De superdiverse samenleving van vandaag weerspiegelt zich ook in een veelheid aan religies en levensbeschouwingen. Maar hoe beleven deze geloofsgemeenschappen zelf hun erfgoed? Is men zich bewust van het bestaan ervan? Welke noden leven er? PARCUM en KADOC-KU Leuven onderzochten het in Hemelsbreed. Divers religieus erfgoed in Vlaanderen.

Het project bracht voor het eerst het erfgoed en de erfgoednoden van de anglicaanse, islamitische, israëlitische, orthodoxe en protestants-evangelische eredienst in kaart. Dat gebeurde onder meer via een grote bevraging van lokale geloofsgemeenschappen. De resultaten werden onlangs gebundeld in een rapport. Voor de rooms-katholieke eredienst is zo’n onderzoek enkele jaren geleden al uitgevoerd.

Meer dan gebouwen en objecten

Sommige religieuze groepen zijn al lange tijd aanwezig in Vlaanderen, andere zetten recenter voet aan de grond. Die levensbeschouwelijke diversiteit vindt haar neerslag in een boeiende en gevarieerde mix van religieus erfgoed. Het gaat daarbij niet enkel om gebouwen en objecten, maar ook om documentair (archieven, bibliotheken) en immaterieel erfgoed (tradities, gebruiken). Zowel voor de eigen werking van geloofsgemeenschappen als voor de bredere maatschappij is het belangrijk om zorg te dragen voor dit divers religieus erfgoed.

"Het onderzoeksrapport Hemelsbreed. Divers religieus erfgoed in Vlaanderen biedt een overzicht van dit erfgoed en de ermee verbonden noden. Hoewel veel geloofsgemeenschappen hun erfgoed koesteren, is sensibilisering tot meer erfgoedbewustzijn bij alle erediensten een aandachtspunt", aldus Lieve Van Hoofstadt, directeur van PARCUM.

De meeste erediensten zitten met heel wat vragen over de inventarisatie van de objecten en het archief. Het immaterieel erfgoed bleek voor een meerderheid van de 133 respondenten een minder bekende categorie, die niettemin heel wat kansen biedt. En ook op het vlak van publiekswerking en onroerend erfgoed zijn de meeste gemeenschappen op zoek naar extra ondersteuning.

Verdere stappen

De publicatie van het rapport is een belangrijke mijlpaal en geeft de aftrap voor veelzijdige vervolgtrajecten. “De komende jaren zullen KADOC en PARCUM in samenwerking met verschillende partners, zoals erfgoedcellen en musea, verder inzetten op de bewaring, borging, ontsluiting en valorisatie van het divers religieus erfgoed in Vlaanderen. Zo willen ze dit veiligstellen voor toekomstige generaties”, besluit prof. Kim Christiaens, directeur van KADOC.

Het rapport kunt u downloaden op www.hemelsbreed.be.

Foto: Waterdoop, North Central Church via Flickr, CC BY-NC 2.0