Minister Bert Anciaux verwerft topstuk: het retabel van de Heilige Nicolaas van de Meester van de legende van heilige Lucia

Retabel van de Heilige NicolaasMinister van Cultuur Bert Anciaux onthulde vandaag, 3 december 2008, in het Groeningemuseum in Brugge de nieuwe aankoop in het kader van het proactief sleutelwerken- en topstukkenbeleid van de Vlaamse Gemeenschap: het retabel van de Heilige Nicolaas. Het werk vertelt verhalen van de heilige Nicolaas van Myra, Sinterklaas, en is van de hand van de Meester van de Legende van de heilige Lucia. Deze anonieme meester was één van de meest vooraanstaande kunstenaars in Brugge aan het einde van de 15de eeuw. Het centrale paneel van dit retabel was al eigendom van het Groeningemuseum, de Vlaamse Gemeenschap kocht nu de drie zijpanelen aan. Het vierde zijpaneel dat het retabel compleet maakt, is voorlopig onvindbaar. Het werk kostte 442.687 euro en versterkt niet alleen de Collectie Vlaanderen, maar ook de bestaande collectie Vlaamse Primitieven van het museum.

Met de aankoop werd iets speciaals gerealiseerd, want het is uitzonderlijk dat verschillende panelen van één retabel opnieuw worden verenigd. Maar de panelen van het retabel van de Heilige Nicolaas zijn nu dus voorgoed samen. De aankoop betekent een welkome thuiskomst, want de drie schilderijen zaten tot 2002 in de collectie van Baron François van der Elst. Het vijfde paneel dat het retabel compleet maakt, kon voorlopig nog niet teruggevonden worden.

De panelen vertellen bekende verhalen uit het leven van de heilige Nicolaas van Myra, in de volksmond beter bekend als Sinterklaas. De verwerving heeft dan ook niet alleen kunsthistorisch een belangrijke waarde, maar ook volkscultureel. Hiermee wordt een link gelegd tussen het materiële en immateriële erfgoed.

De zijpanelen van het centrale werk de Heilige Nicolaas, dat reeds in het bezit was van het Groeningemuseum, geven aan waarom de Heilige Nicolaas niet alleen de patroonheilige van de kinderen is, maar ook deze van de studenten, de bakkers, de schippers, de alleenstaande vrouwen of de prostituees.

Op de achtergrond van het centrale paneel is de stad Brugge te herkennen aan de torens van de Onze-Lieve-Vrouwekerk, de Sint-Salvatorskerk, het Oosterlingenhuis, het Belfort, de Poortersloge en de Jeruzalemkerk.

Het Groeningemuseum beschikt over een unieke collectie van topstukken van de Vlaamse primitieven, die niet alleen als nationaal erfgoed moeten beschouwd worden, maar ook internationale faam genieten. Het retabel zal hier dan ook tentoongesteld worden aan het publiek.

En het Groeningemuseum wil het publiek ook laten meevieren. Op zaterdag 6 december, de feestdag van de heilige Nicolaas, mogen alle volwassenen die een kind meebrengen (maximaal twee volwassenen per kind), gratis binnen. Aan de kassa krijgen alle bezoekers een flyer met beknopte uitleg over de aanwinst en een kleine attentie.

Bron: Kabinet minister Anciaux - persmededeling

Bijlagen:

Inhoudelijk dossier aankoop

Afbeelding van het ontbrekende paneel

Topstukkenlijst Vlaamse Primitieven

Bijdrage dr. Marc Jacobs: Sinterklaas: verhalen-, rituelen- en beeldenmagneet in voortdurende evolutie

Persconferentie
Bert Anciaux
topstukken
retabel van de Heilige Nicolaas