Participatief onderzoek

FARO ontwikkelde het voorbije jaar ook een eigen visie op burgerwetenschap. Voor ons logisch, want het verbindt twee belangrijke functies van een cultureel-erfgoedwerking: participatie en onderzoek. Alleen al daarom is het een interessante piste voor erfgoedorganisaties.

FARO is ervan overtuigd dat kennisontwikkeling en onderzoek in de erfgoedsector het beste gebeuren in samenspraak met erfgoedgemeenschappen. In de Inspiratienota erfgoedonderzoek en kennisontwikkeling pleiten we er dan ook voor om open te staan voor nieuwe, experimentele methodologieën om aan onderzoek te doen. Erfgoedgemeenschappen kunnen daarbij meer betrokken worden als gelijkwaardige partner.

Het is net de samenwerking met vrijwilligers en burgers die nieuwe kansen biedt op inzichten en methodologieën. Dit vraagt uiteraard ook nieuwe vaardigheden en verantwoordelijkheden voor de erfgoedwerker, de onderzoeker in de erfgoedorganisatie.

Iedereen onderzoeker

In de namiddag gingen FARO-collega's Jacqueline van Leeuwen en Saidja Steenhuyzen dieper in op die kruisbestuiving tussen participatie en onderzoek. Na de participatieladder introduceerden we zo ook de participatietaart. Daarin formuleren we acht rollen die een externe – we kijken breder dan burgers of vrijwilligers – kan opnemen in een onderzoeksproces, van projectpartner over onderzoeker tot communicator.

Uit de Citizen Science Scan van Scivil bleek dat burgers (of vrijwilligers) voornamelijk worden ingezet bij dataverzameling (o.a. data aanleveren of metingen uitvoeren) of data-analyse (o.a. transcriberen). Wij zijn ervan overtuigd dat er veel meer rollen mogelijk zijn. Erfgoedgemeenschappen kunnen immers betrokken worden bij alle fases van een onderzoeksproject:  van het formuleren van een onderzoeksvraag tot het communiceren van de resultaten.

Het werd een interessante uitwisseling over de meerwaarde van burgerparticipatie, waarbij ook de drempels niet uit het oog verloren werden. Drempels waarvoor we in de toekomst misschien samen naar oplossingen kunnen zoeken. Want hoe creëert in uw erfgoedorganisatie draagvlak voor een vrijwilligerswerking? Hoe houdt u de opgebouwde gemeenschap levendig en wat geeft of kunt u teruggeven wanneer het onderzoek ten einde loopt?

Benieuwd naar wat de Netwerkdag Burgerwetenschap nog allemaal bracht? Dan kan u op de website van Scivil nu ook alle presentaties downloaden.

Foto's: Citizen Science Netwerkdag in Lamot Mechelen © Elise Marcelis fotografie