Rapport vervolgstudie over deponering van digitale publicaties beschikbaar

Op vraag van de Vlaamse overheid werkte de Vlaamse Erfgoedbibliotheek in 2016 aan een vervolg op de haalbaarheidsstudie naar een digitaal deponeringskader. De Vlaamse Erfgoedbibliotheek verdiepte zich in de manier waarop de depotwetgeving aangepast moet worden en startte overleg op met de Koninklijke Bibliotheek van België. Het eindrapport van deze studie naar een Belgisch kader voor de deponering van digitale publicaties is nu beschikbaar.

Dialoog en samenwerking

Het vervolgonderzoek heeft aangetoond dat er een grote nood is aan een systematisch en centraal verzamelbeleid voor digitale publicaties. Uit een enquête bij Vlaamse uitgevers blijkt dat een groot deel de eigen e-publicaties niet op een manier bewaart die de cultureel-erfgoedsector als ‘duurzaam’ bestempelt. De focus voor bewaring ligt op de kortere periode waarin de publicatie (commercieel) exploiteerbaar is.

De bereidheid en het draagvlak om mee te werken aan een digitaal deponeringskader is groot bij alle belanghebbenden: belangenbehartigers van auteurs en uitgevers, vertegenwoordigers uit de bibliotheek- en erfgoedsector en het literaire middenveld. Onderlinge samenwerking tussen federale en regionale bewaarinstellingen is nodig om een bewaarbeleid en een bijpassend organisatorisch kader te ontwikkelen.

Zowel de KBR als de Vlaamse Erfgoedbibliotheek presenteerden in de loop van dit project hun visies om dit bewaarbeleid vorm te geven. Over een aantal ideeën is er een consensus. Maar er zijn ook nog onduidelijkheden of tegengestelde meningen. Een bestuurlijke en beleidsmatige visie over het model van een digitaal depot is een vereiste om tot een oplossing te komen. Daarbij moet onder andere worden bepaald hoe het depot wordt georganiseerd, wat de selectiecriteria zijn en hoe het depot geconsulteerd kan worden.

Wordt vervolgd ...

De belangrijkste conclusies en vaststellingen legde de Vlaamse Erfgoedbibliotheek enige tijd geleden al voor aan Vlaams minister van Cultuur Sven Gatz. Hij erkent het belang van een duurzaam bewaarbeleid voor digitale publicaties en maakt plannen voor een vervolg in 2017.

De minister noteerde hierover in zijn beleidsbrief: "In 2017 wil ik verder structureel samenwerken met de bevoegde federale staatssecretaris voor Wetenschapsbeleid, de Koninklijke Bibliotheek, die de centrale spil, beheerder en uitvoerder is van het digitale wettelijke depot. Op die manier kan het deponeringskader voor digitale publicaties verder vorm krijgen. Hierbij wil ik erop toezien dat er wordt samengewerkt met de gemeenschappen, en er rekening wordt gehouden met de expertise, mogelijkheden en wensen van de relevante Vlaamse actoren in dit domein. Zo vind ik een decentrale terbeschikkingstelling van een digitale depotcollectie belangrijk, al moeten hierbij wel de nodige garanties geleverd worden aan de uitgevers en de auteurs om hun auteursrechten te vrijwaren."

FARO was lid van de stuurgroep van dit project.