Terugblik Erfgoedweken: Kunst op Voorschrift in Lede

Vierde leerjaar VBS Het Kwikstaartje uit Lede bezocht de expo Kunst op voorschrift en ging er creatief mee aan de slag © Erfgoedcel Denderland

Leerlingen van de lagere school ontdekten tijdens een vipactiviteit van Erfgoedcel Denderland de expo Kunst op Voorschrift. Tegelijkertijd leerden ze ook de werking van het psychiatrisch centrum Ariadne kennen. Daarna gingen ze aan de slag in een creatieve workshop.

Met erfgoedcollecties aan de slag in de zorgsector?

Het bovenlokaal cultuurproject Kunst op Voorschrift, een initiatief van Erfgoedcel Denderland, zet de kunstcollecties van Aalst, Denderleeuw, Erpe-Mere, Haaltert, Lede en Ninove in als instrument in de zorg, meer bepaald in het psychiatrisch centrum Ariadne in Lede. Hiermee willen ze erfgoedverhalen relevant maken voor de zorg.

Beeld uit de expo Kunst op voorschrift © Iwein De Keyzer

Samen met een aantal partners (KADOC-KU Leuven, Museum Dr. Guislain, Kunstencentrum NW Aalst en het psychiatrisch centrum zelf) selecteerde de erfgoedcel kunstwerken uit de erfgoedcollecties van de betrokken gemeentes. Geen gemakkelijke klus, gezien het werken betrof uit zes steden en gemeentes. Bovendien werd er gemikt op een grote variatie aan media (van schilderijen tot gebatikte kunst, mixed media, etsen ...) en type kunstvormen (van figuurlijk tot abstract en van kleurrijk tot soms heel donker). Deze kunstwerken vormden dan het startpunt voor een creatief project.

Uiteindelijk werd een selectie van 200 werken herleid tot eentje van vijftig. Tijdens therapiesessies selecteerden cliënten daaruit twintig werken die in de expo werden opgenomen. Bij die eerste kennismaking met de werken werd meteen al audio opgenomen waarbij een mix van cliënten, de kunstenares, therapeuten en de directie van Ariadne aan het woord komen. Die audio is als alternatieve audiogids te beluisteren bij de expo en op de website. Alle getuigenissen zijn anoniem, als luisteraar weet je niet wie aan het woord is.

In de expo ontdekt u het originele werk en de bewerking van de cliënt tezamen. De bewoners gaven immers niet alleen hun kijk op de bestaande werken, ze gingen er ook zelf creatief mee aan de slag. Kunstenares Lisa Vlaemminck gaf creatieve therapie aan cliënten. Zo raken verschillende domeinen elkaar: kunst, erfgoed en zorg.

Een onderdeel van die workshop werd aangeboden op Erfgoeddag en tijdens de Erfgoedweken. Deze creatieve therapie is bij uitbreiding immers waardevol voor iedereen, zowel voor volwassen als kinderen. Deze laatste doelgroep krijgt een workshop die verzorgd wordt door NW Aalst en de erfgoedcel.

Een bovenlokaal project vertalen naar Erfgoedweken

Tijdens de Erfgoedweken bezochten de vierdejaars van VBS Het Kwikstaartje uit Lede de expo met een gids en ervaringsdeskundige. Ook kregen ze uitleg over de werking van de instelling. Tot slot interpreteerden ze zelf kunstwerken – net zoals de bewoners van het centrum dat deden. Het doel van de vipactiviteit? Leerlingen anders laten nadenken over erfgoed, en tegelijkertijd het stigma tegengaan dat kleeft aan de mentale gezondheidszorg. Bovendien hopen ze van de instelling zo een belevingslandschap te maken waar de buurt bij betrokken wordt.

Hoe ervoeren de klassen de vipactiviteit? De thematiek van psychische gezondheidszorg is immers geen evidente materie voor een vierde leerjaar, maar dat bleek geen probleem. De betrokken leerkrachten en leerlingen reageerden enthousiast en geïnteresseerd. Het leverde ook nadien nog veel gespreksstof op in de school.

Ook mooi: het werk van de klas wordt opgenomen in de expo. Zo krijgt de tentoonstelling op vaste tijdstippen een update met nieuwe werken. Een aanpak die helemaal toont hoe dynamisch en participatief erfgoed vorm kan krijgen!

En wat na de Erfgoedweken?

Het aanbod blijft ook na de Erfgoedweken open voor scholen, zoals u hier ontdekt. Met die flexibiliteit hoopt de erfgoedcel nog meer klassen te bereiken. Het aanbod is open voor lagere en secundaire scholen en voor het volwassenen- en hoger onderwijs. De basis van het programma is voor alle leeftijdsgroepen gelijk, de dialoog errond varieert naargelang de leeftijdsgroep.

Met erfgoedcollecties aan de slag in de zorgsector: de laatste jaren kreeg deze invalshoek steeds meer aandacht, voor velen is het echter nog onbekend terrein. Organisaties als KADOC-KU Leuven en Museum Dr. Guislain maken er met een driejarig traject Zorgzaam-Erfgoed werk van om over deze thematiek te sensibiliseren, kennis op te bouwen en die te delen.

Meer weten? Lees dan het dossier 'Erfgoed, zorg en welzijn' in het septembernummer '23 van faro | tijdschrift over cultureel erfgoed.

Foto's: vierde leerjaar VBS Het Kwikstaartje uit Lede bezocht de expo Kunst op voorschrift en ging er creatief mee aan de slag © Erfgoedcel Denderland / beeld uit de expo Kunst op voorschrift © Iwein De Keyzer / beeld uit de expo Kunst op voorschrift © Iwein De Keyzer / beeld uit de expo Kunst op voorschrift © Iwein De Keyzer / sfeerfoto's van het bezoek van het vierde leerjaar aan de expo

eva.begine

14 mei 2024

Jeugd