Erfgoedweken: slow art in het buitengewoon onderwijs
Hoe kan slow art een rol spelen in de zelfzorg van leerlingen? Tijdens de workshop Thuiskomen in jezelf: een workshop slow art gingen een dertigtal leerlingen uit het bijzonder secundair onderwijs aan de slag met oefeningen. FARO-klasbak Katrijn D’hamers trok met veel zin naar de Antwerpse buitengewone secundaire school De Leerexpert.
De school biedt opleidingsvorm 3 aan, met een basisaanbod voor jongeren met een licht mentale beperking en/of stoornis en een aanbod voor type 3 voor jongeren met een emotionele of gedragsstoornis (maar zonder verstandelijke beperking). De groepen leerlingen bestonden telkens uit ongeveer tien leerlingen.
Klasleerkracht en Erfgoedklasbak: samen sterk
In de workshop trokken we de kaart van zelfzorg. Want wanneer we goed voor onszelf zorgen, is het ook veel makkelijker om anderen bij te staan. De leerkracht had alvast gezorgd voor een stevig fundament voor de workshop. Op regelmatige basis biedt ze korte mindfulle oefeningen aan, dus de leerlingen waren er in zeker zin al mee vertrouwd. In de klas speelt telkens rustige achtergrondmuziek, en dat was ook zo tijdens het Erfgoedklasbakuur. Die setting zorgde ervoor dat de jongeren tijdens de opdrachten niet te ver uit hun comfortzone werden getrokken. Een dynamische en enthousiaste leerkracht zorgde hier echt voor een welkome, warme omgeving.
Erfgoedklasbak deelt ervaringen
De ervaringen uit dit klasbakmoment in de klassen buitengewoon onderwijs waren zeer deugddoend. Elke leerling was ergens in het hele proces wel betrokken. Sommige leerlingen bleven hangen om nog wat te vertellen of om hun tekenboek te tonen. Enkele tips:
- Niet iedereen hoeft elke oefening even interessant te vinden. Zorg voor afwisseling zodat ieder met een succeservaring weer kan vertrekken.
- Besteed voldoende aandacht aan de check-in: creëer een rustige en veilige start.
- Zorg dat je flexibel het programma kan afwerken. Soms vraagt een oefening meer tijd. Soms werkt een oefening ook minder goed. Probeer dus flexibel te schakelen tussen oefeningen. Maar blijf rustig en gebruik de tijd die er is.
- Heb aandacht voor iedereen. Het is niet omdat iemand kiest niet te praten, dat die niet meedoet.
- Waardeer elke jongere voor de inbreng. Dat kan een actieve inbreng zijn, maar evengoed kan een jongere een oefening in stilte mee afwerken.
- Bij deze leerlingen hielp het om heldere taal te spreken. Jargon werd vermeden, en instructies zo toegankelijk mogelijk gebracht.
- De aanwezigheid van de leerkracht was zeer nuttig: zij kon leerlingen die er nood aan hadden even opvangen.
- Deze workshop volgt grotendeels dezelfde opzet als die voor het lager of algemeen secundair onderwijs. Ook daar is het belangrijk om telkens aandachtig te zijn voor ieders inbreng.
FARO-collega's: samen sterk
Hildegarde Van Genechten ondersteunde Katrijn bij dit Erfgoedklasbak-avontuur en getuigt: “Als Erfgoedklasbak naar het buitengewoon onderwijs trekken, schrikt in eerste instantie misschien af. Je weet immers niet zo goed wat je kan verwachten wanneer je zelf niet vertrouwd bent met het buitengewoon onderwijs. Nochtans is het uiterst zinvol om te doen, want deze klassen ervaren vaak een nóg hogere drempel dan ‘gewone’ scholen om buitenshuis op erfgoedtrip te gaan."
"De formule van de Erfgoedklasbak die naar de klas komt is een zeer dankbare én toegankelijke manier om toch cultuur in de klas te kunnen brengen. Katrijn deed dat bovendien op een uiterst zachte en veilige manier. De succesfactor hier was ook dat Katrijn voorafgaand met de leerkracht in overleg ging om de mogelijkheden van de leerlingen in te schatten en om de aanpak en het verloop van het klasbakuur af te toetsen. De kleine groepjes van maximum tien leerlingen zorgden er ook voor dat het verloop heel erg beheersbaar bleef. Ik weet wel zeker dat Katrijn die dag het verschil heeft gemaakt voor de leerlingen én de leerkracht!”
Foto's: © FARO
