Tijl van Limburg of de Queeste op 'erfgoedkruissnelheid'

Theater en erfgoed. Een relatie die genstert als het goed gebeurt. Zoals 'Tijl van Limburg' of anders gezegd: theatermakershuis de Queeste op erfgoedkruissnelheid.

Affiche Tijl van Limburg

Begin augustus was er de dertiende editie van Theater op de Markt in Hasselt. Niet alleen in open lucht, maar ook op diverse plekken in de stad kon je een voorstelling meepikken. Ongetwijfeld een van de meest in het oog springende voorstellingen was 'Tijl van Limburg' (scenario Kris Cuppens), geprogrammeerd in de Oude Stokerij Smeets.

Begin de jaren 1970 steelt een 21-jarige jongeman uit de buurt van Tongeren 'De liefdebrief' van Vermeer uit het Paleis voor Schone Kunsten (Brussel). De dader snijdt het doek ruw uit het kader en verdwijnt via de Ravensteingalerij. Via de pers eist hij 200 miljoen Belgische frank. Te storten op rekening van Caritas Catholica voor de vluchtelingen in Oost-Pakistan. De dief opereert onder de naam 'Tijl van Limburg' en groeit uit tot een soort moderne Robin Hood. Veertien dagen na de diefstal volgt de arrestatie in de koestal van de abdij van Herckenrode. Na een proces verdwijnt de populaire Tijl voor enkele jaren in de cel. Kort na zijn vrijlating sterft hij in nooit opgehelderde omstandigheden.

'Leve Tijl!'. Meer dan een nog nauwelijks leesbare slogan op een spoorwegbrug in Hasselt had theatermakershuis de Queeste niet nodig om zich vast te bijten in het verhaal van Mario. De afgelopen jaren bouwde het Limburgse theatergezelschap een ijzersterke reputatie op door voorstellingen waarin het verleden opnieuw vorm en betekenis krijgt in een actuele context. Zonder uitzondering gespeeld op een (symbolische) locatie en gestoeld op fundamenteel historisch onderzoek: interviews, archiefonderzoek, studie van beeld- en geluidsmateriaal.

'Tijl van Limburg' of de Queeste op erfgoedkruissnelheid, foto Kristien WintmoldersHet verhaal van Tijl/Mario - in de loop der jaren verstopt geraakt tussen de plooien van de geschiedenis - komt dankzij de voorstelling opnieuw onder de aandacht. Daarmee toont de Queeste aan dat theater en cultureel erfgoed versterkend kunnen werken. Het theatermakershuis is zich bovendien bewust van zijn maatschappelijke rol en zoekt vanuit die positie ook naar andere omgangsvormen met het verleden. Zo maakte filmschoolstudent Joris Rabijns i.s.m. de Queeste een documentaire 'Tijl van Limburg, een caritatieve terrorist'.

Intussen is de voorstellingenreeks afgelopen. Maar misschien moet er nog één voorstelling worden gespeeld: 'Tijl van Limburg' in het Paleis voor Schone Kunsten in Brussel. Terug op de plek waar Mario op 23 september 1971 een schilderij pikte. Voor de goede zaak.

Björn Rzoska
mondelinge geschiedenis
theater en erfgoed
Evenement