'Boer en Kool'. Dat is dit jaar het centrale thema bij Groentemuseum ‘t Grom. De Mechelse groentestreek is namelijk groot geworden met de teelt van bloemkolen. Het museum greep dit thema aan om heel diverse aspecten van het tuinbouwerfgoed te belichten. 

Kent u de ezel of de kat al? 

Of u nu kookt met kolen en u laat inspireren door verschillende wereldkeukens of luistert naar een lezing over de typische Mechelse bloemkoolserre en haar architectuur ... het kan allemaal. De groentestreek is niet enkel uniek door haar serres en ‘gewenten’ of verhoogde groentebedden, maar ook door allerlei technische uitvindingen die in de regio Sint-Katelijne-Waver zijn ontstaan. Kent u de ezel en de kat al? Deze voertuigen werden speciaal gebouwd om over die verhoogde bedden te kunnen rijden. Ze waren uitgerust met een brede as van 1,70 meter, hoge wielen en de motor van een oude Mercedes. Verder beschikten ze over een ingenieus systeem om extra traag te kunnen rijden bij het aan- en afvoeren van bloemkolen op het veld. 

Tuinieren? Is dat wel een ambacht?

Tuinbouw of hovenieren is altijd een moeilijk thema als het over ambachten of vaardigheden gaat. Maar ooit, lang geleden, werd tuinieren nog echt beschouwd als een ambacht en had het zelfs zijn eigen gilden. Vandaag zien we het tuinieren zelden nog vermeld als ambacht of vakmanschap. De landbouwer maakt namelijk geen blijvend, houdbaar product of gebruiksvoorwerp. Hij of zij kneedt, knoopt, boetseert of bouwt niets uit hout of ijzer. Hij of zij gaat aan de slag met aarde, zaad en wat het weer hem brengt. Toch is het iemand met enorm veel kennis en vaardigheden, over de grond, het klimaat, en de natuur. Het thema ‘hoe maakt u het’ is daarom niet eenvoudig om op een dag te tonen, of het zou alleszins niet aan de verwachtingen voldoen van de Erfgoeddagbezoeker.

Maarten Jacobs, directeur bij ‘t GROM, legt uit: “We kozen deze Erfgoeddageditie om een van onze neventakken in de tuinbouw in de bloemetjes te zetten. Namelijk een trouwe toeleverancier, de lokale smid, die steeds op vraag van een hovenier aparte werktuigen fabriceerde om aan speciale noden te voldoen. In Sint-Katelijne-Waver maakte de familie Van Den Eynde zo naam en faam. Over verschillende generaties ontwierpen en bedachten zij als autodidacten allerlei gemotoriseerde tuinbouwwerktuigen die we tot vandaag nog steeds over de hele wereld terugvinden. En een daarvan is dus de Katelijnse kat. Het jaarthema van Erfgoeddag deed ons dus de ogen openen en eens wat verder kijken dan gewoonlijk. Een sector staat nooit alleen en de wisselwerking tussen smid en hovenier is even logisch als boeiend.”

Met de t van teamwork

Dankzij de oudste telg van de familie Van Den Eynde zijn de ezel en de kat uit de collectie van het museum terug rijvaardig! Dat is een mooie verwezenlijking als u bedenkt dat ze jarenlang hebben stilgestaan in het museumdepot. Maarten: “Willy Van Den Eynde zal op Erfgoeddag zelf trouwens aanwezig zijn om het publiek van boutje tot moertje uit te leggen hoe beide voertuigen tot stand kwamen en welke anekdotes er nog allemaal bekend zijn. Ook de lokale afdeling van de Landelijke Gilden is erbij die dag. Hun veteranen zullen stuur vatten achter de ezel of kat en opnieuw kolen over onze museumvelden rijden. En misschien geven ze een toevallige passant wel 'ns een ritje.”

Rijdt u mee?

De ezel en kat zijn twee unieke stukken uit de collectie van ’t Grom. En ze zijn ook bijna nergens anders te bewonderen want deze voertuigen mogen niet op de openbare weg rijden. Hier en daar kunt u ze nog vinden bij oude tuinbouwers in een schuur of serre. En na deze dag verhuizen de ezel en kat naar het nieuwe museumdepot van ’t Grom en gaan ze voor langere tijd ‘op stal’. Niet te missen dus.

Deze activiteit valt mooi te combineren met de activiteiten die plaatsvinden in Duffel. U kunt er een instrument bouwen in Kasteel Gevers in Duffel tussen 10 en 18 uur. U houdt van muziek? Eveneens in Kasteel Gevers kunt u dankzij De Kunstfabriek workshops rond taal en muziek volgen. U vindt de details van de workshop hier. Zelf uw route uitstippelen? Bekijk de kaart en stippel zo een route uit in uw buurt. De lokale programmabrochure van Mechelen kunt u hier raadplegen.