De voorbije jaren kwamen er in Vlaanderen verschillende nieuwe musea bij. Er werden ook verschillende grondig vernieuwd. Denk maar aan MAS, STAM, Texture, Red Star Line Museum, In Flanders Fields Museum… Andere grote projecten staan nog in de steigers, zoals het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten van Antwerpen of het Afrikamuseum in Tervuren. En ook in het buitenland werden de laatste jaren belangrijke nieuwe musea gebouwd. Maar hoe duurzaam zijn deze nieuwe gebouwen – waarvan we verwachten dat ze toch minstens enkele decennia mee kunnen? De nieuwe publicatie ‘Duurzaamheid is een streven. Musea en depots (ver)bouwen’ is geen rapport van bestaande projecten, maar wil vooruitkijken: wat kunnen musea doen om hun project zo duurzaam mogelijk te laten zijn?

Duurzaamheid, in zijn vele betekenissen, komt steeds hoger te staan op de agenda van cultureel‐erfgoedinstellingen. Daarvan getuigt ook deze nieuwe publicatie, die op donderdag 19 november tijdens de studiedag ‘Goed begonnen is half gewonnen. Duurzaam (ver)bouwen van museum‐ en depotinfrastructuur’ in deSingel wordt voorgesteld. Een waaier van buiten‐ en binnenlandse experts treden die dag aan en brengen hun verhaal.

Hoe écht aan de verwachtingen voldoen?

Museale collecties duurzaam bewaren, beheren en maatschappelijk valoriseren: het zijn de basistaken die een permanente uitdaging vormen. Museumgebouwen zijn vaak verouderd of uitgeleefd, te klein, en dus niet (meer) aangepast aan de hedendaagse verwachtingen op het vlak van comfort of klimaat. Dat samenspel maakt dat die basistaken vaak erg moeilijk zijn, en in sommige gevallen zelfs onmogelijk. Een renovatie, uitbreiding of nieuwbouw kan soelaas brengen. Maar investeringen in infrastructuurwerken vergen een heel eigen knowhow, tijd en grote financiële inspanningen, iets wat in deze budgettair moeilijke tijden niet voor de hand ligt. En hoe kan het (ver)nieuwde gebouw écht aan alle verwachtingen voldoen?

Inhoud

• In de eerste bijdrage geven Sofie De Caigny (Centrum Vlaamse Architectuurarchieven), Leon Smets en Olga Van Oost (FARO) een neerslag van hun bevindingen tijdens het traject Duurzaam (ver‐)bouwen voor musea. Dat liep tussen december 2013 en 2015 en bestond uit een reeks bezoeken aan musea in België en Frankrijk, met informatie‐, ervarings‐ en discussiemomenten.
• De tweede bijdrage, van Sofie Troch (Vlaams Bouwmeester) en Joeri De Bruyn (Public Space), gaat dieper in op het belang van een goede projectdefinitie om tot een echt duurzaam publiek gebouw te komen.
• De derde en laatste tekst verlegt de focus, van musea naar cultureel‐erfgoeddepots. VUB‐onderzoekers Inge Bertels, Dorien Aerts en Filip Descamps stellen de resultaten voor van de studie naar de bouwstenen voor een programma van eisen voor cultureelerfgoeddepots in Vlaanderen. Die voerden ze uit in opdracht van het agentschap Kunsten en Erfgoed. Deze auteurs gaan eveneens in op het complexe besluitvormingsproces dat bij dergelijke projecten komt kijken.

Deze nieuwe publicatie geeft antwoord op deze veelzijdige vragen en uitdagingen, en brengt veel praktijkinzichten samen.

Het boek Duurzaamheid is een streven. Musea en depots (ver)bouwen is een uitgave van FARO. Het telt 52 pagina’s, is rijkelijk geïllustreerd en kan online besteld worden of via +32 2 213 10 64. Het boek is gratis.

Aanvullend publiceerde FARO ook een verslagbundel van het traject 'Duurzaam (ver)bouwen voor musea'. U vindt deze bundel hier.