Identiteit en vernieuwing. Op werkbezoek in Casablanca
In Marokko, een land dat bekendstaat als bakermat van vakmanschap en handproductie, worden makers en ambachtslieden vandaag beperkt door reproductie voor toeristische doeleinden. Creatieve ondernemers en ontwerpers zien het anders en gaan hier tegenin.
De geldende norm in Marokko is de westerse norm. Door deze paradox, het verdwijnen van vakmanschap, het gebrek aan diversiteit in de productieprocessen van de creatieve industrie en de schaarste aan opleidingsfaciliteiten, ontstaan burgerinitiatieven.
Van 24 tot 30 september organiseerde Kunstenpunt samen met FARO, Z33 Huis voor actuele kunst, Vlaams-Marokkaans culturenhuis Darna en Flanders DC, een werkbezoek rond duurzame vormgeving in het kader van de Casablanca Design Week 2019 (CDW2019). Vijftien Vlaamse professionals uit de kunst- en designsector namen deel aan de CDW2019. Het centrale thema: ‘Mn Hna Lhih', of, vrij vertaald: ‘Van hier naar daar, van het verleden naar de toekomst’.
Van kortbij of veraf waren we er getuige van hoe een nieuwe generatie ontwerpers en ondernemers zich engageert voor hedendaagse creatie, vakmanschap en ontwikkeling, en ruimte creëert voor het levend erfgoed van bewoners. Ze leggen zich toe op kwesties als duurzaam samenleven en verbinden de Marokkaanse ambachtscultuur met social design en actuele vraagstukken rond ecologie. Vele ontmoetingen lieten een sterke indruk na bij de deelnemers. In deze blog lichten we er enkele uit, zoals deze met Julie Defudus (medeoprichter Dar Islie) en Soekeina Hachem (medeoprichter HOUNA).
Dar Islie, ruimte voor levend erfgoed
Het (im)materieel erfgoed in Marokko is bedreigd omdat kennis verdwijnt en technieken niet langer aan toekomstige generaties worden doorgegeven. Dar Islie tracht hieraan weerwerk te bieden door Marokkaanse ambachtslieden te ondersteunen. Aangezien de meesten onder hen gericht zijn op productie, onderhevig zijn aan de grillen van een toeristisch cliënteel en moeite hebben om hun producten te vernieuwen, tracht men hen met hedendaagse ontwerpers samen te brengen of vakmensen met verschillende beroepen samen te laten ‘ontwerpen’. Een hobbelig traject omwille van de culturele en maatschappelijke verschillen tussen de partijen.
Het platform sensibiliseert het grotere publiek door middel van educatieve workshops en door ondersteunende programma’s aan te bieden. Vanuit een duurzame visie versterkt de organisatie het netwerk en het ondernemerschap van zijn leden die het ten velde rekruteert. Door deelname aan internationale projecten zoals Les Journées Européennes des Métiers d’Art (JEMA) brengt Dar Islie Marokkaanse vakmensen tot bij de eindklant die rechtstreeks getuige zijn van het arbeidsintensieve metier en de savoire faire.
HOUNA, incubator voor ontmoetingen
Het platform stimuleert uitwisselingen en samenwerking tussen innovatieve ontwerpers, onderzoekers, ambachtslui en ondernemers. Bedoeling is om ontwerpers te ondersteunen bij hun creaties door middel van theoretische en praktische opleiding. Een residentie biedt een stimulerend kader voor de realisatie van hun projecten. De Hounisten – want zo noemen zij zichzelf – zijn ervan overtuigd dat cultuur, kunst en design bijdragen aan een betere wereld en engageren zich om deze visie te verspreiden en te delen. Het platform is initiatiefnemer van de Casablanca Design Week met o.a. tentoonstellingen, workshops en designtalks.
Houna betekent 'hier' in het Arabisch, want het is hier en nu dat de dingen in beweging zijn. En laat beweging en dynamiek nu net de collectieve eigenschappen zijn die kenmenkend waren voor de vele ontmoetigen met de denkers én doeners van Casablanca. Geniet u nog even mee van een aantal sfeerfoto's:
Lees ook volgende blogs over hetzelfde thema:
- Elien Doesselaere, FARO bracht een werkbezoek aan de Casablanca Design Week
- Elien Doesselaere, Le musée collectif, een geslaagd burgerproject
Foto’s: Iris Blomme, Darna (Vlaams-Marokkaans culturenhuis)
- CDW2019, Expo 2.1.
- Julie Defudes (medeoprichter Dar Islie) licht de werking van de organisatie toe. Dar Islie spitst zich toe op begeleiding van ambachtslui. Door educatieve en ondersteunende programma's aan te bieden, bouwen ze aan hun eigen netwerk en ruimte op de markt.
- Tijdens de Design Talks volgen we enkele debatten over de herwaardering van creatieve beroepen in Marokko.
