Het immaterieel-erfgoedbeleid in Vlaanderen is gebaseerd op de Unesco-conventie voor het borgen van immaterieel cultureel erfgoed uit 2003. Ratificeert (= wettelijk bekrachtigen) een land deze conventie, dan moet dat land voldoen aan een aantal verplichtingen.

Een van die verplichtingen is het inventariseren van immaterieel-erfgoedpraktijken op het grondgebied. Hoe dat inventariseren precies verloopt? Dat mogen landen zelf bepalen. Unesco hanteert hiervoor geen strakke regels.

Welke richtlijnen geeft Unesco dan wel mee voor het in kaart brengen van immaterieel erfgoed? Hoe pakken Nederland, België (Vlaanderen eigenlijk), Estland, Finland en Portugal het aan? In de publicatie National Inventories of Intangible Cultural Heritage. The different approaches in Europe onderzoekt Mark Schep deze vragen. Schep is wetenschappelijk medewerker bij Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland. In een beweging neemt hij ook de vaak kritische bedenkingen van onderzoekers mee. Hoe denken zij over inventariseren van immaterieel erfgoed?

Enkele reflecties:

• Wie nomineert?
  Volgens de conventie zijn hier de gemeenschappen aan zet. Zij erkennen de praktijken als hun immaterieel erfgoed. Maar het invullen van die dossiers vereist een specifieke soort expertise en vaardigheden die gemeenschappen niet altijd hebben. 
• Wie is de gemeenschap en wie is de 'eigenaar' van het erfgoed dat erkend wil worden?
  Sommige gemeenschappen zijn relatief helder vast te pinnen, andere zijn heterogeen, fluïde en verspreid over een heel grondgebied.
• Welke gemeenschappen vinden hun weg in het systeem?
  Werkt het bottom-upsysteem, waarbij gemeenschappen zelf beslissen dat ze erkend willen worden als immaterieel erfgoed, wel zo goed? Is het geen uitsluitende manier van werken?
• Wie heeft voordeel bij de manier waarop inventariseren georganiseerd wordt?
  De overheid, die de nationale lijsten beheert, of de gemeenschappen?

Ondersteunt u als erfgoedwerker immaterieel-erfgoedgemeenschappen en wisselt u hierrond graag ideeën, expertise en ervaringen uit? Dan is Van alle domeinen thuis, de lerende netwerkdag voor organisaties die immaterieel-erfgoedgemeenschappen ondersteunen op 7 november wellicht iets voor u.