De Openbare Bibliotheek Brugge, de Universiteitsbibliotheek Gent, het Grootseminarie Brugge en het Bisdom Gent slaan de handen in elkaar voor een ambitieus project rond hun middeleeuwse monastieke manuscripten. MMMONK, een acroniem voor Middeleeuwse Monastieke Manuscripten – Open – Netwerk – Kennis, wil de digitale beelden van 734 middeleeuwse manuscripten van de abdijen van Ten Duinen, Ter Doest, Sint-Baafs en Sint-Pieters ontsluiten en samenbrengen in een virtuele bibliotheek en kennisplatform via het International Image Interoperability Framework (IIIF). 

Partners

Het overgrote deel van de manuscripten wordt bewaard bij de vier primaire projectpartners: de Openbare Bibliotheek Brugge, de Universiteitsbibliotheek Gent, het Grootseminarie Brugge en het Bisdom Gent. De Universiteitsbibliotheek kan een indrukwekkend palmares voorleggen op vlak van digitale innovatie, terwijl de Openbare Bibliotheek een sterke traditie heeft in publiekswerking. Samen met het Grootseminarie Brugge en het Bisdom Gent bundelen ze hun krachten en expertise om de monastieke manuscripten op een hoogwaardige en duurzame manier digitaal toegankelijk te maken voor het grote publiek.

Ze worden hierbij ondersteund door uiteenlopende partners verspreid over Vlaanderen: Abdijmuseum Ten Duinen, Historische Huizen Gent, PACKED vzw, Vlaams Instituut voor Archivering, Vlaamse Erfgoedbibliotheek, FARO vzw, Illuminare Studiecentrum voor Middeleeuwse Kunst (KU Leuven), Kenniscentrum vzw (Vlaams Onderzoekscentrum voor de Kunst van de Bourgondische Nederlanden), Henri Pirenne Instituut voor Middeleeuwse Studies (UGent) en het Instituut voor Publieksgeschiedenis (UGent). 

Kostbare middeleeuwse manuscripten

De kerncollectie monastieke manuscripten bij de vier partners is grotendeels erkend als Vlaams Topstuk. De volledige collectie Duinen- en Doestmanuscripten in de Openbare Bibliotheek Brugge en het Grootseminarie Brugge kreeg in 2015 de status van topstuk. De Gregoriaanse manuscripten, het Liber Floridus en de 22 manuscripten van abt Raphael de Mercatellis in de Universiteitsbibliotheek Gent behoorden toe aan Sint-Baafs en zijn respectievelijk in 2007, 2008 en 2013 erkend. Het Ceremoniale Blandiniense van Sint-Pieters in de Universiteitsbibliotheek Gent en het Evangeliarium St.-Livinus van Sint-Baafs in het Bisdom Gent werden in 2008 en 2007 erkend.

Sint-Baafs (°630) en Sint-Pieters (°650-675) waren het hele Ancien Régime door de machtigste abdijen in Vlaanderen. Ten Duinen (°1127) was een van de belangrijkste cisterciënzerabdijen, op gelijke voet met Clairvaux en Fountains. Ook Ter Doest (°1174) had een verreikende culturele en religieuze uitstraling. Die status is weerspiegeld in hun uitgebreide en veelzijdige bibliotheken, die fundamentele getuigen zijn van de overdracht van cultuur en kennis in de Westerse middeleeuwen. De manuscripten, die dateren van de 7de tot 16de eeuw, zijn dan ook vaak het onderwerp van onderzoek en publicaties en worden geregeld tentoongesteld in binnen- en buitenland. 

Virtuele hereniging en kennisplatform

MMMONK zal de digitale beelden van de manuscripten toegankelijk maken via een digitale innovatie, het International Image Interoperability Framework (IIIF). Dit protocol voor ontsluiting van digitale beelden is een internationaal gedragen standaard gericht op duurzaamheid, flexibiliteit en uitwisselbaarheid van beelden via duurzame bouwstenen. Als pionier in Vlaanderen wil MMMONK hierbij een draaiboek ontwikkelen dat kan worden ingezet door andere Vlaamse erfgoedbibliotheken. Dankzij IIIF digitaliseren we de kostbare manuscripten en brengen we ze samen in een rijke virtuele bibliotheek met functionaliteiten die vernieuwend digitaal onderzoek mogelijk maken.