Bokrijk wint Museum Product Award

Museum Product Award

Tijdens het Groot Onderhoud afgelopen vrijdag werd de Museum Product Award voor de tweede keer uitgereikt. De winnaar? Het zuurdesembrood van Openluchtmuseum Bokrijk.

De prijs is een gemeenschappelijk initiatief van FARO en ICOM Vlaanderen. Samen willen we het ondernemerschap in de cultureel-erfgoedsector een duwtje in de rug geven. Vorig jaar won het Museum Plantin-Moretus, met een fraaie en uitgebreide lijn drukgerelateerde producten.

Voor deze editie van het Groot Onderhoud in het teken van ‘Erfgoed en duurzame ontwikkeling’ werd er nadrukkelijk gekeken naar de vier stadia (productie, transport, gebruik en afval) van de ‘levenscyclus’ van de producten. Daartoe nodigden we Ecolife, “het kenniscentrum voor footprinting en ecologische gedragsverandering” uit om mee de producten te screenen.
 
Van de vijf inzendingen ging Bokrijk dus met de prijs lopen. De andere vier waren:

  • DIVA
  • FOMU
  • Museum voor Schone Kunsten Gent
  • Texture

Productie, gebruik en transport

Het zuurdesembrood van Bokrijk (c) Bokrijk

Bij de productie van het zuurdesembrood van De Superette Bokrijk worden enkel biologische ingrediënten gebruikt. De Superette Bokrijk werkt ook alleen met lokale telers. Uitgangspunt is de ‘korte keten’ bij de aanlevering van de ingrediënten waardoor er geen onnodig transport dient te gebeuren.

Er is gekozen voor graansoorten zoals tarwe, rogge en spelt die eigen zijn aan de Kempen en die in de nabijgelegen graanwatermolen van Stevoort op steen worden gemalen, gebruik makend van deze natuurlijke energiebron: de kracht van het water. Zo speelt Bokrijk een rol in de bewustwording bij de aankoop van verse en lokale producten en de rol van onze landbouw.

Het brood wordt gebakken in de houtoven, die door middel van ecologisch gekapt hout (via verantwoord bosbeheer) wordt warm gestookt. Zuurdesembrood is erg voedzaam en u moet er minder van eten om een verzadigd gevoel te krijgen. Het deeg is gefermenteerd door natuurlijke gisten en bacteriën. Het afval is beperkt. De beperkte overschot wordt waar mogelijk hergebruikt in andere creaties. Indien die optie niet mogelijk is, werkt De Superette Bokrijk soms met een lokale voedselbank. Er is ook gekozen om het brood te verkopen zonder verpakking. De Superette Bokrijk stimuleert de klanten om een permanente broodzak te gebruiken.

Verleden, heden en toekomst

Het broodatelier kadert binnen een ruimere museale werking rond de cultuur van het brood bakken, waarbij verleden, heden en toekomst van dit vakmanschap aan bod komen. Onder de noemer ‘bokrijk brandmerkt’ (BKRK) wil Bokrijk op een eigentijdse manier de relevantie van ons erfgoed aantonen. Bokrijk ging voor dit broodatelier een samenwerking aan met de ‘hedendaagse vakman’ Kobe Desramaults. In de landelijke en museale omgeving krijgt het vakmanschap een concrete en hedendaagse component waar de bezoeker deel van uit maakt. In 2018 komt het vakmanschap textiel in samenwerking met ontwerper Tim Van Steenbergen aan bod.

Het brood wordt gemaakt volgens een ambachtelijk productieproces en slechts enkele ingrediënten en is bijgevolg erg duurzaam van aard. Ook de plek waar het brood gemaakt wordt heeft een duurzaam karakter: het broodatelier is ingericht in de schuur van de Kilbershoeve uit Meeuwen in het Openluchtmuseum. De nieuwe architectuur met monumentale schouw is een ontwerp van BC architecten & studies. Hét keurmerk van dit jonge Brusselse bureau is het bouwen met lokale en duurzame materialen. Voor dit broodatelier bouwden ze een toog in stampleem (met leem en grind uit de Maas), binnenwanden met kalkhennep en een ovengebouw uit baksteen geproduceerd in een traditionele ringoven in Maaseik. Het ovengebouw herbergt twee houtovens: één hedendaagse houtoven voor productie en één authentieke houtoven voor demonstratie. De warmte uit de ovens wordt gerecupereerd om de bakkerij bij te verwarmen. Bokrijk kiest hierbij dus voor een traditionele productiewijze. De lange fermentatie van het deeg en de hoge baktemperaturen zijn eigen aan het bakproces.

Het assortiment brood is in De Superette Bokrijk, maar ook via een Camionette Superette op verschillende Limburgse markten en evenementen te koop. Bovendien kan u in de museumshop van Bokrijk het BKRK meel en de bloem kopen en zo thuis zelf aan het bakken gaan.

Roel Daenen