online gezet. Bovendien kunnen we nu (hopelijk) de nodige tijd vrijmaken voor deze digitale inhaalbeweging. Wie onmiddellijk de vruchten kan plukken van al dat noeste werk, zijn erfgoedspelers die vroeger al op de digitale kar sprongen en toen al de nodige digitale investeringen deden.
Internationaal
Vlaanderen en Brussel
Dichter bij huis is de spraakmaker op dit moment de unieke tentoonstelling Van Eyck, een optische revolutie, die helaas ook de deuren heeft moeten sluiten. Gelukkig zijn er alternatieven: er is het Stay at Home Museum zodat u op 8 april in première live kunt genieten van een rondleiding in de expo, de site Closer to Van Eyck met detailopnames van het werk van Van Eyck, en de online expo Van Eyck in Bruges over het leven van Jan Van Eyck in Brugge in de 15e eeuw.
Ook heel wat andere musea bieden op dit moment digitaal hun collecties aan. Deze overkoepelende initiatieven bundelen het digitale aanbod:
- Brussels Museums lanceerde de campagne #MuseumAtHome waardoor musea in Brussel, België en in de hele wereld, hun schatten online delen.
- Museumpas en UiTinVlaanderen verwijzen beide naar verscheidene virtuele tours in Belgische musea.
- #MuseumsAndChill: ICOM Belgium Flanders maakte een overzicht van musea met digitale publiekswerking.
Toegang tot kunst is sowieso ook verzekerd via Museum dicht, collectie open, een initiatief van Vlaamse Kunstcollectie dat diverse online musea bundelt, en Lukas art in Flanders, dat toegang geeft tot 30.000 beelden.
Daarnaast was ons erfgoedveld sowieso – ook voor de coronacrisis – al vele regionale beeldbanken rijk: erfgoedbrugge.be, erfgoedbankbrussel.be, Westhoek verbeeldt.be, erfgoedplus.be, erfgoedbank Noorderkempen, erfgoedbank Midwest, erfgoedinzicht.be, erfgoedbank Waasland … Materiaal genoeg om eindeloos in te verdwalen.
Komt uw museum, collectie of tentoonstelling nog niet voldoende in beeld? Dan kunt u uw online aanbod verder bekendmaken via dit formulier van de UiTdatabank.
Digitale publiekswerking
Een bijzonder Nederlands initiatief dat hier het vermelden waard is, is #LangzaamKunstKijken. Het is als het ware een digitaal slow-artinitiatief, met live kunstkijkgesprekken waarvoor u zich kunt aanmelden.
Een aantal musea richt zich bijvoorbeeld ook heel specifiek naar het onderwijs via Cultuurkuur, het platform van Canon Cultuurcel waar cultuur en scholen elkaar kunnen vinden. Leerkrachten zijn natuurlijk in deze tijd heel erg zoekende naar online bronnen die ze kunnen integreren in hun alternatieve digitale taken voor de leerlingen. Wilt u ook uw aanbod voor het onderwijs bekendmaken? Vul dan dit formulier van Cultuurkuur in.
Wie nog wat meer opleiding of back-up kan gebruiken bij het opzetten van een digitale publiekswerking, kan zich eventueel nog inschrijven in deze online cursus van de KU Leuven.
Digitale (r)evolutie! En toch …
Toch opperde een museummedewerker in een gesprek onlangs het volgende: "Maar hebben mensen daar nu eigenlijk wel nood aan?" De bedenking kwam in eerste instantie misschien over als pretbederving. Maar na a second thought is het eigenlijk best een gezonde kritische houding.
Want als we denken vanuit onze maatschappelijk te vervullen rol, dan is de hamvraag inderdaad: "Wie ervaart op dit moment welke nood?" En: "Hoe kunnen we als museum of erfgoedhuis daarbij helpen?"
Collecties online presenteren komt ongetwijfeld tegemoet aan een behoefte die leeft bij cultuurliefhebbers, of bij geïnteresseerde leerkrachten, grasduinende surfers of zoekende ouders. Er wordt blijkbaar ook gretig op het aanbod ingegaan, en dat is zeer positief. Maar wat doen we voor hen die op dit moment extra kwetsbaar zijn? Zoals ouderen, eenzame mensen, werklozen? Of wat doen we voor hen die op dit moment meer dan 200% van zichzelf geven? Zoals verzorgend personeel in rust- en verzorgingstehuizen, huisartsen, medewerkers in supermarkten, pakjesbezorgers of vuilnisophalers.
Een voorbeeld: Plaza Cultura, een Nederlandse organisatie voor cultuureducatie focust op dit moment tijdelijk op Kunst Kameraad(je), dat zijn online ontmoetingen tussen kwetsbare personen of gezinnen en kunstenaars.
Laten we tijdens onze digitale sneltreintrip dus niet vergeten af en toe te stoppen en ons af te vragen wat we ook voor hen kunnen betekenen én doen. Digitaal of niet.
COVID-19: informatie voor de cultureel-erfgoedsector
Bent u professioneel of vrijwillig aan de slag in de cultureel-erfgoedsector en bent u op zoek naar informatie over de coronacrisis? Surf dan snel naar faro.be/corona, een themapagina waarop u alle relevante informatie gebundeld terugvindt.
Foto's:
- Coverfoto: het Lam Gods, overzichtsbeeld van het open retabel. Bron afbeelding: Sint-Baafskathedraal Gent, www.artinflanders.be, een initiatief van meemoo. Foto Hugo Maertens en Dominique Provost.
- The British Museum. Foto: hurk via Pixabay
- Gezin in woonkamer, Knokke, 1968. Collectie Huis van Alijn
