Bouwtekeningen: roerend en onroerend erfgoed gemapt en gelinkt
Dit project wil werken rond de digitale registratie en ontsluiting van één specifieke soort bron, namelijk bouwtekeningen (plattegronden, constructietekeningen, ontwerpen van interieurs enz.). Die maken deel uit van een groot aantal heel diverse collecties en archieven die beheerd worden door ADVN, Amsab-ISG en Liberas.
Inhoudelijk gaat dit om bouwtekeningen van allerlei historische gebouwen en monumenten, van de hand van verschillende architecten.
De hoofdmoot van de bouwtekeningen komt uit de collectie van Amsab-ISG maar wordt aangevuld met bijzondere bouwtekeningen uit de collecties van Liberas en ADVN. Het exacte aantal is nog niet geweten, we schatten dat er voor dit project zo’n 1.000-tal bouwtekeningen geïnventariseerd, gedigitaliseerd en ontsloten zullen worden. Dat zijn niet alle bouwtekeningen die zich in de collecties van de drie instellingen bevinden, maar wel de meest relevante. Welke deze zijn wordt in de beginfase van het project verder afgebakend.
Uit de collectie van Amsab-ISG worden een 700-tal waardevolle bouwtekeningen van gebouwen die behoorden tot het socialistische patrimonium geselecteerd (volkshuizen, coöperatieve winkels, sanatoria enz.)
Liberas selecteert een 150-tal plannen uit de collectie van de landmetersfamilie Cloquet. De Cloquets zijn een familie met een staat van verdienste in Gent. De architecten Louis en Jean-Norbert Cloquet tekenden ooit de plannen voor het Sint-Pietersstation Gent en voor het Postgebouw Korenmarkt Gent. De plannen die Liberas in 2018 heeft gekregen maken deel uit van een groter archiefgeheel dat ongeveer 280 meter beslaat. Ze zijn afkomstig van de landmeterspraktijk van Jean-Paul Cloquet en dateren uit de tweede helft van de 20e eeuw. De documenten zijn zeer uiteenlopend van aard: van privéwoningen tot de verbouwing van kantoorgebouwen of de renovatie van een burcht. De plannen zijn ook gekoppeld aan landelijk gespreide projecten en niet enkel op Gent gericht. Door het inschakelen van een deel van deze collectie zal Liberas als partnerinstelling een betere kijk krijgen op hoe dit materiaal in de toekomst kan worden verwerkt.
De belangrijkste en omvangrijkste collectie bouwtekeningen in het ADVN heeft de IJzertoren-site als onderwerp. Het monument langs de IJzeroever in Kaaskerke (Diksmuide) werd in 1928 opgericht als hulde aan de gesneuvelde Vlamingen in de Eerste Wereldoorlog. Nadat in 1925 het ontwerp van de Antwerpse architecten Robert en Frans Van Averbeke gekozen werd, werd in 1928 gestart met de bouw die anderhalf jaar later werd afgerond. Na de dynamitering van de toren in 1946 verrezen verschillende nieuwe constructies op de site. In 1949 werd uit de ruïnes de IJzercrypte hersteld en, naar een ontwerp van Jan en Karel De Bondt, de Paxpoort gebouwd. Drie jaar later werd beslist om ook de toren te herbouwen, opnieuw naar een ontwerp van Robert Van Averbeke. Wegens financiële problemen verliep de bouw erg langzaam en werd de tweede IJzertoren pas in 1965 voltooid. Bijna dertig jaar later had de toren nood aan een grondige restauratie die 2 miljoen euro zou kosten. De ca. 150 bouwtekeningen die in het ADVN bewaard worden, documenteren alle aspecten, zowel algemeen als in detail, van de verschillende constructies die in de voorbije eeuw op de IJzertoren-site gebouwd werden.
De keuze voor dit type bronnen voor dit project is weloverwogen. Steeds meer kunnen bouwtekeningen op heel wat belangstelling rekenen. Dat blijkt uit de recent toegenomen aanvragen in de leeszalen. Deze komen uit heel diverse hoeken: zowel bouwhistorici, architecten, eigenaars als toeristische gidsen doen hierop een beroep. Bovendien willen we hiermee een brug slaan tussen roerend en onroerend erfgoed.
Na de digitalisering wordt er ingezet op georeferentiële ontsluiting van de bouwtekeningen, via IIIF en Linked Open Data.
Liberas
ADVN
Praktische info
9000 Gent
Vlaanderen - Projecten inhaalbeweging digitale collectiedata
Andere projecten
Het project Gezelle correspondeerde met 200 vrouwen, van barones tot fabrieksmeisje, van biechteling tot familielid ...
In het kader van de competentie-ontwikkeling van cultureelerfgoedprofessionals ondernamen Veronique Despodt (onderzoeker digitale collectie, S.M.A.K.) ...
Bijna elk museum in de wereld heeft meer objecten in zijn collectie dan permanent kan ...