Op 27 april 2024, Dag van de Dans, voerde Platform K een dansperformance uit in de inkomhal van het STAM (Stadsmuseum Gent).

Mieke Witkamp, stafmedewerker immaterieel erfgoed bij CEMPER, ging in gesprek met Fanny Vandesande (artistiek medewerker, danscoach, choreograaf en docent bij Platform K, platform voor dansers en makers met een handicap), Eef Rombaut (coördinator publiekswerking bij het STAM) en Kate De Clerck (verantwoordelijke voor zaalverhuur en events bij het STAM) over deze samenwerking.

Deze tekst werd geschreven door Mieke Witkamp. 

Dag van de Dans

Dag van de Dans is een jaarlijks terugkerend evenement in Vlaanderen dat de zichtbaarheid van danskunst wil vergroten. Door op één dag zoveel mogelijk dansactiviteiten te bundelen en over heel Vlaanderen en Brussel te verspreiden, biedt het evenement de kans om dans te ontdekken in straten, op pleinen, in theaters, en zelfs in musea.

Meer dan een collectie

Fanny besloot meteen om contact op te nemen met het STAM. Of het museum interesse had in een dansperformance tijdens de Dag van de Dans? Het Gentse stadsmuseum greep de kans met beide handen aan.

Het STAM wil meer zijn dan een plek waar u tentoonstellingen kan ontdekken en waar objecten worden onderzocht en bewaard. Het wil evolueren naar een dynamische, educatieve ruimte die dialogen op gang brengt en bezoekers actief betrekt. Artistieke interventies zoals dans zijn perfect om verhalen op nieuwe, boeiende manieren te vertellen en het museum toegankelijker te maken voor een breder publiek.

Platform K zag deze samenwerking de ideale gelegenheid om dans naar de publieke ruimte te brengen en ermee te experimenteren. De keuze viel op de inkomhal van het museum, een plek met veel potentieel voor interactie tussen dansers en publiek. De dansers gebruikten de ruimte op een andere manier dan in een traditionele theateromgeving, wat zorgde voor een frisse en dynamische ervaring.

Creatieproces

Platform K creëerde voor het evenement een choreografie op maat van het museum. Bij de start van het creatieproces kreeg Fanny een rondleiding van Kate. De keuze voor de inkomhal als locatie was snel gemaakt. Deze plek bood mogelijkheden voor interactie, zowel met bezoekers als met fysieke elementen in de ruimte. Kate fungeerde als vast aanspreekpunt voor alle logistieke vragen en ondersteuning, wat de samenwerking soepel en hartelijk liet verlopen.

Vooral in de beginfase was het noodzakelijk om wederzijds de mogelijkheden af te toetsen. De dansers hadden het idee om in de lockers te kruipen als onderdeel van de performance. Dit moest worden afgetoetst met de technische dienst en werd uiteindelijk goedgekeurd. Hierbij was goed te merken dat het dansgezelschap en het museum vertrokken vanuit een ander kader. Het museum keek vooral naar de veiligheidsaspecten, terwijl de dansers de zaal zagen als speelruimte. Toch kreeg Platform K de artistieke vrijheid die het nodig had. Ook mochten de dansers een aantal woensdagen repeteren in het museum, zowel tijdens sluitingsuren als openingstijden. Dit gaf hun de kans om aan de ruimte en het publiek te wennen.

Interactie met publiek

Op Dag van de Dans zelf stroomde het publiek binnen, talrijker dan verwacht. Bezoekers vonden hun weg naar het evenement dankzij de Dag van de Dans-programmatie. De positieve interactie tussen dansers en publiek was inspirerend en gaf de dansers goesting om vaker in publieke ruimtes op te treden. ​“De dansers moesten zich echt een weg banen door het publiek, maar dit werkte heel goed en maakte deze performance net zo anders dan dansen in een theater”, aldus Fanny.

Geleerde lessen

De samenwerking tussen het STAM en Platform K sluit naadloos aan bij het beleid van het museum om partnerschappen te versterken en een complete beleving voor bezoekers te bieden. Het STAM heeft door de jaren heen ruime ervaring opgedaan met samenwerkingen, zowel met bewoners als met artistieke gezelschappen, vaak op een structurele manier die aansluit bij de inhoud van tentoonstellingen. Deze samenwerking met een dansgezelschap laat zien dat ook een spontane, ad hoc samenwerking waardevol kan zijn. Het trekt nieuwe bezoekers aan, biedt een vernieuwende ervaring en versterkt de banden met lokale artiesten en organisaties.

Tijdens het gesprek kwamen ook enkele operationele werkpunten naar voren:

• Onverwachte veranderingen aan de ruimte, zoals verplaatste plantenbakken en banken, vereisten aanpassingen aan de choreografie. Uitdagend  voor het dansgezelschap, maar ook een kans voor creativiteit en flexibiliteit.
• Zowel het museum als Platform K hebben geleerd om bij toekomstige samenwerkingen beter te communiceren over verwachtingen en praktische organisatie.
• Deze ervaring wees het museum bovendien op het belang van een verbeterde interne communicatie tussen de verschillende teams. Zo waren op een bepaald moment de hand- en voetafdrukken van de dansers zichtbaar op recent geschilderde muren, wat benadrukte hoe belangrijk het is om afdelingen tijdig op de hoogte te brengen. Ook bleek het cruciaal om overlap met andere evenementen te vermijden. Zo leidde de combinatie van de Dag van de Dans met een receptie voor alumni geschiedenis tot verwarring en logistieke problemen. In de toekomst zal zorgvuldiger plannen helpen om dit soort situaties te voorkomen.

Bent u door het lezen geïnspireerd en wil u hiermee aan de slag? Eef, Fanny en Kate formuleerden nog enkele algemene tips en aandachtspunten:

• April en mei zijn drukke periodes voor musea. Misschien past een initiatief beter op een ander moment?
• Wil u als danser een voorstel doen? Neem dan bij voorkeur contact op met de dienst publiekswerking van het museum. 
• Evenementen zoals Museumnacht, Erfgoeddag en Open Monumentendag bieden uitstekende kansen voor nieuwe samenwerkingen.
• Kleine artistieke interventies in het tentoonstellingsparcours kunnen helpen om nieuwe bezoekers aan te trekken en te zorgen dat ze ook de tentoonstelling meepikken. Evenementen zoals een performance op Dag van de Dans bereiken een publiek dat normaal niet in het museum komt, wat niet wil zeggen dat ze ook de tentoonstelling bezoeken.