Gezonder leven en meer bewegen? The game is on!

Expo Ja santé! © Michiel Devijver

Welke sporten waren populair in de jaren 1960? Sinds wanneer gaan mensen skiën? En hoe zag een badpak er 100 jaar geleden uit? In het museumverhaal en de collectie van het Huis van Alijn komen sport en spel op allerlei manieren aan bod. Inspiratie voor Erfgoeddag? Check!

Deze tekst werd geschreven door Annelien Noppe, pers- en communicatiemedewerker bij Huis van Alijn.

Ja santé!

Folder 'Voulez-vous ne pas grossir'

Denkt u bij het horen van de term 'sporterfgoed' ook meteen aan foto’s, films en objecten van sportverenigingen en -clubs? Het Huis van Alijn toont ook andere facetten van sporterfgoed en linkt sport aan thema’s uit het dagelijks leven.

Tot en met Erfgoeddag 2025 loopt in het museum Ja santé!. Deze expo zoomt in op onze zoektocht naar een lang, gezond en gelukkig leven in de 20e en 21e eeuw. Aan de hand van thema’s als hygiëne, voeding, slapen, seksualiteit en beweging toont de expo hoe onze opvattingen over gezond leven veranderen.

Het belang van dagelijkse beweging kwam eind 19e eeuw al naar voren. Door de industrialisering vervingen machines geleidelijk aan de zware fysieke arbeid. Bewegen en sporten werden belangrijke vormen van vrijetijdsbesteding. Vroeger was ochtendgymnastiek, bij voorkeur bij een open raam, dé manier om je lichaam fit en elastisch te houden. Begin 20e eeuw wordt het streven naar een ideaal lichaam een reden om te sporten, eerder dan gezondheid.

Een diverse collectie

In de expo zijn verschillende sportattributen te zien die we in de 20e en 21e eeuw in huis haalden om fit te blijven. Maar ook affiches, video’s en reclames die ons aanzetten tot bewegen. Zo vertelt de expo een breder verhaal: hoe lang weten we al dat sport en beweging gezond zijn voor ons? Welke hulpmiddelen haalden en halen we hiervoor in huis? Zijn onze motieven om te sporten veranderd? En welke rol spelen reclame en media hierin?

Enkele voorbeelden:

Rolschaatsen Sprint-Master van het merk Elson. Deze variant van rolschaatsen met vier wielen werd in de 19e eeuw uitgevonden en was in de jaren 1970 en 1980 helemaal in. Collectie Huis van Alijn, jaren 1970.

Rolschaatsen Sprint-Master van het merk Elson. Deze variant van rolschaatsen met vier wielen werd in de 19e eeuw uitgevonden en was in de jaren 1970 en 1980 helemaal in. Collectie Huis van Alijn, jaren 1970.

Boek ‘Gym Tonic’. Gym Tonic was een Franse televisieshow met aerobics om thuis mee te doen. Aerobics en jogging doken vanaf de jaren 1970 op vanuit de Verenigde Staten. Collectie Huis van Alijn, jaren 1980.

Boek Gym Tonic. Gym Tonic was een Franse televisieshow met aerobics om thuis mee te doen. Aerobics en jogging doken vanaf de jaren 1970 op vanuit de Verenigde Staten. Collectie Huis van Alijn, jaren 1980.

Rubber Expander. Een fitnesstrekveer om thuis het lichaam te trainen.  Collectie Huis van Alijn, midden 20e eeuw.

Rubber Expander, een fitnesstrekveer om thuis het lichaam te trainen. Collectie Huis van Alijn, midden 20e eeuw.

Amateurbeelden van een jongeman die turnoefeningen demonstreert in een park tijdens een picknick, jaren1940. Collectie Huis van Alijn:

Bewegen doet leven

Turnen in de expo ‘Ja santé!’ © Michiel Devijver

We horen het vandaag maar al te vaak: we bewegen te weinig. Dus waarom bezoekers niet laten bewegen tijdens hun bezoek? Toon niet enkel het sporterfgoed maar laat hen ook meedoen!

In de expo Ja santé! kunnen museumbezoekers oefeningen, die in de jaren 1960 werden uitgezonden op televisie, bekijken én meedoen. De oefeningen komen uit het programma Jonger dan je denkt, bedoeld om oudere mensen te doen bewegen.

Ook voor of na het museumbezoek kunnen bezoekers zich uitleven. Tijdens Ja santé! is er in de binnentuin een Huis van Alijn fit-o-meter met allerlei oefeningen, goed voor lichaam en geest. En kunnen mensen aan de in- en uitgang van de expo even de benen strekken op een oude hometrainer.


 

Hometrainer bij de expo ‘Ja santé!’. © Arne Desmet
Erfgoeddag logo

Erfgoeddag 2025 draait om het thema Game on! Of u nu oude volksspelen nieuw leven wilt inblazen, een interactieve tentoonstelling over sportgeschiedenis wilt organiseren, of samen met lokale jeugdverenigingen een doe-activiteit wilt opzetten: de mogelijkheden zijn eindeloos.

Om u op weg te helpen, bundelden we allerlei inspiratie. Van werkvormen en locaties tot mogelijke partners en inhoudelijke voorbeelden: u vindt het allemaal in ons inspiratieluik

Foto's: © Expo Ja santé! van Huis van Alijn / Michiel Devijver / Arne Desmet

Seppe Van Pottelbergh