Dieper graven in het geheugen

De voorbije jaren ontwikkelden Erfgoedcel Brugge en Erfgoedcel TERF beide een geslaagd aanbod rond reminiscentie. Met het project 'Dieper graven in het geheugen' investeerden ze samen in een participatief en verdiepend traject rond herinneringen en erfgoed in samenwerking met 6 West-Vlaamse woonzorgcentra. Via drie proeftuinen werd nieuw materiaal ontwikkeld en het bestaande reminiscentieaanbod onder de loep genomen, geactualiseerd, verruimd en verdiept. 

Projectresultaten

Proeftuin 1: actief aan de slag met de vertelkoffers en huiselijke hoekjes

In deze proeftuin organiseerden we aantal welzijnsactiviteiten die voortbouwen op de vertelkoffer ‘Vrije tijd’ (Erfgoedcel TERF) en de Huiselijke Hoekjes (Erfgoedcel Brugge). 

Daarbij stonden verschillende vrijetijdsthema’s op het programma: we vierden Roeselare Kermis met een geanimeerde kermisquiz waarbij alle zintuigen werden aangesproken, maakten een reis rond de wereld aan de hand van een koffer souvenirs, schudden onze ledematen los tijdens een fit-o-meter langs de Huiselijke hoekjes en reden de Tour de France in eigen huis. Een aantal van de activiteiten uit deze proeftuin werden uiteindelijk verwerkt in de mijmerdozen.

Proeftuin 2: ontwikkeling van mijmerdozen

Reminiscentie is tot op vandaag een methodiek die vooral wordt ingezet door begeleiders in woonzorgcentra. In deze proeftuin wakkerden we op een speelse manier ook een gesprek aan tussen bewoners en hun mantelzorger(s). Hiervoor gingen we aan de slag met thema’s die de bewoners beroeren en een wisselwerking tussen hen mogelijk maken zoals de liefde, een uitstap naar zee of het wielrennen. Verschillende innovatieve werkvormen en methodieken werden hierbij uitgetest. Partners haalden herinneringen op aan hun eigen huwelijksdag met voorwerpen en foto’s uit de mijmerdoos ‘Verliefd, verloofd, getrouwd’, moeder en dochter beluisterden samen het zintuiglijk hoorspel ‘Aan zee’ en dompelden zich onder in gezamenlijke strandherinneringen, of families speelden samen het interactieve bordspel ‘De koers is van ons’.

Met compacte pakketten en een uitgebreide handleiding, hopen wij dat ook mantelzorgers en familieleden in gesprek willen treden rond het verleden. De vijf mijmerdozen zijn opgebouwd rond het idee dat mantelzorgers en familieleden deze kunnen gebruiken voor een een-op-eencontact, maar zijn net als de vertelkoffers ook te gebruiken in groep. We werkten deze thema's uit: 

  • Verliefd, verloofd, getrouwd
  • Aan zee
  • De kermis
  • De koers
  • De tuin 

 

Mijmerdoos Aan zee

Proeftuin 3: intergenerationeel contact

Vernieuwend in dit project was het opzetten van intergenerationele contacten. Zo ontvingen 4 woonzorgcentra 6 klassen uit het 5de en 6de leerjaar voor een vertelnamiddag van één uurtje. De leerlingen kregen voorafgaand het bezoek een les rond het opzet van de namiddag en uitleg over dementie en erfgoed. Als inleiding werd ook een rondleiding gegeven in het woonzorgcentrum.

Leerlingen en bewoners ontdekten samen de mijmerdozen. Een gezellige babbel en spontaniteit primeerde en was het hoofddoel van het intergenerationeel contact. Dat de leerlingen aan de hand van de mijmerdozen en de gesprekken met de ouderen ook iets bijleren over het dagelijkse leven van vroeger, was daarbij mooi meegenomen. We brachten een van deze middagen in beeld. Klik hier voor het filmpje. 

De voorbereidende les, het opzet van de vertelnamiddag en de nabespreking vormen samen een lessenpakket waarbij leerkrachten zelf aan de slag kunnen gaan. Woonzorgcentra die interesse hebben om een vertelnamiddag te organiseren kunnen met dit lessenpakket aankloppen bij een school in de buurt.

Dialoogdag: een ontmoeting tussen zorg- en erfgoedsector

Op donderdag 20 oktober 2022 werd het project ‘Dieper graven in het geheugen’ afgerond met een dialoogdag in het teken van herinneringen, erfgoed en ouderenzorg.

Zo’n 65 geïnteresseerden uit de zorg- en erfgoedsector namen deel. In de voormiddag deelden we de projectresultaten en lieten we enkele inspirerende ervaringsdeskundigen uit beide sectoren aan het woord. Na de lunch maakten deelnemers kennis met het nieuwe (en bestaande) uitleenaanbod van Erfgoedcel Brugge, Erfgoedcel TERF en partners. In de namiddag werd een verdiepend keuzeprogramma voorzien dat beide sectoren met elkaar linkt en inspireert om met herinneringen en erfgoed aan de slag te gaan.

Leden stuurgroep
  • Expertisecentrum Dementie Vlaanderen
  • Sophia (regionaal expertisecentrum dementie zorgregio’s Kortrijk en Roeselare)
  • VIVES Hogeschool
  • Huis van Alijn
  • Musea Brugge
  • FARO 

Praktische info

Looptijd van
Looptijd tot
Organisatienaam
Erfgoedcel Brugge en Erfgoedcel TERF
Contactpersoon
Louise Vermeersch
Adres
Komvest 45, 8000 Brugge
Telefoon
050 32 45 14
Financieringsbron(nen)

Projectsubsidie Bovenlokaal Cultuurbeleid en eigen middelen Erfgoedcel Brugge en Erfgoedcel TERF

Andere projecten

In het kader van het drie jarig erfgoedproject 'DAKIRA - Herinnering 50 jaar Marokkaanse migratie' ...

Religieuze organisaties spelen een belangrijke rol in het leven van geloofsgemeenschappen. Dat geldt ook voor ...

In 2014 sluit het MIAT een samenwerkingsovereenkomst met het Zweckverband Sächsisches Industrimuseum (ZV SIM). De ...