Op 16 juni 2023 was het zover: dan verzamelden nagenoeg alle erfgoedcellen uit Vlaanderen & Brussel in Aalst voor een zonovergoten trefdag. Enkele impressies.

Netwerking

Traditioneel vormen de erfgoedcellen een hecht netwerk waar genereus kennis en ervaringen worden gedeeld. Met de start van de nieuwe beleidsperiode in 2021, zijn er een batterij nieuwe medewerkers begonnen. Door de coronacrisis kregen ze niet altijd de kans om erfgoedcelmedewerkers uit andere regio’s uitgebreid te ontmoeten. Daarom begon deze trefdag met een heuse netwerkbingo: deelnemers moesten zoveel mogelijk weetjes, professioneel of privé, van elkaar te weten zien te komen. Deze werkvorm was vooral bedoeld als een ijsbreker, om de gesprekken en de netwerking op gang te brengen. En met succes!

Inspiratie uit Aalst

Aalst is een van de snelst groeiende centrumsteden in Vlaanderen. Ook op het vlak van cultureel erfgoed kan Aalst enkele mooie troeven en realisaties voorleggen. Via drie plaatsbezoeken maakten we kennis met inspirerende cultureel-erfgoedpraktijken in Aalst.

1. Transitdepot (erfgoedcel) en vrijwilligerswerking van het Stadsarchief

Erfgoedcel Denderland beheert een transitdepot: een laagdrempelig en klantvriendelijk depot voor tijdelijke bewaring, bedoeld voor alle erfgoedspelers uit het Denderland. Een bezoek aan dit depot was een unieke kans om bij te leren over hoe een erfgoedcel het behoud en beheer van erfgoedcollecties efficiënt en doelgericht kan ondersteunen. Het atelier, de werkmiddelen, het werken met vrijwilligers, de fotostudio én het tijdelijke depot werden vakkundig toegelicht.

Het stadsarchief van Aalst ontving met even veel plezier de bezoekers van de trefdag. Die leerden er vooral over de goed uitgebouwde en aangehouden vrijwilligerswerking in het archief, een echte sterkte van deze instelling.

2. Museum ’t Gasthuys en Expo DNAalst

De deelnemers maakten hier kennis met de samenwerking tussen het museum, Erfgoedcel Denderland en LIGO, centrum voor basiseducatie. Een groep enthousiaste cursisten van LIGO ging afgelopen voorjaar aan de slag met het Aalsterse erfgoed in het museum en met hun eigen erfgoedverhalen. Doorheen de expo van dit museum werden de verhalen van deze nieuwkomers verweven met het verhaal over de geschiedenis van Aalst. Het hele traject was voor de betrokken cursisten natuurlijk een uitgelezen kans om het Nederlands te oefenen.

3. Sint-Martinuskerk

Deze monumentale kerk wordt al jarenlang gerestaureerd. Bijzonder is dat het publiek een inkijk krijgt in de ateliers waar de restauratoren aan het werk zijn. Waar cultureel en onroerend erfgoed elkaar raken, is er ook een samenwerking met de Erfgoedcel Denderland en het stadsmuseum, bijvoorbeeld rond de persoon van Sint-Maarten. Deze heilige is bijzonder populair in de regio. Wel krijgt het Sint-Maartensgebeuren almaar meer een commercieel karakter. Samen met het museum en de erfgoedcel zijn er de afgelopen jaren verschillende activiteiten georganiseerd om het immaterieel erfgoed van de Sint-Maartensviering sterker in de kijker te zetten. Denk aan een lezingenreeks, een expo tot een heuse lichtjeswandeling voor kinderen.

Aan de slag: Aalst carnaval

Wie Aalst zegt, denk natuurlijk aan carnaval. In de namiddag waagden we ons aan drie doe-activiteiten in het teken van carnaval. Carnaval is niet enkel een ijzersterke traditie, maar ook ambacht: koppen snijden, kostuums maken, ruiten beschilderen … Om deze vaardigheden door te geven, is de Academie voor Carnavalskunsten opgericht.

Met de deelnemers van de trefdag volgden we twee workshops bij deze Academie: carnavalshoeden maken en het zogenaamde 'roiteklasjen' (ruitenschilderen). Een derde groep maakte een carnavalswandeling en ontdekte zo hoe sterk het carnavalsleven is verbonden met de ganse stad.

Tot slot

Vanuit FARO kijken we dankbaar en tevreden terug op deze dag. De sfeer was opperbest. We waren verrast, maar zijn ook geïnspireerd geraakt door de dynamiek en rijkdom van het cultureel-erfgoedwerk in de regio Aalst.

Met dank aan Erfgoedcel Denderland, die mee heeft geholpen om dit inspirerende programmma in elkaar te boksen.