Dit weekend in een interview met acteur Dirk Roofthooft gelezen: "Een van mijn favoriete zinnen komt uit 'Kwartet' van de Duitse auteur en theatermaker Heiner Müller: 'Wat schuilt er achter uw masker? Uw gezicht of een ander masker?" We liegen door ons achter valse emoties te verbergen, maar vaak heeft het ook met onvermogen te maken: we zijn niet in staat ten volle te tonen wie we echt zijn, dus zetten we een masker op. Maar zelfs een masker zegt iets over onszelf. Via de leugen vertellen we de waarheid, net zoals een clown dat doet."

De leugen is ook de motor van de hoofdpersoon het overrompelende 'Ibicus' van de Franse striptekenaar Rabaté. Hoofdpersonage van dit vierluik - een bewerking van de roman van Alexis Tolstoi - is de boekhouder Siméon Nevzorof. In de openingsscène van Ibicus treffen we het heerschap anno 1917 met wat vrienden aan in een Sint Petersburgs café. Samen nemen ze het nieuws van de dag door. Rusland staat er niet best voor. De Duitsers rukken met de dag verder op en voedsel is op de bon. Siméon weet zeker dat het niet lang meer gaat duren. Rusland is een vat buskruit met nog maar een klein stukje lont te gaan, dat is voor hem duidelijk. Helemaal van zichzelf heeft Siméon dat niet. Enige jaren eerder ontmoette hij een zigeunerin die hem de toekomst voorspelde. Hij zou leven onder het teken van de tarotkaart Ibycus: er kwamen barre tijden aan, maar hij zou rijk worden. Rijk! De boekhouder drinkt er met zijn vrienden nog eens stevig op. Zo'n toekomst ziet hij wel zitten.

In grote, expressionistisch aandoende vegen vertelt Rabaté in vier lange delen deze geschiedenis met de vale boekhouder Nevzorof in de hoofdrol. In de avondschemer van het eens zo machtige Russische rijk geeft deze platte opportunist zich eerst uit voor graaf, belandt daarna in de nor, wordt beroofd, baat een speelhol uit, organiseert kakkerlakkenraces en wordt tenslotte een overtuigd pooier in Istanboel. Het verhaal werd oorspronkelijk geschreven in 1924 en steekt een waarschuwende vinger tegen moreel verval en bedrog. Rabaté weeft met zijn geschilderde, vuilbruine en afgeronde beelden een wereld zonder zekerheden, en waarin het dansen is op de vulkaan. Tussen elk hoofdstuk plaatst hij bovendien een gravure van een skelet, om het gevoel van deze teneinde lopende tijd extra te onderstrepen.

Leestips: DOHMEN (Toon),"Wat maakt het uit dat het schip zinkt... Pascal Rabaté schildert de Russische revolutie", in: Zozolala, 123, s.p. en DAENEN (Roel), "The beginner's guide to Rabaté", in: Stripgids, jg. 2, nummer 9, april 2008, pp. 80-81

Het citaat van Dirk Roofthooft komt uit: VAN KERSSCHAEVER (Sarah), "Dirk Roofthooft. Dienaar van de schoonheid", in: De Standaard, 13-14 maart 2010, pp. C4-C5.

Afbeeldingen: uit deel 1 van Ibicus, (c) Oog & Blik.