Als u een werk wil gebruiken, doorloop dan minimaal de volgende stappen.

Stap 1: Wordt het werk beschermd door het auteursrecht?

• Is het werk origineel? Zo niet: vrij gebruik.
• Gaat het om officiële akten van de overheid? Zo ja: vrij gebruik.
• Is de auteur al meer dan 70 jaar overleden? Zo ja: vrij gebruik (publiek domein).

Stap 2: Is een uitzondering op het auteursrecht van toepassing?

• Zo ja: gebruik conform de voorwaarden van deze uitzondering.
• Zo niet is toestemming vereist: vraag de toestemming aan de auteursrechthebbende of de beheersvennootschap waar hij tot toegetreden is. Dit is meestal gekoppeld aan het betalen van een (licentie)vergoeding.
• Indien de rechthebbende na een zorgvuldig onderzoek niet kan geïdentificeerd worden, is het werk verweesd en kan het onder bepaalde voorwaarden vrij gebruikt worden.

Wat als er toch een claim volgt van een rechthebbende?

Het gebeurt dat een organisatie te goeder trouw bijvoorbeeld een foto op een website plaatst en toch een claim ontvangt voor een inbreuk op het auteursrecht. Deze claim kan gebeuren door de rechthebbende zelf (de auteur van het werk) of door een instantie die de rechthebbende vertegenwoordigt of die de rechten beheert van de rechthebbende.

Welke stappen kunt u dan best volgen?

• Plaats de foto na ontvangst van de claim zo snel mogelijk offline, zodat die niet meer via een eenvoudige internetsearch kan gevonden worden. Op die manier toont u uw goede trouw en zet u de online publieke verspreiding onmiddellijk stop.
• Ga na of de foto beantwoordt aan de originaliteitsvoorwaarde. Er wordt verkeerdelijk van uitgegaan dat elke foto door het auteursrecht beschermd wordt. Het auteursrecht biedt immers enkel bescherming aan originele foto’s, namelijk foto’s die het resultaat zijn van een creatief proces. Niet-originele of banale foto’s zijn niet beschermd. Deze foto’s kunnen vrijelijk gebruikt wordt door iedereen zonder dat daarvoor een vergoeding moet betaald worden. Het is aan de eiser om de originaliteit te bewijzen met de nodige argumenten.
• De rechthebbende moet kunnen aantonen dat hij de auteur is van het werk. Indien de claim komt van een andere instantie dan de rechthebbende zelf, dan moet die instantie aantonen dat die de rechthebbende legaal vertegenwoordigt of de rechten van de rechthebbende beheert of heeft overgenomen. M.a.w. een rechthebbende moet een mandaat gegeven hebben. Op eenvoudige aanvraag moeten deze instanties dit mandaat kunnen voorleggen.
• De eventuele schadevergoedingen of licentievergoedingen die gevorderd worden moeten billijk zijn. Een rechthebbende heeft recht op een schadevergoeding bij een inbreuk op het auteursrecht, doch evident geen hoger bedrag dan de daadwerkelijk geleden (commerciële) schade. Deze schade moet de rechthebbende of de instantie die namens hem optreedt bewijzen.