Heeft het te maken met de financieel-economische crisis? De start van de nieuwe gemeentelijke legislatuur of de Vlaamse verkiezingskoorts? Vast staat dat er momenteel veel te doen is rond de gemeentelijke fusies en intergemeentelijke samenwerking. Een grote fusiegolf lijkt nog niet meteen aan de orde. Wel zien we dat heel wat lokale besturen hun samenwerking willen versterken of verder uitbreiden. Ook als het gaat om cultureel erfgoed. Dit bleek uit verschillende berichten die de voorbije weken bij FARO zijn binnengekomen.

Een heel aantal bestuurskundigen is ervan overtuigd: een nieuwe fusiegolf is noodzakelijk om de bestuurskracht van onze steden en gemeenten te vergroten, vooral in de financieel armlastige gebieden. Wie het maatschappelijke debat over de gemeentelijke fusies heeft opgevolgd, voelt echter dat een nieuwe fusiegolf niet meteen voor morgen is. Wel zijn vrijwel alle betrokkenen het erover eens dat gemeentebesturen vandaag meer moeten investeren in intergemeentelijke samenwerking. Of als het kan, om bestaande intergemeentelijke samenwerkingsverbanden te versterken en verwante beleidsdomeinen onder te brengen in eenzelfde samenwerkingsverband.

Voor cultureel erfgoed wordt er al heel vaak intergemeentelijk samengewerkt. Deze tendens is ongetwijfeld versterkt door de keuze van de Vlaamse Gemeenschap om alleen nog cultureel-erfgoedconvenants af te sluiten met intergemeentelijke samenwerkingsverbanden.

Een aantal lokale besturen met zo’n convenant zal binnenkort hun samenwerking nog uitbreiden of versterken. De erfgoedcel Aalst berichtte dat het zijn werking intergemeentelijk zal uitbreiden. Hiervoor is de projectvereniging Erfgoed Denderland opgericht, een samenwerking tussen Aalst, Denderleeuw, Lede, Ninove en Erpe-Mere. Het is deze projectvereniging die tegen 1 april 2014 bij de Vlaamse Gemeenschap een aanvraag voor een nieuw convenant zal indienen. In Hasselt en de regio Kortrijk zijn gelijkaardige verbredingsoperaties bezig. Ook enkele bestaande intergemeentelijke samenwerkingsverbanden met een convenant willen hun werking nog uitbreiden met nieuwe gemeenten.

Verder zien we dat een aantal intergemeentelijke samenwerkingsverbanden de inhoud van hun werking verruimen. Zo zal de projectvereniging BIE voortaan ook inzetten op cultuurcommunicatie. BIE werkt al rond bibliotheken, cultureel erfgoed en onroerend erfgoed. In het kader van het Decreet Lokaal Cultuurbeleid krijgt deze projectvereniging nu ook bijkomende Vlaamse subsidies voor de afstemming van het cultuuraanbod in de regio.

Sommige projectverenigingen gaan nog een stap verder. Zij opteren zowel voor een inhoudelijke als een geografische uitbreiding. Zo breidt de projectvereniging Kempens Karakter vanaf 1 janauri 2014 uit met drie gemeenten: Heist-op-den-Berg, Hulshout en Putte. Tegelijk zullen er naast het cultureel-erfgoedconvenant, ook deelwerkingen rond toerisme en bibliotheekbeleid bijkomen. Op deze manier groeit deze projectvereniging uit tot een sterke regionale speler op het vlak van cultuur en vrije tijd.

Wil u meer weten over intergemeentelijke samenwerking? In het voorjaar van 2013 zetten LOCUS, VVSG en FARO een kleinschalig traject op over intergemeentelijke samenwerking binnen cultuur en erfgoed. De verslagen van dit traject kan u downloaden via onze website.