Het Dolhuys of de geschiedenis van de psychiatrie interactief: een aanrader!

Het Dolhuys - foto B. Boeckx

Half februari 2009 bezocht een delegatie vanuit Geel en FARO het Dolhuys in Haarlem, ook wel het nationaal museum van de psychiatrie. Het Dolhuys is de Nederlandse tegenhanger van het dr. Guislainmuseum in Gent.

Rode draad in grote delen van het museum is de vraag 'wat is het verschil tussen gek en normaal?' Het Dolhuys speelt interessant in op deze spanning. Zo werken er een 75 vrijwilligers in het museum. Een deel van hen zijn 'ervaringsdeskundigen'. Maar het museum laat de bezoekers in het ongewisse wie van de medewerkers een ervaring in de psychiatrie achter de rug heeft. Na een tijd geef je het spelletje 'die wel en die niet' gewoon op omdat de grens absoluut niet te trekken is. Zeker niet als je op een bepaald moment in het museum zelf een test kan doen waaruit blijkt dat iedereen wel een of ander ziektebeeld in mindere of meerdere mate heeft.

Het Dolhuys - foto B. BoeckxDat interactieve zoekt Het Dolhuys waar mogelijk ook telkens op. Van de door patiënten ingerichte kasten, tot de stethoscoop in de zorgzaal. Deze laatste is zowat het epicentrum van het museum. De bezoeker kan hier gewapend met een stethoscoop zichzelf een weg banen door de geschiedenis van de psychiatrie in Nederland en daarbuiten. Objecten, getuigenissen, foto en film verbeelden die historie.

Daarbij zet het museum ook mondelinge bronnen in die de bezoeker als het ware in het verhaal trekken. Je ontdekt ze door met de stethoscoop te luisteren. Op die manier stoor je de andere bezoekers niet en krijg jezelf een 'één-op-één'-gevoel. Museologisch zit dit museum dan ook knap en overdacht in elkaar.

Momenteel denkt de museumdirectie na over een fundamentele verbouwing en herdenking van het hele museum. Het Dolhuys heeft te weinig ruimte om de tijdelijke projecten in beeld te brengen. Bovendien zit het grootste deel van de collectie in de reserve, met een nog onontgonnen bibliotheek.

Voor wie in de buurt van Amsterdam komt, is de extra 15 km naar Haarlem absoluut de moeite waard. In afwachting kan u een bezoek brengen aan de website. Of aan het Museum Dr. Guislain, dat in Vlaanderen toonaangevend blijft.

Björn Rzoska
mondelinge geschiedenis