Het Stadsarchief van Leuven startte eerder dit jaar met een grootschalig digitaliseringsproject. De registers van de vrijwillige rechtspraak van de Leuvense schepenbank vormen een zeer omvangrijke én bijzonder rijke bron over het dagelijks leven in Leuven en het hertogdom Brabant in de periode 1262 tot 1795. Dankzij een projectsubsidie van de Vlaamse Gemeenschap, sponsoring van CERA en eigen financiering van de stad, zullen de 475.000 folia van deze uitzonderlijke historische bron de komende tien jaar integraal gedigitaliseerd en via een speciale mark-uptechniek doorzoekbaar gemaakt worden. De focus van het project ligt op innovatie en opbouw van expertise op het vlak van digitalisering, ontsluiting en vrijwilligerswerk.

Voor de inhoudelijke ontsluiting van archiefbronnen werd een volledig nieuw digitaal concept ontwikkeld in samenwerking met het Institut für Historisch-Kulturwissenschaftlichte Informationsverarbeitung (HKI) van de Universiteit Keulen. Deze onderzoeksinstelling onder leiding van prof. Dr. Manfred Thaller verwierf internationale faam inzake digitale ontsluiting van handgeschreven archiefbronnen.
De ontsluiting van de Leuvense schepenbank gebeurt op drie niveaus. De doorzoekbare en doorbladerbare digitale beelden worden in de eerste plaats via de projectwebsite online ter beschikking gesteld. Op het tweede niveau zal een indexering van de plaats- en persoonsnamen, de beroepsaanduidingen, de vermelding van voorwerpen, enz. voor de thematische doorzoekbaarheid zorgen. Nieuw hierbij is dat via de mark-uptechniek de index direct aan het digitale beeld wordt gekoppeld. Bij zoekopdrachten in de database kan op die manier de handschriftversie van elk zoekresultaat meteen in de context van de volledige akte worden opgeroepen. Het derde ontsluitingsniveau zal op termijn de integrale transcripties van de akten bevatten, zodat onafhankelijk van de index op elk woord kan gezocht worden. Voor dit derde niveau wordt beroep gedaan op de hulp van vrijwilligers, die hun eigen transcripties tijd- en plaatsonafhankelijk kunnen aanmaken en digitaal aanleveren. Voor wie nog geen of te weinig ervaring met paleografie heeft, zal een online cursus de mogelijkheid bieden om zich al doende in het lezen van het middeleeuws schrift te bekwamen.

Wie meer over het ontsluitingsproject Itinera Nova wil vernemen, kan op 25 november een studiedag bijwonen georganiseerd door het Stadsarchief Leuven in samenwerking met en bij FARO.

Om het ruime publiek te laten kennismaken met de rijke diversiteit aan historische informatie die de schepenbankregisters bevatten, loopt er van 7 november tot 5 december een tentoonstelling in de klerkenkamers van het historische stadhuis van Leuven, de plaats waar de middeleeuwse schepenen eertijds ook zitting hielden en de registers opgesteld en eeuwenlang ook bewaard werden. De expo ‘Verhalen uit de Leuvense schepenbank 1400 | 1464’ loopt van 7 november 2009 t.e.m. 5 december 2009 in het stadhuis, Grote Markt 9, 3000 Leuven. Open van dinsdag t.e.m. zondag, tussen 10.00 en 18.00 uur. Toegang is gratis. Meer info: website Erfgoedcel Leuven.