Focusgroep

Een groepsgesprek, waarbij een kleine groep mensen onder leiding van een moderator discussieert over onderwerpen die door de moderator worden aangereikt. De interacties tussen de deelnemers zijn een essentieel onderdeel van het gesprek.

Een focusgroep is dan ook goed geschikt om tot consensus te komen, om beslissingen in groep te nemen, om complexe thema’s te verkennen maar is weliswaar niet geschikt voor gevoelige informatie.

• Voordelen:
  • Accurate data (vrije antwoorden, diepgaande en gedetailleerde informatie, verkennen van complexe en heterogene thema’s).
  • Non-verbale informatie kan mee in rekening gebracht worden.
  • Interactie tussen groepsleden levert vaak nieuwe inzichten op.
  • Relatief snel gegevens verkrijgen.
     
• Nadelen:
  • Arbeidsintensieve afname, verwerking en analyse.
  • Beperkt aantal vragen want het groepsgesprek zorgt voor uitgebreide bespreking van alle vragen.
  • Risico op bias door de moderator.
  • Groepsleden beïnvloeden elkaar (persoonlijkheden kunnen snel meespelen).
  • Beperkte generaliseerbaarheid naar de populatie door beperkt aantal bevraagde personen.

Observatie

Een onderzoeksmethode die bestaat uit het waarnemen van reacties en/of gedrag van de deelnemers. De onderzoeker gaat zelf ter plaatse en observeert de deelnemers in hun ‘natuurlijke habitat’.

Een observatie is geschikt om objectief gedrag te registreren. Hier bestaat wel het risico dat de aanwezigheid van de onderzoeker dat gedrag gaat beïnvloeden en de deelnemers ‘op hun hoede zijn’.

• Voordelen:
  • Accurate data (feitelijk gedrag waarnemen).
  • Non-verbale informatie kan mee in rekening gebracht worden.
  • Goedkoop in uitvoering en verwerking.
     
• Nadelen:
  • Risico op bias door de observator.
  • Beperkte generaliseerbaarheid naar de populatie door beperkt aantal bevraagde personen.

Consensusmethoden zoals de Delphi-methode

Consensusmethoden zijn erop gericht tot eensgezindheid tussen een groep experten te komen over een bepaald onderwerp. De meest gekende en gevalideerde consensusmethode is de Delphi-methode. Het gaat dan om een herhaalde bevraging van deskundigen, in verschillende rondes. Elke deelnemer vult een vragenlijst in en krijgt feedback over het geheel van de antwoorden (op basis van een eerste analyse). Met die informatie vult elke deelnemer opnieuw een vragenlijst in, dit keer met duiding bij de standpunten die werden ingenomen. Het uiteindelijke doel is tot consensus komen, zonder beïnvloeding die er wel kan zijn bij een face-to-faceconfrontatie.  

De Delphi-methode wordt meestal gebruikt voor het voorspellen van mogelijke vernieuwingen en trends, het ontwikkelen van richtlijnen die door vele professionals zullen worden gebruikt of het nagaan van percepties van stakeholders over een bepaald probleem.

Het is nooit de bedoeling om representatieve resultaten te verzamelen maar wel een samenvatting van meningen van experten.

• Voordelen:
  • Er kan een grote groep experten gehoord worden.
  • Anonimiteit, machtsverhoudingen worden geneutraliseerd.
  • Goedkoop in uitvoering en verwerking.
  • Er is een periode van ‘considered thought’: de experten worden op verschillende momenten geraadpleegd, waardoor ze hun uitspraken en suggesties kunnen wijzigen en zelfs terugtrekken.
  • De grootte van de groep experten geeft autoriteit en legitimiteit aan de eindbeslissing.
     
• Nadelen:
  • Neemt veel tijd in beslag door de verschillende rondes en het telkens moeten motiveren van de experten.
  • Anonimiteit moet goed bewaakt worden.
  • Bias door onderzoeker bij maken van analyses en samenvattingen.
  • De betrokkenheid van de experten kan dalen naarmate de rondes verstrijken, waardoor er geen ‘onderbouwde’ antwoorden meer worden gegeven.

2. Kwantitatieve onderzoeksmethoden

Onderstaande onderzoeksmethoden verzamelen vooral ‘cijfers’. De vragen die gesteld worden aan de deelnemers zijn al wat voorgestructureerd/in categorieën gegoten. Er kan met deze methoden geturfd worden hoeveel keer een bepaald antwoord in de populatie voorkomt. Die aantallen zijn belangrijk, de inhoud zeker ook maar daar hebben we op voorhand al een bepaald idee over.

Vragenlijst

Een survey of schriftelijke (of online) vragenlijst is een reeks van gesloten en/of open vragen die wordt afgenomen van respondenten in een gestandaardiseerde volgorde en formulering.

• Voordelen:
  • Eenvoudige en gestructureerde dataverzameling.
  • Snelle en goedkope dataverzameling mogelijk bij grote groep mensen.
  • Generaliseerbaarheid naar een bredere populatie door groot aantal respondenten.
  • Anonimiteit kan gemakkelijk gewaarborgd worden.
     
• Nadelen:
  • Vaak statistische deskundigheid vereist voor verwerking en interpretatie van data.
  • Moeilijk om diepgaande informatie te verzamelen.
  • Geen vrije antwoorden (keuzes liggen vaak reeds vast in categorieën).
  • Meer risico op respons bias.

Registratie

Het optekenen op een systematische en gestructureerde manier van activiteiten, bezoekers, deelnemers, enzovoort. Dit kan via vastgelegde systemen (zoals ticketing) of handmatig (zoals turven op papier).

• Voordelen:
  • Eenvoudige en gestructureerde dataverzameling.
  • Snelle dataverzameling mogelijk bij grote groep mensen.
  • Accurate data over activiteiten, bezoekers, deelnemers, enzovoort.
     
• Nadelen:
  • Registraties eisen systematiek en constante opvolging.
  • Geen context over verzamelde data.

Online registratie

Opvolgen van online activiteiten, bezoekers, deelnemers, enzovoort. Dit kan via vastgelegde systemen (zoals Google Analytics of varianten als Matomo en Piwik Pro).

• Voordelen:
  • Eenvoudige en gestructureerde dataverzameling.
  • Snelle dataverzameling mogelijk bij grote groep mensen.
     
• Nadelen:
  • Geen context over verzamelde data.
  • Werken in vastgelegde systemen, weinig keuzevrijheid in verzamelde data.