Op advies van de expertencommissie Immaterieel Cultureel Erfgoed (ICE) heeft Vlaams minister van Leefmilieu, Natuur en Cultuur Joke Schauvliege zopas vier nieuwe elementen toegevoegd aan de Inventaris Vlaanderen voor Immaterieel Cultureel Erfgoed. Het gaat om de Feesten rond Waregem Koerse, de Vlaamse bloemencorso’s, het vinkenzetten en de traditionele teelt van grondwitloof. De Inventaris telt nu 37 tradities, fenomenen of gewoontes. De eerstvolgende aanvraagronde wordt op 15 november e.k. afgesloten.

Onder immaterieel erfgoed (verder: ICE) wordt verstaan: de gewoontes, gebruiken, kennis en praktijken die een groep mensen overgeërfd heeft en die door deze erfgoedgemeenschap voldoende belangrijk geacht worden om ze ook verder door te geven aan toekomstige generaties. Zoals 153 andere landen ter wereld stemmen ook de drie Belgische Gemeenschappen hun beleid voor het immaterieel cultureel erfgoed af op de UNESCO Convention for the Safeguarding of the Intangible Cultural Heritage (2003). Tot de richtlijnen van die Conventie behoort ook het opstellen van minstens één inventaris per lidstaat met daarop de ICE-elementen waarvan de gemeenschap in kwestie bewust met borgingsprocessen in de weer is.

Aan de Vlaamse Inventaris heeft minister Schauvliege nu dus opnieuw vier ICE-elementen toegevoegd: de Feesten rond Waregem Koerse, de Vlaamse bloemencorso’s, het vinkenzetten en de traditionele teelt van grondwitloof. Deze inschrijving in de Inventaris verhoogt de zichtbaarheid van de ICE-elementen en wil hun gemeenschappen aanzetten om de borging ervan als een praktijkvoorbeeld te blijven verderzetten en uitbouwen, zodat andere erfgoedgemeenschappen met vergelijkbare ICE-elementen er een voorbeeld aan kunnen nemen. Aan de opname in de Inventaris zijn geen subsidies of andere directe voordelen verbonden.

In september 2012 lanceerde de minister het interactief platform  www.immaterieelerfgoed.be als een ontmoetingsplaats voor gemeenschappen en individuen die begaan zijn met immaterieel cultureel erfgoed in Vlaanderen. “De website is met andere woorden een inspiratiebron, kennisbank en contactforum voor al wie het Vlaams immaterieel cultureel erfgoed mee een toekomst wil bieden, zowel erfgoedprofessionelen als de duizenden vrijwilligers”, aldus de minister in haar persbericht. Ook over de vier ICE-elementen die zopas aan de Inventaris Vlaanderen werden toegevoegd is verdere informatie over de borgingsmaatregelen en illustratiemateriaal te vinden op het platform.

• Bloemencorso’s zijn optochten van met bloemen versierde wagens die tussen mei en einde september nog op enkele plaatsen in Vlaanderen gehouden worden. Jaarlijks kunnen de lokale organisatoren rekenen op de inzet van vriendengroepen, verenigingen en buurtschappen die de optochten maandenlang voorbereiden. De aanvraag om opgenomen te worden op de Inventaris Vlaanderen werd gezamenlijk ingediend door de organisatoren van de bloemencorso’s van Ternat, Blankenberge, Sint-Gilis-bij-Dendermonde, Loenhout en Wommelgem. Daarmee geven zij meteen ook een voorbeeld van hoe een ICE-element dat op diverse plaatsen voorkomt voor zijn borging en voortbestaan vooral ook gebaat is bij samenwerking en krachtenbundeling tussen lokale erfgoedgemeenschappen. Meer info.
• Waregem Koerse Feesten is een jaarlijks terugkerend zomers massa-evenement. Het hoogtepunt van deze Feesten is Waregem Koerse. Het zijn paardenrennen, die sinds het midden van de negentiende eeuw op de eerste dinsdag na het laatste weekend van augustus worden georganiseerd. De Feesten worden de donderdag voordien officieel geopend door de belleman van Waregem. Meer info.
• Vinkenzetten is een eeuwenoude volkssport met sterk sociaal-culturele inslag. Deze in hoofdzaak gezinsactiviteit komt vooral in West- en Oost-Vlaanderen voor, maar wordt ook elders in Vlaanderen en in een deel van Henegouwen beoefend. Meer info.
• De traditionele teelt van grondwitloof gaat terug op een arbeidsintensieve teelttechniek om in de winter verse vitaminerijke groenten te bekomen. De teelt stoelt op een doorgedreven praktijkkennis en traditionele technieken. Grondwitloof is een geïndividualiseerd product met een grote diversiteit aan smaken. Veel telers houden de uitgesproken smaak van hun witloof in stand door de opkweek van zaaizaad dat vaak van generatie op generatie binnen het bedrijf werd veredeld. Anno 2013 zijn er nog zo’n 180 grondwitlooftelers actief, waarvan ongeveer 150 in Vlaams-Brabant. Meer info.

Afbeelding: Bloemencorso (c) www.immaterieelerfgoed.be