In het nieuwste nummer van faro l tijdschrift over cultureel erfgoed staat leren op de werkvloer centraal. Het opzetten van een lerende organisatie lijkt misschien een hele klus. Het vergt immers investeringen in visie, strategie, structuur en beleid. Kan het ook anders?

Ja hoor! Want waar het eigenlijk om gaat is dat u een leerklimaat creëert: een cultuur die ruimte maakt voor reflectie en die bijleert van fouten en successen. Zo’n leerklimaat kan ook klein beginnen, gewoon door eens iets gericht uit te proberen. Bijvoorbeeld in een mini-experiment.

Wat is het?

Een mini-experiment is een kleinschalige en veilige manier om eens iets nieuws te proberen. Of het lukt of niet, het levert altijd inzichten op. Een experiment maakt meteen duidelijk wat er mogelijk is, en het risico is klein. Niet dralen en alles theoretisch bestuderen dus, gewoon proberen en zien wat het oplevert!

Een voorbeeld: een gidsenteam wil de socratische vraagstelling verkennen. Ze spreken af dat iedereen minstens één socratische vraag in de volgende rondleidingen opneemt. De week nadien bespreken ze hoe ze dit hebben ervaren en of ze ermee verder gaan.

Hoe zet u zo’n mini-experiment op?

Cruciaal is dat een experiment klein blijft en tijdens een korte periode plaatsvindt. Gebruik de volgende vragen om het experiment vorm te geven:

• Beschrijf de huidige situatie (en het effect dat die heeft) en de nood die er is om iets te veranderen.
• Formuleer een korte hypothese: “als ik/we ... dan …” (bijvoorbeeld: als we meer socratische vragen stellen, zal de interactie met onze groepen vergroten).
• Bepaal in welke concrete situaties u die hypothese gaat uittesten.
• Leg de grenzen vast (bijvoorbeeld: tijd, middelen en valkuilen).
• Bepaal de criteria om het experiment nadien te evalueren.
• Verdeel de rollen: wie doet er mee, wie observeert, wie denkt nadien mee?

Heeft u dit graag overzichtelijk op 1 A4'tje? Download dan onze fiche.

Waarom werkt het?

Er is al heel wat onderzoek gedaan naar de kracht van mini-experimenten als leermiddel. En wat blijkt? Het benoemen van iets als experiment werkt bevrijdend! Het geeft ruimte aan onzekerheid omdat het 'maar een experiment' is en niets definitief vastlegt.

Een experiment prikkelt de nieuwsgierigheid en geeft ruimte om op verkenning te gaan. Die onderzoekende houding levert altijd inzichten op en stimuleert het leervermogen en het zelfvertrouwen enorm. 

Bovendien nodigt een experiment uit tot gesprek en reflectie, waardoor collega’s spelenderwijs van elkaar kunnen leren.

Kortom: wat is uw volgende mini-experiment?